موضوع: فعالیتهای حزب ایران
تاریخ سند: 29 فروردین 1339
موضوع: فعالیتهای حزب ایران
متن سند:
شماره: 2 /3 /376 تاریخ:29 /1 /1339موضوع: فعالیتهای حزب ایران
امیرتوکل امیرابراهیمی یکی از اعضای فعال حزب ایران و کارمند سابق بنگاه برق (فرزند سرهنگ بازنشسته ژاندارمری امیرابراهیمی) اظهار داشته دکتر سعید فاطمی اخیراً دست به یک رشته فعالیتهای زیادی زده و با عده[ای] منجمله نیکپورنائینی جلساتی دارند و از طرفی با دائی خودش سیف‌پور فاطمی1 در آمریکا نیز مرتباً در تماس است و با فعالین سابق جمعیت پان‌‌ایرانیسم هم رابطه دارد. مشارالیه افزوده طبق اخبار موثق، پس از ورود مهندس اردشیر زاهدی2 به آمریکا صد در صد بر فعالیت سیف‌پور فاطمی و قشقائی‌ها که با بعضی از جراید آمریکایی نیز تماس دارند، افزوده شده و ارتباط آنان با رفقای همفکر‌شان در تهران نیز توسط سعید فاطمی ادامه دارد و تحریکات اخیر نیز عموماً از آنجا سرچشمه می‌گیرد. گوینده افزوده برخلاف شایعات منتشره، اللهیار صالح اکنون به هیچوجه در فعالیتهای این دسته شرکت ندارد.
افتخاری
رونوشت برابر اصل است و در پرونده کلاسه ح . 184
فعلاً بایگانی شود. 7 /2 /39
توضیحات سند:
1. على‌محمد سیف‌پور فاطمى، فرزند فرج‌الله در سال 1314ﻫ در اصفهان به دنیا آمد. وی برادرزاده دکتر حسین فاطمى، وزیر خارجه دکتر مصدق است که در سال 1333 جهت ادامه تحصیل به آمریکا عزیمت نمود و در رشته اقتصاد و علوم سیاسى فارغ‌التحصیل شد. وى در سالهاى 1340 الى 1349 فعالیتهاى شدیدى در حمایت از جبهه ملى داشت و ضمن شرکت در جلسات سازمان دانشجویان و حضور در اکثر تظاهرات و برنامه‌هاى دانشجوئى، مدتى به ریاست انجمن دانشجویان ایرانى مقیم آمریکا انتخاب گردید.سیف‌پور فاطمى در سال 1350ش ضمن ملاقات با اردشیر زاهدى که سفیر رژیم پهلوی در آمریکا بود، از اعمال گذشته خود ابراز ندامت کرد و تقاضاى مراجعت به کشور را نمود که با درخواست وى در سال 1353 موافقت شد.
مشارالیه پس از انقلاب اسلامى نیز از رژیم پهلوى حمایت میکرد و ضمن همکارى با سلطنت‌طلب‌ها، با پشتوانه مالى پدرش، گروهى به نام «جبهه نجات ایران» تشکیل داد و خود سمت دبیرى آن را به عهده گرفت و پس از آن به عنوان عضو فعال شوراى مشروطیت مقیم پاریس به فعالیت پرداخت و به عنوان مشاور مخصوص رضا پهلوى در خدمت وی قرار گرفت و روزنامه «ایران و جهان» را منتشر کرد. اسناد ساواک . پرونده انفرادى
2. اردشیر زاهدى، فرزند فضل‌الله زاهدى، در سال 1307ش در تهران به دنیا آمد. پس از تحصیلات ابتدایى در تهران و اصفهان، تحصیلات متوسطه را در سال 1325 در دبیرستان اسلامیه بیروت به پایان برد و راهى آمریکا شد و در سال 1328 گواهینامهی کشاورزى را از کالج کشاورزى ایالت «یوتا» آمریکا دریافت داشت. مدرک تحصیلى اردشیر توسط وزارت فرهنگ وقت به عنوان «معادل لیسانس» ارزیابى شده است. وی احتمالاً از سالهاى تحصیل در بیروت با کرمیت روزولت آَشنا شد و با سرویس اطلاعاتى نوپاى آمریکا در ارتباط قرار گرفت. زاهدی در بازگشت به ایران داراى روابط دوستانه با آمریکاییان مقیم تهران بود. او در اردیبهشت 1331 به همراه مرتضى امیر ارجمند (کارشناس ساختمان‌هاى روستایى) به استخدام وزارت کشاورزى درآمد و در پست معاونت و خزانهدارى «کمیسیون مشترک ایران و آمریکا براى بهبود امور روستایى» (اصل 4 ترومن) قرار گرفت. اسناد موجود از روابط بسیار نزدیک اردشیر زاهدى با ویلیام وارن رئیس «اصل 4 ترومن» خبر مى‌دهد. طبق این اسناد، اردشیر زاهدى ظاهراً در اسفند 1331 از طرف وزارت کشاورزى به مدت یک سال براى آموزش به آمریکا اعزام شد. خاطرات کرمیت روزولت حضور فعال اردشیر زاهدى را، با نام مستعار «مصطفى» و «ویسى» در جریان عملیات کودتا در تهران نشان مى‌دهد و مشخص مى‌سازد که مأموریت آمریکایى زاهدى پوششى براى استتار حضور وى در تهران و مشارکت در عملیات «سیا» بوده است. اردشیر زاهدى به خاطر ایفای نقش فعال در کودتا به دریافت نشان درجه یک رستاخیز نایل شد و در 3 آبان 1332 آجودان کشورى شاه گردید.
اردشیر در آبان 1336 با شهناز پهلوى ازدواج کرد که این ازدواج در سال 1343 به متارکه انجامید و حاصل آن یک دختر به نام مهناز بود. پس از این طلاق مدتها شایعاتى پیرامون ازدواج شهناز با برادر شاه مراکش و سپس با پسر محمود زنگنه مطرح بود تا بالاخره وى با خسرو جهانبانى، از اعضاى خانوادهی دربارى جهانبانى‌ها ازدواج کرد.
محمدرضا پهلوى در سال 1338 اردشیر زاهدى را به عنوان نمایندهی خود براى تماس با دانشجویان ایرانى در اروپا اعزام داشت. مدت کوتاهى بعد در اسفند 1338 اردشیر زاهدى سفیر شاه در واشنگتن شد. در این زمان او مى‌کوشید تا با دانشجویان ناراضى ایران در آمریکا ارتباط برقرار کند. در دولت اسدالله علم، اردشیر زاهدى در شهریور 1341 به عنوان سفیر کبیر ایران عازم لندن شد و تا آذر 1345 در این سمت بود. وى در بهمن ماه 1345 در دولت امیرعباس هویدا وزیر امور خارجه شد. اسناد ساواک نشان مى‌دهد که در سالهاى 1346 تا 1348 اردشیر زاهدى به شدت در تلاش براى احراز پست نخست وزیرى بوده است. اردشیر زاهدى نه تنها به صدارت نرسید، بلکه تحرکات جاه‌طلبانه او به برکنارى وى از وزارت خارجه در شهریور 1350 انجامید. در اسفند ماه 1351 محمدرضا پهلوى داماد سابق خود را به سفارت در واشنگتن اعزام داشت تا به عیاشى‌هایش ادامه دهد و جوّ داخلى دربار را آشفته نسازد. اردشیر زاهدى تا زمان دولت شاهپور بختیار سفیر ایران در آمریکا بود و در دى ماه 1357 از این سمت برکنار شد. او یکى از هرزه‌ترین عناصر سیاسى و دولتمردان رژیم محمدرضا پهلوى بود و به این صفت نه تنها در میان خواص، بلکه در سطح جامعه نیز شهرت داشت، بهطوری که در مدت اقامتش در لندن و آمریکا مطبوعات آنجا بارها و بارها تصاویر و گزارشهایى از ریخت و پاش‌ها و مفاسد اخلاقى وى درج نمودند. وی در اوج نهضت اسلامی (1356 تا 1357) با همکاری آمریکاییها برای انحراف مسیر انقلاب کوشید و پس از سقوط رژیم پهلوی تا دهه 1370 علیه انقلاب اسلامی فعالیت میکرد، اما پس از آن به ظاهر منزوی شد.
ر ک: رجال عصر پهلوی؛ اردشیر زاهدی به روایت اسناد ساواک، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی، 1378