در ساعت 1700 پس از برگزاری ختم یکی از کشته‌شدگان مورخه 26/8/57 در مدرسه عباسقلی خان
تاریخ سند: 30 آبان 1357
در ساعت 1700 پس از برگزاری ختم یکی از کشته‌شدگان مورخه 26/8/57 در مدرسه عباسقلی خان
متن سند:
از: مشهد تاریخ:30 /8 /1357به: 312 شماره: 20893/ ﻫ
آنی
1. در ساعت 1700 پس از برگزاری ختم یکی از کشته‌شدگان مورخه 26 /8 /57 در مدرسه عباسقلی خان، عده‌ای از مدرسه خارج و به طرف حرم حرکت و در داخل صحن حرم اقدام به تظاهرات می‌نمایند که این عده مواجه با عکس‌العمل عده‌ای موافق می‌گردند. در این موقع مأموران فرمانداری نظامی برای جلوگیری از این درگیری دخالت با استفاده از گاز اشک‌آور و تیراندازی در داخل صحن اقدام به متفرق کردن آنان می‌نمایند در نتیجه منجر به زخمی شدن یک نفر با گلوله پلاستیکی و مجروح شدن سه نفر به وسیله چوبدستی و پنجه بوکس می‌گردند که انجام این عمل باعث اعتراض شدید روحانیون گردیده و شایع نموده‌اند که در این جریان دو نفر از مأمورین ساواک دستگیر شده‌اند و دو نفر از تظاهر کنندگان نیز کشته شده‌اند.
2. ساعت 2100 سیدمحمدعلی شیرازی ضمن مذاکره با من، بیان داشت عده‌ای از روحانیون در منزل آیت‌الله قمی اجتماع در نظر دارند به منظور اعتراض به اقدام مأمورین فرمانداری نظامی اعلامیه‌ای صادر و نسبت به تعطیل بازار اقدام نمایند و سیدمحمدعلی نیز در نظر دارد در این مورد با جناب آقای نخست‌وزیر مذاکره نمایند.
3. در تظاهرات بعدازظهر دیروز در صحن حرم، یک نفر را به عنوان اینکه مأمور ساواک است کتک‌کاری می‌نمایند؛ از وضعیت وی اطلاعی در دست نیست.1
4. برابر اعلام منبع 1585، آیات قمی و شیرازی فتوا داده‌اند که از روز 30 /8/ تا اطلاع ثانوی بازارها تعطیل نمایند و اعلامیه‌ای نیز در این مورد صادر خواهد شد.
5. بازار مشهد از صبح روز 30 /8/ باز است.
شیخان
در بولتن درج گردید. جهت بهره‌برداری به استحضار رئیس دایره عملیات می‌رسد. کندری 2 /9 /57
توضیحات سند:
1. امروز (29 /8 /57) حادثه دلخراش و تاسف‌آوری در مشهد روی داد و آن حمله و تیراندازی مامورین به حرم امام رضا علیه‌السلام و به سوی مردم مبارز مشهد بود.بقرار اظهار شاهد عینی، چند نفر از مامورین ساواک که اکثر در بین مردم و زوار مراقب و گزارشگر بودند و سابقه دستگیری چند نفر از جوانان مبارز را داشتند، در موقع مراقبت و فتنه‌انگیزی به محاصره مردم درآمده و دستگیر می‌شوند، بر اثر زد و خورد با مردم و مجروح شدن عده‌ای از زوار معلوم می‌شود که این چند نفر مامور که خود را زوار معرفی کرده بودند در زیر لباس اسلحه کمری دارند و وقتی یک نفر از مامورین موفق به فرار می‌شود در خارج از صحن به سایر مامورین اطلاع می‌دهد. چند نفر مامور مسلح وارد صحن شده، آن گروه مردم را محاصره و خارج از صحن روی چمن‌ها می‌نشانند تا از طرف مامورین انتظامی کمک برسد، در این موقع گروهی از مبارزین حمله می‌کنند و محاصرین را نجات داده ولی با یورش مامورین کمکی چند نفر از مبارزان خود را به حرم حضرت رضا علیه‌السلام می‌اندازند که از طرف مامورین تعقیب و تیراندازی می‌گردد.
طبق اظهار شهود براثر تیراندازی مامورین مسلح که وارد توحید خانه حرم شده ابتدا چند تیر به داخل توحیدخانه اصابت می‌کند و از طرف کفشداری گنبد اللهوردی‌خان نیز تیراندازی می‌شود بطوریکه در چند نقطه از در و دیوار حرم براثر اصابت گلوله فرو می‌ریزد بعلاوه با پرتاب گاز اشک‌آور در داخل حرم عده‌ای از زوار متوحش و بیهوش شده و یک نفر از زوار اصفهانی از ناحیه پا مجروح می‌گردد.
با ازدحام زوار و فریاد مردم مامورین از صحن خارج شده و فرار می‌کنند. استاندار و نایب‌التولیه آستان قدس ضمن اعلامیه‌ای از رادیوی مشهد پخش گردید واقعه تاسف‌بار حرم مطهر را محکوم و از مردم معذرت‌خواهی کرد و قول داد مرتکبین این واقعه را که توسط عده‌ای درجه‌دار اشتباهاً روی داده است مجازات نماید!
(انقلاب اسلامی و مردم مشهد، همان، ص101)