تاریخ سند: 13 خرداد 1342
موضوع : عاشورا
متن سند:
گوینده : امانى تاریخ :13 /3 /42
گیرنده : نادرى شماره : 12 بخش 311
موضوع : عاشورا
در خیابان زرین نبش منزل آقاى آیت‌اله کمره‌اى1 که مجلس روضه خوانى منعقد است هم اکنون اعلامیه‌اى پخش شد که چاپى است و روى آن نوشته شده نظریه حضرت آیت‌اله کمره‌اى آقاى حاج میرزا خلیل مجتهد ـ مطلب قابل توجه آن عبارت از این است : در ایران هم آن طبقه از سلاطین که استقلال این کشور هنوز هم رهین آنها است با اینگونه تجلیل از علم و علماء پى‌ریزى استقلال کشور را تا قرنها لبه از خود حفظ کرده‌اند. توجه شخص اعلیحضرت به این امر بستگى دارد که اطرافیان دلسوز با اخلاص این مطالب را بعرض ایشان برسانند. نمیدانیم آیا اطرافیان دلسوزى دارند یا نه؟؟ چون روى سخن با شخص اوّل-مملکت است. و در پایان آن نوشته شده امتیاز عاشورا با اینهمه غوغا که مورد تعظیم است همین است که این درس را حسین شهید با منطق خود و با خون خود بازگو کرد که میگفت یعنى حکومت حق علماء و حق انبیاء است که بر حلال و حرام خدا امینند و حق هم مطالبه کردنى است. امتیاز ما شیعه ـ نوع حکومت ما ـ عقیده ما ـ کتاب ما ـ 72 تن ما ـ صدور رساله علمیه ما مبین ماست. حقیر این مسئله را از مهّمات مسائل مذهب مى‌دانم. خداوند توفیق عطا کند.
13 /3 /42 اداره سوم 13 /3 /42
توضیحات سند:
1ـ آیت‌اللّه حاج میرزا خلیل کمره‌اى در سال 1317 قمرى در کمره از توابع اراک به دنیا آمد. در سال 1337 به حوزه علمیه اراک ملحق شد و جز اولین شاگردان مرحوم آیت‌اللّه العظمى حاج شیخ عبدالکریم حائرى بود. در سال 1340 قمرى در قم ساکن شد و به تحصیل سطوح و فقه و اصول پرداخت و سپس در قم به تدریس سطوح و تفسیر و فلسفه پرداخت. ایشان در سال 1314 ش در رابطه با کشف حجاب به دستور رضا خان دستگیر و زندانى شد. مرحوم آیت‌اللّه کمره‌اى در سال 1371 قمرى در کراچى به سمت ریاست موتمر اسلامى انتخاب گردید. و بار دوم در سال 1379 قمرى در موتمر اسلامى اردن شرکت کرد و در پایان مؤتمر با اشاره مرحوم آیت‌اللّه العظمى بروجردى همراه با مرحوم-آیت‌اللّه طالقانى با شیخ شلتوت مفتى اهل سنت دیدار و گفتگو کرد و در سال 1380 قمرى در مکه معظمه در مؤتمر عالم اسلامى شرکت و به ریاست موتمر برگزیده شد. وى در شروع انقلاب اسلامى همگام با توده مردم مسلمان ایران حرکت نمود و در راه‌پیمایى تاسوعاى 1357 به اتفاق مرحوم آیت‌اللّه طالقانى شرکت جست. در طول ایام ممتد کسالت و نقاهت ایشان همواره از سوى حضرت امام خمینى (ره) مورد تفقد و محبت و احوال پرسى قرار مى‌گرفتند. مرحوم آیت‌اللّه کمره‌اى مؤلف بیش از 67 اثر علمى است که از آن جمله میتوان از تفسیر سوره نور، «هفتاد و دو تن» در سه جلد، مسلم بن عقیل، شرح نهج‌البلاغه، ملکه اسلام، نوید اسلام، غروب آفتاب در اندلس، مادر، فتح مکه، نداى آسمان در اذان و ثواب آن، قبله اسلام کعبه با مسجدالحرام، دوره نهج البلاغه در 23 جلد نام برد. سرانجام آیت‌اللّه حاج میرزا خلیل کمره‌اى در سن 88 سالگى پس از 5 سال بیمارى سخت بدرود حیات گفت.
منبع:
کتاب
قیام 15 خرداد به روایت اسناد ساواک - جلد 2 صفحه 366
