صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد

تاریخ سند: 11 آذر 1357


متن سند:

گزارش نوبه اطلاعاتی شماره 15 مدت دوره از 140001 /9 /1357 تا 141400 /9 /1357 مدرک مورد مراجعه - گزارشات فرمانداریهای نظامی 12 گانه و اطلاعیه های واصله از منابع خبری.
1ـ وضعیت عمومی گروهها.
گروههای مختلف در طول مدت دوره در تهران و سایر شهرستانها مبادرت به تظاهرات، اعتصابات، آتش سوزی و فعالیت های خرابکارانه بشرح زیر نموده اند.
الف ـ مناطق با فعالیت شدید.
(1) ایلام ـ در 0100 14 /9 /1357 عده ای در حدود 4000، نفر ضمن تظاهرات، پرتاب نارنجک و سنگ و تیراندازی ساختمان سازمان مسکن و شهرسازی را بآتش کشیدند که با مداخله و تیراندازی مأمورین متفرق و 3 نفر دستگیر گردید.
(2)ـ اهواز ـ در 1000 13 /9 /1357 عده ای در حدود 2000 نفر کارکنان شرکت باستر ویلر در حالیکه شعارهای مذهبی و کمونیستی و انقلابی میدادند با یکدیگر بنبرد دو زدوخورد پرداختند که در نتیجه 15 نفر مجروح گردیدند.
(3)ـ کرمان ـ در 0900 14 /9 /1357 عده ای در حدود 15000 نفر در حالیکه عده ای از کودکان و زنان در جلو آنها حرکت میکردند بطرف مسجد جامع حرکت که با مداخله مامورین متفرق گردیدند.
1 (4)ـ سردشت ـ در 1100 14 /9 /1357 عده ای از اهالی به تحریک فرهنگیان با استفاده از کلاشینکف به کلانتری تک که در اثر مداخله مامورین و تیراندازی متقابل 6 نفر از اخلال گران کشته و 15 نفر مجروح گردیدند.
2 (5) ـ زنجان ـ در 1300 14 /9 /1357 در تظاهرات این شهر یک نفر کشته شد.
3 ب ـ مناطق با فعالیت متوسط (1) استان تهران ـ در 0730 13 /9 /1357 در خیابان خاوران ـ انتهای دیوار گورستان مسگرآباد 6 عدد فشنگ برنو و یک عدد شانه فشنگ پیدا شد تحقیقات انجام شده نشان میدهد که کسبه محل در ساعت 0630 همان روز از انتهای دیوار مزبور خاکبرداری و احتمالاً اسلحه و مهمات مخفی نموده اند.
ـ در 2250 13 /9 /1357 یکدستگاه اتومبیل پیکان استیشن متعلق به کارمند مجتبی سیدین خراسانی جمعی سب 2 (باغشاه) که در خیابان هما ـ کوچه جوانمردی پارک شده بود از قسمت عقب منفجر گردید.
مامورین کلانتری 10 پسر بچه ای بنام محمود میرزا حسین را بعلت مشارکت در انفجار اتومبیل مزبور دستگیر نمودند.
ـ در 132200 /9 /1357، در تظاهرات خیابان 20 متری جوادیه، بر اثر تیراندازی مامورین یکنفر مجروح گردید که به بیمارستان اعزام و بستری شد.
ـ در 2200 13 /9 /1357 حدود 200 نفر که در شهرری دست بتظاهرات زده بودند با دخالت مامورین و دستگیری 17 نفر از آنان متفرق شدند.
ـ در 1415 14 /11 /1357 حدود 600 نفر در میدان تجریش شروع بتظاهرات و دادن شعارهای مضره نمودند که با تیراندازی مأمورین و مجروح شدن یکنفر جوان 26 ساله متفرق شدند.
4 ـ بقرار اطلاع اخلالگران تصمیم دارند از پشت بامهای منازل و ساختمانهای مجاور کلانتریها، و مأمورین را غافلگیر و بآنها حمله کنند.
ـ در 0900 12 /9 /1357 کارمند ایرج مؤمنی جمعی سازمان صنایع نظامی (مهمات سازی) در ـ خیابان نارمک ـ خیابان دردشت از ناحیه شکم مورد اصابت گلوله مأمورین قرار گرفته که به بیمارستان منتقل شده است.
از قرائن چنین پیداست که نامبرده جلوی منزل خود مورد اصابت گلوله واقع شده است.
ـ از ساعت 0815 14 /9 /1357 کارمندان بانک سپه مرکزی در محوطه بانک تجمع و شروع بتظاهرات نموده و شعار مضره دادند.
ـ در 132300 /9 /1357 بمنزل آلون روسل آمریکائی واقع در قیطریه دو شیشه مواد آتش زا پرتاب شد که در اثر آن دو عدد لوستر اطاق شکسته و سقف پارکینگ خسارت دیده است.
همچنین در همان روز به منزل نیوان بویدی تبعه اتریش واقع در فرمانیه مواد آتش زا از پنجره بداخل اطاق پرتاب گردید، خسارت جزئی بوده است.
ـ در 2300 13 /9 /1357 عده ای چماق بدست، با پرتاب سنگ شیشه های منزل یکنفر درجه دار (اسم معلوم) را شکستند.
ـ بازاریان تهران با تهیه 300 دست لباس سربازی قصد دارند بمنظور تضعیف روحیه سربازان روزهای تاسوعا و عاشورا از جلو مأمورین انتظامی عبور و بگویند ما تسلیم شدیم شما هم تسلیم شوید.
ـ برابر اطلاع رسیده تعدادی اسلحه کمری و با بیست تیر فشنگ از قرار هر قبضه 7000 ریال بین خرابکاران بفروش میرسد (آدرس مشخص) ـ در 1135 14 /9 /1357 حدود 3000 نفر اخلالگر در خیابانهای رشیدیه و نواب و 1500 نفر در خیابانهای طرشت و سلسیبیل مبادرت به راه پیمائی نمودند.
ـ در 14 /9 /1357 یک دستگاه خودرو پیکان مسروقه که خون خشک روی صندلی عقب آن بچشم میخورد مقابل اتحادیه چلوکبابیها کشف گردید.
ـ تعدادی موتور سوار در گروههای 5 و 10 نفری که زنانی را ترک خود سوار کرده بودند در جوادیه مبادرت به تظاهرات نمودند که توسط مأمورین متفرق شدند.
ـ در 1700 14 /9 /1357 عده ای با چوب و چماق به بهشت زهرا تک و شیشه های درب و پنجره و تمثال کد 66 را شکستند.
ـ برابر اطلاع رسیده قسمتی از ساختمان سازمان محیط زیست بوسیله مخالفین اشغال و شایع است تعدادی از تفنگهای برنو مأمورین گارد حفاظت بدست مردم افتاده است.
ـ در 1900 14 /9 /1357 در نفر غیرنظامی در دو خودرو جداگانه (اسامی مشخص) توسط افراد ناشناس مورد اصابت گلوله قرار گرفته و فوت نمودند.
ـ در 2315 14 /9 /1357 در خیابان خاوران (میدان خراسان) مأمورین با تظاهرکنندگان در گیر و در نتیجه تیراندازی 3 نفر کشته و 2 نفر مجروح شدند.
ـ در 2245 14 /9 /1357 یکنفر غیرنظامی در خیابان تخت طاوس که مبادرت به تظاهرات نموده بود از ناحیه پا مجروح گردید.
ـ در 2030 14 /9 /1357 در خیابان چهارده [چهارراه] لشگر وسیله عوامل خرابکار بطرف مأمورین تیراندازی و در نتیجه یکی از مأمورین از ناحیه پا مجروح و به بیمارستان منتقل گردید.
5 (2) اصفهان ـ در 1300 13 /9 /1357 یکنفر درجه دار (اسم مشخص) از ناحیه کمر مورد اصابت گلوله قرار رفت و در بیمارستان بستری گردید و یک نفر مأمور نیز از ناحیه سر مجروح گردید.
6 (3) بافق ـ در 0900 14 /9 /1357 عده ای در حدود 4000 نفر در مسجد جامع اجتماع و بدون درگیری متفرق شدند.
7 (4) اردکان ـ در 0900 14 /9 /1357 حدود 5000 در مسجد کوشک اجتماع و سپس اقدام به راه پیمائی نمودند.
8 (5) تفت در 0900 14 /9 /1357 عده ای در حدود 2000 نفر در مسجدشاه اجتماع و سپس اقدام به راه پیمائی نمودند.
9 (6) زنجان ـ در 13 /9 /1357 اخلالگران خانه مسکونی 4 نفر مأمورین انتظامی و 4 باب مغازه را بآتش کشیدند.
10 (7) آبادان ـ در 13 /9 /1357 عده ای پس از خروج از مساجد در خیابانها بانک های فرهنگیان و صادرات را بآتش کشیدند که در اثر مداخله مأمورین یکنفر مجروح گردید.
ـ در 0900 14 /9 /1357 عده ای در مسجد بهبهانیها اجتماع و پس از استماع سخنرانی یک واعظ در خیابانها مبادرت به تظاهرات نمودند که وسیله مأمورین متفرق گردیدند در اعلامیه ای بامضاء آیت اللّه خوئی از نهضت معممین پشتیبانی شده و گفته شده که دولت بایستی نسبت بخواست ه های آنها اقدام نماید.
11 (8) مشهد ـ در 13 /9 /1357 عده ای در حدود 5000 نفر از اهالی در دادگستری متحصن و خواستار آزادی دانش آموزان دستگیر شده شدند که با انجام خواسته آنان متفرق گردیدند.
12 ـ در 1800 13 /9 /1357 یکنفر سرباز وظیفه (اسم مشخص) جمعی کد 1291 لشگر 77 مشهد با یک قبضه کلت و 7 تیر فشنگ متواری شد.
ـ در 1400 14 /9 /1357 عده ای در حدود 60000 نفر در استادیوم سعدآباد تجمع و مجسمه کد 66 را پائین کشیده و قطعه قطعه کردند.
13 (9) همدان ـ در 1100 14 /9 /1357 اخلالگران به 4 دستگاه خودرو مأمورین انتظامی تک نمودند.
ـ در 0900 14 /9 /1357 عده ای در حدود 5000 نفر مبادرت به تظاهرات نموده و چند بمب دست ساز بطرف مأمورین پرتاب که با مداخله مأمورین متفرق شدند.
14 (10) قصرشیرین ـ در 2115 14 /9 /1357 در حدود یکهزار نفر از اهالی در اطراف مسجد جامع اجتماع و مبادرت به دادن شعارهای مضره نمودند که در اثر مداخله مأمورین و تیراندازی دو نفر مجروح گردیدند.
15 (11) تربت حیدریه ـ در 14 /9 /1357 تظاهرات این شهر با دخالت مأمورین متفرق و 3 نفر مجروح گردیدند.
(12) اندیمشک ـ در 2130 14 /9 /1357 عده ای در حدود 300 نفر در مسجد جامع اجتماع که با دخالت مأمورین متفرق و یکنفر مجروح گردید.
16 پ ـ مناطق با فعالیت های خفیف از 14 /9 /1357 مقامات قضائی شهرستان قزوین دست باعتصاب زدند.
(1) بندرعباس ـ در 1200 14 /9 /1357 تعدادی از اهالی بندرعباس از مسجد فاطمیه بندرعباس بتحریک غیرارتشی محمدرضا مرشدزاده اقدام بتظاهرات نموده و اعلام داشته اند در روزهای تاسوعا و عاشورا دست به تظاهرات دامنه داری خواهند زد.
(2) شیراز ـ در 14 /9 /1357 قضات دادگستری و کارمندان ادارات دارائی و شرکت ملی نفت، صنایع فولاد سازمان آب و برق و گمرک، لوله سازی و بانکها اعتصاب نموده اند 80 % از مغازه های خیابانها و کلیه مغازه های بازار تعطیل بوده است.
ـ جریان گاز بید بلند به شیراز قطع گردید و کارخانه سیمان فارس بعلت نبودن گاز و سوخت مایع و قطع متناوب برق تعطیل شد.
17 (3) کرمانشاه ـ در 14 /9 /1357 حدود 80 % از مغازه ها تعطیل و کارکنان بانک ملی در اعتصاب بودند.
18 (4) زابل ـ در 1130 14 /9 /1357 تعدادی از اهالی در جلوی مسجد حکیم دست بتظاهرات زده که با دخالت مأمورین انتظامی متفرق گردیدند.
اهالی مجددا در مسجد یاد شده اجتماع و با رئیس شهربانی (سرهنگ شاهرخ) مذاکره و کسب اجازه نمایند بشرط اینکه بجان و مال کسی آسیب نرسد.
19 (5) یزد ـ در 0830 14 /9 /1357 عده ای از اهالی یزد بعنوان روز همبستگی با کارکنان شرکت نفت، مخابرات، برق، هواپیمائی ملی عکس خمینی را در دست گرفته و اقدام به تظاهرات نمودند.
(6) اراک ـ در 0800 14 /9 /1357 کارکنان ماشین سازی اراک در ساختمان اداری کارخانه تجمع و دو نفر از آنها با کلنگ اقدام بتخریب لوحه یاد بود کارخانه که بتمثال برجسته شاهنشاه آریامهر مزین بوده بنمایند که توسط مأمورین اخذ مجددا در محل مربوطه نصب میگردد.
20 (7) مراغه ـ در 0310 14 /9 /1357 سرباز وظیفه یعقوب شریف لو جمعی مرکز توپخانه و موشکها با در دست داشتن 14 حلقه نوار و 14 جلد کتاب مضره در خیابان هشترود شهرستان مراغه دستگیر شد.
(8) کاشان ـ در این شهر علاوه بر پرچمهای سیاه پرچمهای برنگ قرمز نیز در خیابانها نصب شده است.
(9) مسجد سلیمان ـ 5 نفر معمم که از شهرهای مختلف به مسجد سلیمان آمده بودند در مساجد مبادرت به سخنرانی بطرفداری از خمینی مینمایند که توسط مأمورین دستگیر و برای بازجوئی به دادگاه نظامی اهواز تخلیه میگردند.
21 (10) دزفول و اندیمشک ـ در 2230 13 /9 /1357 تظاهرات پراکنده ای در اندیمشک بوقوع پیوست با وجود اینکه تظاهرکنندگان مواد آتش زا و نارنجک دستی بطرف پرسنل نظامی پرتاب مینمودند که در اثر تیراندازی مأمورین متفرق و هیچگونه تلفات جانی نداشته است.
2ـ عملیات گروههای مخالف در مدت دوره الف ـ استعداد و گسترش و ترکیب.
ب ـ تاکتیکها، جنگ افزارها و تجهیزات جدید گروههای مخالف.
استفاده از بلندگوها در پشت بامها، ایجاد سر و صدا (گفتن اللّه اکبر، یا حسین و صدای تیراندازی و حرکت تانک) و پرتاب سنگ و مواد آتش زا روی مأمورین از پشت بامها.
3ـ سایر عناصر اطلاعاتی الف ـ هویت گروههای مخالف ب ـ سازمان استعداد و شایستگی عملیاتی پ ـ تلفات.
(1) کشته 12 نفر غیرنظامی (6 نفر سردشت22 ـ 5 نفر تهران ـ یکنفر زنجان) (2) مجروح 37 نفر غیرنظامی 2 نفر مأمور ت ـ روحیه ـ با وجود تلفاتی که در چند روز اخیر به گروههای اخلال گر وارد شده ولی بدلیل موفقیت های نسبی بدست آمده هم چنان دارای روحیه خوب و قوی میباشند.
ث ـ فعالیتهای ممانعتی جدید ـ مشاهده نشده است.
ج ـ تأسیسات اداری ولجستیکی ـ مشاهده نشده است.
چ ـ جووزمین ـ در مدت دوره قرائن و شواهدی دال بر تأثیر عوامل جوی روی فعالیت گروههای مخالف وجود نداشته است.
4ـ ضداطلاعات.
الف ـ اقدامات اطلاعاتی ـ مورد جدیدی مشاهده نشده است.
ب ـ اقدامات خرابکاری ـ آتش زدن خودروها و منازل پرسنل نظامی، تهدید آنها به تعویض منزل و عدم حضور در سر خدمت.
ت ـ تبلیغات و براندازی.
ـ در 13 /9 /1357 تعدادی اعلامیه به در و دیوار امام زاده یحیی واقع در خیابان بوذرجمهری بازارچه زرگرها نصب شد که مضمون آنها چنین بود.
«ارتشیان فقط سه روز دیگر برای ایاب و ذهاب به منازل خود فرصت دارند و پس از سه روز حق خروج از منزل را ندارد، در صورت خروج ضمن اینکه خودشان مصدوم خواهند شد، منازل آنها نیز بآتش کشیده میشود.
» ـ در 13 /9 /1357 پوستری در خیابان فرح آباد ـ 20 متری کوکاکولا مشاهده شد که روی آن عکس گوینده رادیو تلویزیون را در حین پخش اخبار نشان میداد در حالیکه یک نفر سرباز با اسلحه بالای سر وی ایستاده و گوینده خبر را تهدید میکند چنانچه راستش را بگوئی میکشمت.
» در بیمارستان پهلوی و بیمارستانهای وابسته به دانشگاه تهران اعلامیه هائی در راهروها نصب و از پزشکان و پرسنل بیمارستان پول خواسته شد که مواد منفجره و آتش زا برای قشریون مذهبی وابسته به حزب منحله توده تهیه شود تا آنها بتوانند این مواد را بر علیه نظامیان در روزهای تاسوعا و عاشورا بکار برند.
ـ اعلامیه ای بدیوار خیابان قانون واقع در چهارصد دستگاه نصب شده مبنی براینکه این اسکناسهای رایج در بین مردم از درجه اعتبار ساقط است چون کد 66، 380 میلیارد دلار و ارتشبد اویسی 230 میلیارد دلار به سویس انتقال و اقتصاد کشور را فلج نموده اند.
ـ در 14 /9 /1357 عده کثیری که معممی بنام طالقانی نیز در بین آنها بوده اظهار داشتند که دوهزار نفر مرد مسلح که در لیبی دوره دیده اند شب گذشته بایران وارد شده و خود را برای مبارزه و مقابله با مأمورین آماده میکنند.
ث ـ انتقاد از روشهای سیاسی و اقتصادی دولت.
ج ـ شایعات.
ـ در تهران شایع است روز شنبه 18 /9 /1357 چنانچه نظامیان سر خدمت بروند، مردم با پوشیدن کفن به منازل آنان حمله خواهند نمود.
ـ شایع شده است که خمینی از پاریس به پیروان خود دستور داد که در روزهای تاسوعا و عاشورا چاههای نفت جنوب را بآتش بکشند.
ـ در تهران شایع گردید که بعضی از قسمتهای ساختمان سازمان حفاظت محیط زیست بوسیله مخالفین اشغال و تعدادی از تفنگهای برنو مأمورین گارد سازمان مزبور بدست مردم افتاده است.
ـ چنین شایع شده که عناصر اخلالگر قصد دارند در ماههای محرم و صفر بزندانها حمله و زندانها را بآتش بکشند.
ـ شایع است در مسجد صاحب الزمان واقع در خیابان لاله زار ضمن آموزش روش استفاده از اسلحه باشخاص بین آنان اسلحه توزیع میگردد.
ـ در 1730 14 /9 /1357 شخصی با یک اتومبیل پیکان در فرح آباد ژاله ـ سی متری نیروی هوائی بین مردم شایع مینمود که زندان و زندانیان اوین به دستور کد 66 آتش زده خواهد شد.
ـ در 14 /9 /1357 در بوشهر شایع گردیده آیت اللّه حسینی پیشنماز بوشهر طی اعلامیه ای دستور داده است که باید پرسنل ارتشی را چه در لباس نظامی یا شخصی شناسائی و کشت.
ضمنا اظهار نموده که دولت تیراندازی هوائی میکند ولی نمیداند چه کسی را بکشد ولی ما میتوانیم آنهائی که باید کشته شوند یکی یکی از بین ببریم و اولین قربانی در مورخه 13 /9 /1357 پاسبان سیاد مختار هاشمی میباشد.
ـ در زنجان شایع شد که اخلالگران در نظر دارند در مورخ 14 /9 /1357 تظاهرات شدیدی بر علیه دولت در شهرستانهای ابهر و خرم دره بر پا نموده و به شهربانی و ژاندارمری شهرستانهای مذکور حمله نمایند.
ـ در شیراز شایع است که در ساعت 0500 15 /9 /1357 مردم شیراز در نظر دارند شورش عظیمی بر پا کنند.
ج ـ هر نوع فعالیت های دیگر.
ـ بقرار یک خبر تائید نشده داروخانه شیراز واقع در خیابان 20 متری کوکاکولا مقدار زیادی کلرات و مواد منفجره تهیه و در اختیار خرابکاران قرار میدهد.
ـ برابر اطلاع واصله محل اختفاء عده ای از خرابکاران در خیابان گرگان ـ ایستگاه مسجد کوچه ایرانشاهی ـ زیرزمین مبلمان نادر میباشد.
ـ شخصی بنام حاج حسین مصالح فروش، مجاور فرهنگ سرای نیاوران اظهار نموده که حدود یکهزار نوار مضره آماده پخش داشته و در نظر دارد دو هزار نواردیگر هم تهیه نماید وی همچنین گفته است که با خدمه کاخ نیاوران آشنائی دارم و آنها نیز با من همفکر هستند.
ـ بقرار اطلاع در مورخ 15 /9 /1357 مردم و ساکنین خیابان اسکندری برای سرباز وظیفه حبیب پور مهربانی که به هلیکوپتر سرلشگر خسروداد تیراندازی و کشته شده است مجلس ختم برگزار خواهند نمود.
ـ تعداد 14 نفر درجه دار وظیفه جمعی لشگر 16 قزوین مبادرت به فرار نمودند.
ـ در زنجان صاحبخانه های دارای مستاجرین نظامی (ارتش ـ ژاندارمری و شهربانی) تهدید شده اند بر این مبنی که مستاجرین خود را از خانه ها بیرون کنند در غیر اینصورت منازل آنها بآتش کشیده خواهد شد.
5ـ امکانات گروههای مخالف.
موارد جدیدی مشاهده نشده است.
6ـ تجزیه و تحلیل و بحث.
در طول مدت دوره گروههای مخالف و عناصر اخلالگر با پرتاب سنگ، نارنجک، مواد منفجره و آتش زا به تعدادی ساختمانهای دولتی، اتومبیلها و اماکن متعلق به پرسنل نیروهای مسلح شاهنشاهی و منازل چند نفر از متخصصین خارجی (که در خدمت سازمانهای مملکتی هستند) چند مورد تیراندازی بمأمورین بفعالیت های خرابکارانه ادامه داد و یا بعضا فعالیت های جدیدی را شروع نمودند.
استفاده خرابکاران از اسلحه بر علیه مأمورین و پاسگاههای انتظامی نمایانگر آنست که به جنگ افزارهائی دست یافته و سلاحهائی بین آنان توزیع شده است، منتهی بنظر میرسد که در شروع کار و تا قبل از رسیدن روزهای نهم و دهم ماه محرم در نظر ندارند تعداد زیادی سلاح بپای کار بیاورند.
ولی با تاکتیک پیش گرفته در روزهای اخیر یعنی استفاده از اسلحه قصد انهدام تعداد بیشتری از مأمورین را دارند.
بعضی گزارشهای رسیده حاکی است که گروههای مخالف، زنان و کودکان را در جلوی تظاهرکنندگان قرار میدهند.
آنها بدینوسیله میخواهند دل سربازان و مأمورین را بر سر رحم آورده تا از تیراندازی در امان و در نتیجه عناصر اخلالگر و ماجراجو به هدفهای شناخته شده و غیرانسانی خود نائل گردند.
در این مدت مخالفین اعلامیه هائی با طرح و سبک و مقاصد معین منتشر و خواسته اند بدینوسیله گروههای مختلف اجتماعی از قبل پرسنل نیروهای مسلح، کارمندان و معلمین، کارگران، کشاورزان و غیره را در بر گیرد.
میتوان گفت که در اینمورد آنها مجهز و آموزش دیده بوده و در نظر دارند حداکثر بهره برداری را از تبلیغات بمنظور نفوذ در مردم عادی بعمل آورده و با استفاده از موقعیت های بدست آمده تعداد بیشتری از مردم بیطرف و بی تفاوت که مترصد پیوستن به طرف قوی تر میباشند به گروههای مخالف به پیوندند.
ضمنا این نکته را نباید از نظر دور داشت که عوامل بیطرف که بزرگترین رقم شرکت کنندگان در تظاهرات ضدملی را تشکیل میدهند، با رضایت خود در تظاهرات شرکت نمیکنند و با ترس و تهدید و گاهی تطمیع مغازه های خود را بسته و در صف اخلالگران قرار میگیرند.
بهمین ترتیب کارمندان و کارکنان اعتصابی دولت و آنهائیکه اقدام بتعطیل مؤسسات یا کم کاری در سازمانها نموده اند.
در هر صورت در چنین شرایطی اجازه هرگونه بی نظمی و اخلالگری باین عناصر و مماشات با آنان و عدم دستگیری محرکین واقعی که عده ای از جوانان بی تجربه را به خیابانها میکشانند و با مأمورین انتظامی درگیر میسازند، نتیجه ای جز تجری این خطاکاران و ترس و دلهره برای اهالی مملکت که خارجیان نیز جزء آنان میباشند و رکود اقتصاد و فرار سرمایه ها از کشور و بیدار شدن دشمنان خارجی و عاطل شدن وقت جوانان و محصلین و کارگران و فرسوده شدن قوای انتظامی در شرایط نامساعد جوی بالاخره طولانی شدن موضوع و شروع کمک های خارجی جدید از طرف بعضی کشورها مانند لیبی و یا سازمانهائی چون نهضتهای فلسطین و بعضی از کشورهای افراطی عربی یا کمونیستی نخواهد داشت.
7ـ نتیجه از حوادث و رویدادهای اخیر چنین استنباط میشود که اخلالگران برنامه های تنظیم شده قبلی خود را بتدریج و یکی پس از دیگری پیاده کرد و هر چه بیشتر در مردم نفوذ میکنند.
بهره برداری مخالفین از احساسات و تعصبات مذهبی مردم و تلاش گروههای مخالف در جلب پرسنل نیروهای مسلح شاهنشاهی با تحبیب و یا تهدید، عواملی هستند که توده های بیطرف و بی تفاوت را بسوی خود جلب و روز بروز با گسترش دامنه فعالیت های خود در تهران و نقاط مختلف کشور بتدریج نیروهای انتظامی را فرسوده مینمایند.
عدم پی گیری اقدامات مثبتی که وسیله دولت انجام گرفته مانند محاکمه هر چه سریعتر دستگیرشدگان و کسانی که اموال عمومی را بیغما برده اند تا بکیفر اعمال خود برسند، موجب میگردد که گروههای مخالف با جرات و جسارت بیشتری تبلیغات براه انداخته و از آن در رسیدن بهدفهای شوم و پلید خود بهره گیری نمایند.
ضمن شناسائی و دستگیری محرکین واقعی اغتشاشات و اعتصابات و محاکمه علنی آنان برای عبرت سایرین که موجبات کشتار عده ای را فراهم کرده اند توجه بیشتر به دادگستری که بجای انجام وظایف صحیح قضائی باعث تحریک مردم نشده و یا اخلالگران بعوض محاکمه و مجازات فوری آزاد نشوند و نشاندادن قسمتی از عملیات خرابکاران از تلویزیون (اعلامیه هائیکه با داس و چکش و ستاره سرخ پخش میشود) از جمله اقداماتی است که میتواند در فروکش نمودن خشم مردم و از دست دادن حربه تبلیغاتی مخالفین و بالنتیجه کاهش اغتشاشات و فعالیت های خرابکارانه تأثیر نماید همچنین پیشنهاد میشود که فعالیتهای عناصر اطلاعاتی در جهت کسب اطلاع در نقشه ها و مقاصد اخلالگران در مورد تهدید پرسنل نیروهای مسلح شاهنشاهی و خانواده آنان و سایر اعمالی که قصد انجام آنرا در سطح مملکت دارند تشدید شود.
ر سب 3 ـ سپهبد خواجه نوری گیرندگان 1ـ نخست وزیری (شورای امنیت ملی 2 نسخه) 2ـ ن ز ش (معاونت عملیات و اطلاعات) 3ـ ن ه ش (معاومت عملیات) 4ـ ن د ش (معاونت عملیات) 5ـ ژ ک ش (رکن 3) 6ـ ش ک ش (عملیات) 7ـ ساواک 8ـ سب 2 (ر ک) 9 ـ سب 2 ف د (ا د) 10 ـ سب 2 ف ه (دسک خارجی)

توضیحات سند:

1ـ در مورد تظاهرات کرمان و دیگر شهرهای استان کرمان در روز چهاردهم آذرماه گزارش های دیگری با جزئیات بیشتر هست که در خلال سندهای این روز خواهید خواند.
2ـ درباره حادثه خونین سردشت جزئیات دیگری در دست است.
در پرونده شماره 106969 گزارش های ساواک، جلد چهاردهم آمده است که «دو نفر از فعالین سردشت امروز صبح دستگیر و به شهربانی هدایت گردیدند.
تعدادی از اهالی به عنوان اعتراض به شهربانی مراجعه و شروع به تظاهرات می نمایند.
شهربانی با تیراندازی اقدام به متفرق نمودن آنها نمود و چون تعداد مردم زیاد بود از ژاندارمری نیز کمک رسید.
در برخورد بین مأمورین و مردم 6 نفر کشته و 20 نفر مجروح و احتمالاً یکی از مجروحین در حال فوت خواهد بود.
دو نفر متهم قرار است به استان تخلیه شوند.
» روزنامه کیهان بعدها نوشت که دو دستگیر شده سردشتی، از آموزگاران این شهر بودند.
«حمله مأموران ژاندارمری هنگامی رخ داد که مردم سردشت به خاطر اعتراض به دستگیری دو معلم شهر در جلو مسجد اجتماع کردند و خواستار آزادی رجبی افشار و طاهری معلمان زندانی شدند.
در این موقع زره پوش ژاندارمری به سوی مردم تیراندازی کرد و در نتیجه هشت نفر شهید و 24 نفر زخمی شدند.
همه زخمی شدگان از کمر به بالا آسیب دیده اند.
دو نفر از زخمی ها در حالی که توسط آمبولانس به بیمارستان برده می شدند، مورد حمله مجدد مأموران ژاندارمری قرار گرفتند و شهید شدند.
» (ش 10610، ص 7) سند دیگری درباره این حادثه هست که پس از این بولتن می خوانید.
3ـ حوادث شهر زنجان با جزئیات بیشتری در سندهای بعدی خواهد آمد.
4ـ روزنامه اطلاعات در ضمیمه شماره 16620 خود نوشت که «در تظاهراتی که در میدان تجریش شمیران روز سه شنبه 14 آذر صورت گرفت چهار نفر به ضرب گلوله کشته شدند و بلافاصله تمام مغازه های شهر تعطیل شد.
» (ص 3) 5ـ حوادث دیگری هم در تهران رخ داده است.
مثل اجتماع 20 هزار نفری در بهشت زهرا و تظاهرات خیابانی دیگر و یا سخنرانی های روحانیان علیه حکومت شاه در مساجد که در قالب بولتن یا سندهای دیگر در پی خواهد آمد.
6ـ تلفات نیروهای نظامی در اصفهان بیش از این است که در این خبر کوتاه آمده.
مشروح حوادث اصفهان در خلال سندهای بعدی خواهد آمد.
7ـ اجتماع مردم بافق پس از سخنرانی در ساعت 12 ظهر پایان پذیرفت.
8ـ مردم اردکان از ساعت 9 صبح در مسجد کشکه نوشهر اردکان اجتماع کردند و در ساعت 11 به خیابان ها آمدند و تظاهرات کردند.
9ـ حدود پانصد نفر از تظاهرکنندگان را زنان تفتی تشکیل می دادند.
آن ها در مسجدشاه ولی تفت اجتماع کردند و سپس در خیابان دست به تظاهرات ضد حکومتی زدند.
10ـ حوادث روز چهاردهم آذرماه زنجان در پی خواهد آمد.
11ـ این همان اعلامیه آیت اللّه خویی است که در واپسین روز ماه ذی حجه صادر کرد.
متن کامل اعلامیه در ضمیمه کتاب هفدهم آمده است.
12ـ شرح این خبر در میان سندهای روز گذشته یاد شد.
13ـ جمعیتی که یاد شده، ابتدا از مسجد نواب مشهد به حرکت در آمد.
تظاهرات امروز مشهد و دیگر شهرها به مناسبت اعلام همبستگی با اعتصاب کارکنان صنعت نفت بود که در اعلامیه هایی پیش از این به اطلاع مردم رسیده بود.
رمضانعلی شاکری در کتاب «انقلاب اسلامی مردم مشهد» جمعیت تظاهرکننده را بیش از این ها می نویسد که حتی از روستاهای اطراف نیز خود را به مشهد رسانده بودند.
«مسیر حرکت از خیابان نادری به چهارراه شهدا و به طرف میدان راه آهن و سرانجام منتهی به خیابان آبکوه، مقابل شرکت نفت گردید.
در این اجتماع باشکوه استاد واعظ طبسی و سپس برادر طاهر احمدزاده سخنرانی کردند.
» (ص 105) ساواک در بولتن روزانه خود با عنوان «حوادث و وقایع روزهای 13 و 14 /9 /57 شهر مشهد» ـ خبرهای روز سیزدهم این بولتن را در خلال سندهای روز گذشته خواندید آورده است که پس از قطعه قطعه کردن مجسمه شاه «هر قطعه آن را در خیابان های اطراف استادیوم به چرخش در آورده اند.
» همین منبع می افزاید: «از صبح روز 14 /9 /57، 90 درصد از مغازه های شهر مشهد تعطیل بوده است.
» 14ـ خبرهای شهر همدان به شکل دیگری در بولتن روزانه ساواک آمده است که خواهید خواند.
15ـ مشروح خبرهای قصرشیرین در سندهای دیگری آمده است که خواهید خواند.
16ـ حادثه امروز (14 /9 /57 ) اندیمشک در یک تلفنگرام چنین بیان شد: «ساعت 2100 روز جاری حدود 400 نفر از جوانان اندیمشک به صورت دسته سینه زنی در یکی از خیابان های اندیمشک به راه می افتند که با مقابله پلیس مواجه و به پرتاب سنگ به طرف مأمورین [مبادرت] می نمایند که در نتیجه پلیس اقدام به شلیک تیر هوایی می نماید و یک نفر در این حادثه از ناحیه پا مجروح گردیده و دو نفر توسط پلیس دستگیر می گردند.
» این حوادث پس از اجتماع در مسجد جامع اندیمشک به وقوع می پیوندد.
در بند 10 همین بولتن، ذیل عنوان «مناطق با فعالیت های خفیف» به این موضوع اشاره شده است.
17ـ در مورد حوادث شیراز و دیگر شهرهای استان فارس سندهای دیگری وجود دارد که در پی خواهید خواند.
18ـ درباره کرمانشاه و شهرهای تابعه آن گزارش های دیگری هست که می خوانید.
19ـ مشروح این خبر را در سندهای دیگری خواهید خواند.
20ـ امروز (14 /9 /57) تظاهراتی هم در شهر اراک صورت گرفت که در سندی جداگانه آن را خواهید خواند.
21ـ در دزفول نیز امروز (14 /9 /57) دو روحانی به نام های ابراهیم نزهت و محمد میرسپاه به اتهام آن چه که ساواک «سخنرانی خلاف» نامیده بود، دستگیر شدند.
(پرونده 106991، ج 5) مراسمی که هر روز در دزفول بر پا می شد در مسجد سجاد این شهر بود که بانی آن آیت اللّه نبوی بود.
22ـ در سردشت 8 نفر به شهادت رسیدند.
گزارش خبری که پس از این بولتن آمده تعداد شهدای این شهر را در روز چهاردهم آذر هشت نفر نوشته است.

منبع:

کتاب انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک - کتاب 18 صفحه 314











صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است. استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.