دفتر رئیس دانشگاه
تاریخ سند: 23 دی 1354
دفتر رئیس دانشگاه
متن سند:
شماره: 31 /672 د ر تاریخ:23 /10 /1354دفتر رئیس دانشگاه
دوست ارجمند جناب آقای کریم پاشا بهادری رئیس محترم دفتر مخصوص علیاحضرت شهبانوی ایران
منظومه سهراب و رستم از شاهکارهای ادبیات انگلیسی است که سراینده آن، ماتیو آرنولد1 از شاعران و نویسندگان بزرگ انگلستان در قرن نوزدهم، آن را با الهام گرفتن از داستان رستم و سهراب شاهنامه فردوسی سروده است. پس از انتشار متن فارسی با ترجمه فرانسوی شاهنامه به قلم ایران‌‌شناس نامی ژول مول،2 ادیب دیگری به نام سنت‌بوو3 مقاله‌ای در معرفی و ستایش ترجمه مول می‌نویسد و ضمن بحث درباره شاهنامه، از داستان رستم و سهراب و کشته شدن پسر به دست پدر سخن به میان می‌آورد. ماتیو آرنولد پس از خواندن مقاله، چنان شیفته این داستان می‌شود که منظومه‌ای دلکش به نام سهراب و رستم به نظم درمی‌آورد که انتشار آن نه فقط باعث شهرت فراوان فردوسی و شاهنامه در انگلستان، بلکه در سراسر مغرب زمین می‌گردد.
آقای دکتر منوچهر حبیبی دانشیار دانشگاه پهلوی، ترجمه منظومه سهراب و رستم ماتیو آرنولد را بیست سال قبل به فارسی منتشر کرده بودند که چون نسخه‌های آن از سالها پیش نایاب شده، دانشگاه پهلوی به مناسبت جشنواره توس، در سری انتشارات خود به شماره 73 به تجدید چاپ آن اقدام نمود. اما همانطور که خود ایشان در دیباچه نوشته‌اند، در این چاپ، تجدید نظر کامل کرده و مخصوصاً مقدمه و حواشی کتاب را از نو نوشته و مقایسه‌ای عمیق بین داستان رستم و سهراب شاهنامه فردوسی و داستان سهراب و رستم ماتیو آرنولد به عمل آورده‌اند.
متمنی است این کتاب را از لحاظ مبارک علیاحضرت شهبانوی ایران بگذرانند.4
با سپاس فرهنگ مهر
رئیس دانشگاه پهلوی
توضیحات سند:
1. ماتیو(مَتیو) آرنولد (۱۸۲۲ . ۱۸۸۸) شاعر و منتقد فرهنگی اهل انگلیس که در عرصه آموزش و سیاست این کشور، شخصیتی فعال به حساب می‌آمد. البته شهرت وی عمدتاً به دلیل کتاب مجموعه مقالات انتقادی فرهنگ و هرج و مرج اوست که در سال 1869 م اوست که می‌توان با توجه به نتایج به دست آمده آن را جزو نخستین آثار مربوط به مطالعات فرهنگی محسوب کرد.2. ژول مول (مُل) ( 1800 . 1876) خاور شناس آلمانی با تابعیت فرانسوی و متخصص در زبان و ادبیات فارسی بود که یکی از آثار او ترجمه شاهنامه فردوسی به نثر فرانسوی است.
ژول مُل تحصیلات خود را در رشته فلسفه در دانشگاه توبینگن آلمان به پایان رساند و درجه دکتری گرفت. در سال ۱۸۲۳ به فرانسه رفت و در مدرسه زبان‌های شرقی پاریس، به تحصیل زبان و ادبیات فارسی پرداخت. مدت 7 سال در دانشگاه توبینگن، استادیار فلسفه بود و سپس تابعیت فرانسوی گرفت و به مطالعات خود در حوزه زبان و ادبیات فارسی ادامه داد. از سال ۱۸۴۰ به دبیری انجمن آسیائی پاریس منصوب شد و چندی بعد نیز به ریاست آن رسید. در سال ۱۸۴۴ به عضویت فرهنگستان کتیبه شناسی و زبان‌های باستانی فرانسه انتخاب شد و در همین سال به عنوان استاد زبان و ادبیات فارسی در کولژ دوفرانس انتخاب گردید و مدت سی سال در این کرسی به تدریس اشتغال داشت.
در سال ۱۸۲۶ از طرف دولت فرانسه مأمور شد تا شاهنامه فردوسی را به زبان فرانسوی ترجمه کند. او از این تاریخ تا پایان عمر در ۱۸۷۶، مشغول تصحیح دقیق متن فارسی و ترجمه آن به زبان فرانسه شد که در سال ۱۸۳۸، اولین جلد از ترجمه شاهنامه منتشر شد و در سال‌های بعد به تدریج جلدهای بعدی را منتشر کرد.
3. شارل اوگوستن سنت‌بوو، شاعر، نویسنده و منتقد ادبی قرن نوزدهم فرانسه، در شهر بولون کشور فرانسه به دنیا آمد. در رشته پزشکی ادامه تحصیل داد و در سال 1828م در بیمارستان سن‌لوئی مشغول کار شد. از اوایل تحصیل در رشته پزشکی در سال 1824م به نوشتن مقالات ادبی با روزنامه گلوب همکاری کرد و در سال 1827م با نقد و بررسی قصیده‌ها و بالادهای ویکتورهوگو، به همکاری نزدیک با هوگو و سناکل در حلقه ادبیات پرداخت که سعی در تعریف ایده‌های رومانتیسم در حال ظهور و مبارزه با فرمالیسم کلاسیک داشت.
4. دفتر فرح پهلوی طی شماره 10725 /83ف- 16 /12 /54 در پاسخ به این نامه نوشته است: «یک جلد کتاب تحت عنوان منظومه سهراب و رستم از لحاظ مبارک علیاحضرت شهبانوی ایران گذشت.» بخش ضمائم