گزارش وقایع حوزه فرمانداری نظامی تهران و حومه
تاریخ سند: 4 دی 1357
گزارش وقایع حوزه فرمانداری نظامی تهران و حومه
متن سند:
مدت : از ساعت 1700 روز 4 /10 /1357 الی ساعت 0800 روز 5 /10 /1357 1ـ پلیس تهران الف ـ در ساعت 1800 روز 4 /10 /1357 یک جیب او ـ آز ارتشی بشماره 7513 در پیچ شمیران که چند نفر سرباز در آن بوده مورد حمله تظاهرکنندگان قرار گرفته و اسلحه یکی از سربازان را تظاهرکنندگان میگیرند که با وساطت افسر راهنمائی و شهربانی اسلحه از تظاهرکنندگان اخذ و به سرباز میدهند ولی 70 تیر فشنگ را با خود میبرند مأمورین کلانتری 6 و فرمانداری نظامی به محل اعزام لیکن جیپ مذکور محل حادثه را ترک نموده بود و برابر گزارش ضد اطلاعات وابسته جیب مذکور مربوط به دانشکده افسری بوده است.ب ـ قرار است کارکنان دانشگاه تهران فردا صبح به بیمارستان داریوش کبیر (امیرآباد شمالی) رفته و از آنجا پس از اجتماع بطرف دانشگاه تهران راه پیمائی و تظاهرات بنمایند.
(مراتب به فرمانداری نظامی منطقه 6 و 2 جهت جلوگیری از اجتماع آنان ابلاغ گردید) پ ـ در ساعت 1430 روز 4 /10 /1357 پیکان شماره 1578 متعلق به کلانتری 14 در خیابان سرباز توسط تظاهرکنندگان محاصره و یک نارنجک دستی بطرف پیکان مذکور پرتاب و منفجر میگردد ولی به سرنشینان اتومبیل صدمه وارد نمی آید تظاهرکنندگان وسیله مأمورین فرمانداری نظامی متفرق میگردند.
2ـ ضد اطلاعات وابسته : الف ـ در ساعت 1630 روز 4 /10 /1357 عده ای اخلالگر در آریاشهر بمنازل اشخاص مراجعه و با ارائه حساب بانک ملی اظهار داشته اند هم بستگی خود را با ما ثابت کنید.
(مراتب به فرماندار نظامی منطقه 3 ابلاغ شد) ب ـ خبر واصله حاکیست در کاخ مخابرات (میدان سپه) در قسمت ماکرویو سیستمی ایجاد کرده اند که مکالمات وزیر کشور و احیانا فرماندار نظامی تهران را با شهرستانها گوش میکنند.
(مراتب به سب 3 مرکز فرماندهی اعلام گردید).
3ـ فرماندار نظامی مناطق الف ـ برابر گزارش منطقه 6 در ساعت 1930 یک پیکان زرد رنگ در میدان قزوین تعداد 4 تیر بطرف سربازان فرمانداری نظامی تیراندازی نمود که هیچگونه تلفات و خساراتی ببار نیاورده است.
ب ـ برابر گزارش فرمانداری نظامی شهر ری واعظی بنام شیخ عاملی که مردم را تحریک به شورش مینمود توسط آن فرمانداری دستگیر و بدادسرای فرمانداری نظامی تحویل گردیده است.
4ـ سازمان اطلاعات و امنیت تهران پیش نماز مسجد ولی عصر در شهرآرا اعلام نموده پس از نماز جماعت مغرب و عشا مبادرت به راهپیمائی خواهم[خواهیم] نمود تا عکس العمل مامورین فرمانداری نظامی را مشاهده کنیم مراتب به فرمانداری نظامی منطقه 3 جهت جلوگیری از اجتماع آنها ابلاغ گردید.
5ـ اطلاعات تلفنی مردم الف ـ شخصی که خود را دکتر و استاد دانشگاه معرفی کرد اعلام نمود : (1) برای من جای تعجب است که چرا مأمورین بجای ایجاد نظم و استفاده از قدرت قانونی در مقابل عده ای ارازل که شهر را در اختیار گرفته اند سکوت نموده اند.
در حال حاضر حیثیت افراد تهران در خطر است.
برای شما توهم نشود که شاید همه مردم شهر تظاهر میکنند خیر اینطور نیست بلکه عده زیادی از ترس آبرو سرکار و زندگی خود نمیروند چون با اینکه بظاهر انتظامات شهر در دست مامورین است ولی عملاً دست عده ای وطن فروش است.
(2) شما محرکین را آزاد گذاشتید برای خود اجتماع تشکیل دهند، سخنرانی کنند، برنامه تظاهر و خرابکاری را بریزند بعد تحریک شده ها را دنبال میکنید و گاهی بیگناهها کشته میشوند.
(3) اگر واقعا تحت هر سیاستی قرار است به عده ای اوباش اجازه داده شود نظم شهر و شرف مردم را به مخاطره بیندازند جلوی ماشین ها را بگیرند عکس بزنند و نظایر آن لااقل بمردم وطن پرست اجازه داده شود که خودشان مسلح شوند و از حیثیت خود دفاع کنند.
(4) امروز ساعت های عصر در پیچ شمیران شاهد بودم که مردم به جیپ ارتشی حمله کرده و اسلحه او را گرفتند و بعد افسر پلیس با التماس اسلحه را گرفت و به او داد چون خدمت کردم میدانم چقدر کشنده است برای یک جوان 20 ساله که اسلحه داشته باشد و اجازه تیراندازی نداشته باشد که مردم اسلحه یعنی ناموس او را دستش بگیرند.
1 ب ـ اطلاع واصله حاکیست که اخلالگران مصمم هستند که از شهرستانها در فرصتهای مناسب عده ای را بتهران بیاورند و بمدت چند روز در خانواده ها اسکان بدهند و بعد در یک روز معین براه بیفتند و هدفشان هم منطقه شمال شهر است.
استدلالشان هم اینست که در روز عاشورا چون نتوانسته اند برنامه اصلی خود را پیاده نمایند در آن روز برنامه خود را عملی سازند.
معاون و رئیس ستاد فرمانداری نظامی تهران و حومه.
سپهبد رحیمی لاریجانی از طرف سرهنگ ستاد آذرشاهین
توضیحات سند:
1ـ از حوادث بعدازظهر امروز تهران که منبع ساواک آن را تهیه کرد این بود که «در ساعت 1650 روز 4 /10 /57 مقداری چوب و تخته در خیابان شاهرضا اول ویلا وسیله تظاهرکنندگان به آتش کشیده شده که مامورین آتش نشانی به محل اعزام و در هنگام حریق تظاهرکنندگان با پرتاب سنگ، شیشه دو اتومبیل آتش نشانی را شکسته و دو نفر از کارکنان آتش نشانی مجروح گردیده اند.» (پرونده 106969، ج 21)