درباره: جلسات مشکوک متعصبین مذهبی در مساجد
تاریخ سند: 10 مرداد 1353
درباره: جلسات مشکوک متعصبین مذهبی در مساجد
متن سند:
شماره: 3793 /312 تاریخ: 10 /5 /1353از: اداره کل سوم (312)
به: ریاست ساواک استان یزد 26/ ﻫ
درباره: جلسات مشکوک متعصبین مذهبی در مساجد
بعضاً مشاهده شده است که عناصر متعصب مذهبی و روحانیون افراطی مساجد را به صورت پایگاه تجمع و محل فعالیت‌های مضره و تبلیغات منحرف‌کننده درآورده‌اند و در این مساجد با تشکیل جلسات مذهبی فعالیت‌هائی در جهت خلاف مصالح مملکتی و به نفع گروه‌ها و دستجات برانداز و مضره مذهبی تعقیب می‌‌نمایند.
مساجد که محل تردد و تجمع طبقات مختلف مردم برای انجام فرائض دینی است موقعیتی را در اختیار عناصر متعصب مذهبی و روحانیون افراطی که هدف آنها فعالیت‌های مضره و تبلیغات سوء میباشد قرار داده است، که بتوانند به طور طبیعی زمینه انحراف عده‌ای از این افراد را از طریق تبلیغات منحرف‌کننده فراهم آورند و در عین حال افراد مورد نظر را که دارای تعصبات شدید مذهبی هستند برای فعالیت‌های براندازی و مضره آماده نمایند. نمونه این فعالیت‌ها در مساجد هدایت1 و الجواد2 و حسینیه ارشاد در تهران انجام می‌‌شد که ترتیبی فراهم آمد مسئولیت اداره مساجد و حسینیه مذکور در اختیار سازمان اوقاف قرار گیرد.
نظر به اینکه احتمال دارد فعالیت‌های مشابهی نظیر مساجد و حسینیه مذکور در سایر نقاط کشور در شرف تکوین و یا ادامه داشته باشد، علیهذا خواهشمند است دستور فرمائید وضعیت مساجد و مراکز دینی حوزه استحفاظی آن ساواک را به دقت از لحاظ فعالیت‌هائی که در آنها انجام میشود مورد بررسی قرار داده و سوابق و وضعیت گردانندگان آنها را روشن نموده و مراتب را در ثانی با ذکر جزئیات به این اداره کل اعلام نمایند تا پس از بررسی وضع اینگونه مساجد که در آنها فعالیت‌های خلاف انجام میشود ترتیب در اختیار گرفتن این مساجد از طریق سازمان اوقاف داده شود. ضمناً به این نکته نیز توجه شود که مالکیت مساجد مورد نظر در شرایط فعلی
به چه صورت است؟ و زمین مسجد و یا ساختمان آن جزو موقوفات میباشد یا خیر و چنانچه نیست، از چه راهی که مشکلات حقوقی دربرنداشته باشد امکان در اختیار گرفتن آنها وسیله سازمان اوقاف میسر میباشد.
مدیرکل اداره سوم. ثابتی
امنیت داخلی 15 /5 /53
مشخصات مساجد. حسینیه‌ها. تکایا و مدارس دینی از اداره اوقاف استعلام گردید فعلاً بایگانی شود. 14 /6 /53
توضیحات سند:
1. مسجد هدایت: در آغاز تکیه‌ای بود که در ایام محرم بر روی عزادران حسینی گشوده می‌‌شد. حضور آیت‌الله طالقانی(ره) در همین ایام به عنوان امام جماعت در این تکیه، با توجه به موقعیت آن، که در کنار یکی از سینماها و در جوار لاله‌زار، که یکی از محلات تفریح و فسق و فجور بود، قرار داشت، موجب شد تا ضمن تبدیل آن به مسجد، در سال 1327ش، این مکان را به یکی از کانون‌های مبارزه‌‌‌ی مکتبی ـ سیاسی در شهر تهران تبدیل نماید. نوشتن این بیت که: «متاع کفر و دین، بی‌مشتری نیست. گروهی این، گروهی آن پسندند» بر سر درِ مسجد و کنار سینما، خود جاذبه‌‌ی فروانی برای حضور جوانان در این مسجد ایجاد کرده بود. حضور دانشجویان و دانشگاهیان و برپایی جلسات تفسیر قرآن و دعوت از سخنرانان انقلابی در مسجد هدایت، این مسجد را به یکی از پایگاه‌هایی که همواره مورد حساسیت ساواک قرار داشت و امام جماعت آن بارها دستگیر و زندانی شد، تبدیل نمود.2. مسجدالجواد(ع): با نوع خاص معماری و امکانات جانبی، درسال ۱۳۴۱ش در ضلع شرقی میدان هفتم تیر شهر تهران ساخته شد. این مسجد، اولین مسجد مدرن ایرانی است که به وسیله فردی به نام مهندس ابراهیمی طراحی و از دو بخش شبستان و سالن سخنرانی دو طبقه تشکیل شده است. نمازخانه به صورت مخروطی از اضلاع متقاطع میباشد که از رأس به قاعده پهن‌تر میشود. حضور آیت‌الله شهید مطهری(ره) در سال 1348ش به عنوان امام جماعت در این مسجد، مسجدالجواد را به یکی از پرتحرک ترین پایگاه‌های انقلاب اسلامی تبدیل کرد تا جایی که مأموران رژیم شاهنشاهی پهلوی، پس از تعطیلی حسینیه ارشاد، در آبان ماه سال 1351ش نسبت به تعطیلی این مسجد نیز اقدام کردند. یکی از نکات برجسته در این مسجد، تشکیل انجمن‌های اسلامی متعددی بود که از آن جمله است: انجمن اسلامی مهندسین، انجمن اسلامی دانشجویان، انجمن اسلامی دانشجویان پلی‌تکنیک و انجمن اسلامی پزشکان. مسجد الجواد پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز یکی از پایگاه‌های مستحکم است که در آن فعالیت‌های مختلفی در حمایت از نظام مقدس جمهوری اسلامی صورت می‌‌گیرد.