تاریخ سند: 5 مهر 1357
انجام تظاهرات اخلالگرانه و پخش اعلامیه های مضره در برخی از شهرهای استان خوزستان
متن سند:
1ـ در بعدازظهر روز 5 /7 /57 (2537 شاهنشاهی)، تعداد معدودی اعلامیه
دستنویس شده، بداخل برخی از منازل اشخاص در شهر مسجد سلیمان انداخته
شده است.
در اعلامیه مذکور، از مردم خواسته شده که روز پنجشنبه 6 /7 /57 که مصادف با
چهلمین روز کشته شدگان سینما رکس آبادان میباشد، در میدان مرکزی شهر
اجتماع و تظاهرات آرامی برپا نمایند.
2ـ ساعت 2215 روز 5 /7 /57، مجلسی با شرکت حدود 500 نفر در مسجد
عزیزاله خان شهر رامهرمز تشکیل گردیده است.
در این مجلس واعظی بنام محقق سخنرانی نموده است.
پس از خاتمه سخنرانی یادشده، حاضرین در مجلس ضمن خروج از مسجد، به
دادن شعارهای مضره مبادرت و تظاهرات اخلالگرانه ای انجام که با دخالت
مامورین انتظامی، متظاهرین متفرق و 5 نفر از اخلالگران دستگیر گردیده اند.
بهمین مناسبت در صبح روز 6 /7 /57، شورای تامین شهر تشکیل و تصمیم گرفته
شده که 15 نفر از مامورین ژاندارمری کشور شاهنشاهی، بمنظور تقویت در
اختیار شهربانی رامهرمز قرار گیرند.
3ـ ساعت 0800 روز 6 /7 /57، مجلس ختمی از جانب روحانیون اهواز
بمناسبت فوت سیدمهدی گلپایگانی در حسینیه اعظم شهر اهواز با شرکت حدود
5 هزار نفر برگزار گردیده است.
در مجلس مذکور، واعظ ناشناسی ضمن سخنرانی در بالای منبر اظهار داشته :
پیش آمدهای اخیر نتیجه بیداری مردم است و این صدای اعتراض مردم نسبت
بظلم است.
مگر علما و جوانان چه میخواهند؟.
اجرای عدالت اجتماعی و آزادی و
اعطای حقوق مردم.
میگویند آیت اله خمینی بایران برگردد.
در مجلس شورایملی
5 نفر از علما باشند تا برخلاف دستورات خدا قانونی تصویب نگردد.
پس از خاتمه سخنرانی یادشده، تظاهراتی بنفع خمینی انجام و ضمن توزیع
معدودی اعلامیه مضره، جمعیت حاضر در مجلس متفرق شده اند.
4ـ ساعت 1000 روز 6 /7 /57، حدود یکهزار نفر از طبقات مختلف مردم شهر
دزفول بمناسبت چهلم کشته شدگان سینما رکس آبادان، در مسجد بازار شهر
دزفول اجتماع و ضمن در دست داشتن شعارهای پارچه ای به مضمون :
«ما غیر از حکومت اسلامی، حکومت دیگری نمیخواهیم»، از مسجد مذکور
خارج و با پیمودن چند خیابان شهر، تعداد آنها به 4 هزار نفر رسید و حدود 300
نفر زن با چادر در بین آنان بوده است.
جمعیت مورد بحث مبادرت به سینه زنی و نوحه خوانی نموده و شعارهای مضره ای
بمضمون :
«تصادف دروغ است، مهدی ما را کشتند ـ حکومت ما اسلام است، رهبر ما خمینی
است ـ درود بر شهیدان راه آزادی ـ ما هیچ حکومتی را نمیخواهیم جز حکومت
اسلامی ـ سلسله پهلوی سینما را چرا آتش زدی ـ تا سرنگونی رژیم، این نهضت
ادامه دارد ـ دروازه تمدن با قتل و عام مردم ـ خیابان پهلوی بنام خیابان خمینی
ثبت گردد».
داده اند.
تظاهرکنندگان در چهاراه سی متری شهر دزفول اجتماع و دستجمعی شروع به
اقامه نماز نموده و سپس متفرق شده اند.
5ـ صبح روز 6 /7 /57، مجلسی بمناسبت رحلت امام جعفر صادق (ع) از جانب
شیخ محمدطاهر شبیری در مسجد امام صادق شهر خرمشهر، با شرکت حدود
500 نفر از طبقات مختلف مردم برگزار گردیده است.
در خاتمه مجلس تعدادی از جوانان حاضر در مسجد با دادن شعارهای مضره ای
تحت عنوان «درود بر خمینی»، قصد انجام تظاهرات اخلالگرانه ای را داشته اند که
با دخالت مامورین انتظامی، اخلالگران متفرق گردیده اند.
6ـ ساعت 1500 روز 6 /7 /57، بمناسبت چهلمین روز کشته شدگان سینما رکس
شهر ابادان، حدود 5 هزار نفر از طبقات مختلف مردم شهر آبادان در گورستان شهر
تجمع و حدود 600 نفر از جوانان بدادن شعارهای مضره و پخش اعلامیه مبادرت
نموده اند.
1
ضمنا تعداد چهار نفر جوان که قصد اخلالگری و انجام تظاهرات را داشته اند،
بلافاصله بوسیله افراد میهن پرست دستگیر و تحویل مامورین فرمانداری نظامی
گردیده اند.
7ـ روز 6 /7 /57، در بعضی از مناطق شهر آبادان، شعارهای مضره ای بر
دیوارهای شهر نوشته شده و مغازه های مرکزی شهر آبادان تعطیل بوده و تعدادی
از دکاکین و مغازه های شهرستانهای ماهشهر و بهبهان، بمناسبت چهلمین روز
کشته شدگان سینما رکس شهر آبادان تعطیل شده است.
ارزیابی خبر :
خبر صحت دارد.
اقدامات انجام شده :
مراتب به نخست وزیری اعلام شده است.
توضیحات سند:
1ـ شعارهایی که در گورستان
آبادان سر داده شد، چنین بود:
«مرگ بر شاه ...
شاه
مجاهدکش است، شاه
مسلمان کش است، شاه تو را
می کشیم، برادر ارتشی چرا
برادرکشی.
» همین منبع
می افزاید : «گزارش های
رسیده حاکی است که مردم
صدها دسته گل به طرف
سربازان مسلح که در کنار
گورستان مستقر شده و یا
سوار بر کامیون های ارتشی
بودند پرتاب کردند و بار
دیگر پیوند ناگسستنی خود را
با سربازان که اشک در
چشمهایشان حلقه زده بود و
خود را در سوگ و ماتم مردم
شریک می دیدند، به آنها
یادآور شدند.
« (نوید، ش 48،
ص 2) روزنامه کیهان نیز
نوشت که فرماندار نظامی
اقدامات شدید امنیتی برای
کنترل جمعیت و جلوگیری از
هرگونه تظاهرات به عمل
آورده بود و همه خیابان ها،
معابر و میدان های شهر زیر
نظر و مراقبت سربازان
فرمانداری و پلیس قرار گرفته
بود.
«در کنار گورستان هشت
واحد تانک و زره پوش و چند
کامیون سرباز مستقر شده بود.
ساعت پنج و نیم بعدازظهر دو
فروند هلی کوپتر ارتشی بر
فراز گورستان به پرواز درآمد
و چند بار نیز اطراف گورستان
را با فاصله کم دور زد ...
در
مراسم عزاداری که همراه با
شیون و زاری داغ دیدگان
صورت گرفت 20 نفر دچار
ناراحتی قلبی شدند و به حال
اغماء رفتند که با آمبولانس به
مراکز درمانی انتقال یافتند ...
مراسم چهلم قربانیان حادثه
در مساجد برگزار نشد زیرا
مستلزم سپردن تعهد از
طرف خانواده های مقتولین
بود.
» (کیهان، ش 10576، ص
39)
منبع:
کتاب
انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک - کتاب 12 صفحه 138