تاریخ سند: 14 مهر 1357
صورتجلسه شوراى تأمین استان اصفهان
متن سند:
صورتجلسه شوراى تأمین استان اصفهان
جلسه شماره 388 مورخه 14 /7 /57
شرکت کنندگان:
سرلشگر رضا ناجى فرمانده مرکز توپخانه وموشکها و فرماندار نظامى اصفهان
شهابى معاون استاندارى استان اصفهان
سرتیپ تقوى رئیس ساواک اصفهان
سرتیپ بنىفضل فرمانده ناحیه ژاندارمرى اصفهان
سرتیپ مصطفائى رئیس شهربانى استان اصفهان
طوسى رئیس دانشگاه اصفهان
محمودیان مدیرکل آموزش و پرورش اصفهان
متن مذاکرات:
شهابى: جلسه امروز بنا به دعوت استاندارى تشکیل گردیده و علت آن ابلاغ و تلفنگرام از وزارت کشور در مورد وضعیت اعتصاب دانشآموزان از روز 15 /7 /57 مىباشد که عیناً قرائت مىگردد (تلفنگرامهاى واصله از وزارتکشور عینا قرائت شد.)
سرلشگر ناجى: در چند روز گذشته طى اعلامیههاى صادره که به قرار اطلاع در سراسر کشور پخش شده از دانشآموزان و دانشجویان دعوت شده است که از روز 16 /7 /57 به مدت یک هفته ضمن عدم حضور در کلاس درسى دست به اعتصاب و اغتشاش بزنند. البته در این مورد همهگونه پیشبینىهاى لازم شده و طى اعلامیههاى شماره 43 و 42 هشدار لازم به اولیاء دانشآموزان داده شد و توجه آنها به این مسئله جلب شد تا مراقبت لازم به عمل آورند و اجازه ندهند اطفال معصومشان دستخوش تحریک عناصر ماجراجو و آشوبطلب قرار گیرد همچنین در یک جلسه مشورتى با مدیرکل آموزش و پرورش موضوع کاملاً مورد بررسى قرار گرفت و تصمیم گرفته شد که رؤساى دبستانها و دبیرستانها و نواحى آموزش و پرورش در جلسهاى توسط مدیرکل اداره آموزش و پرورش در این مورد توجیه شوند و این اقدام هم توسط آقاى محمودیان انجام گرفته و از سوى دیگر شهربانى و ژاندارمرى و ساواک هم تجهیز شدهاند و آمادگى کامل براى مقابله با حوادث را دارند. موضوع قابل اهمیت ابلاغ فرمان مبارک همایونى است در این فرمان تاکید شده است که از هرگونه شدت عمل در مقابله با دانشآموزان خوددارى شود و حساسیت کار در همینجاست زیرا دانشآموزان پاک و معصوم و ناآگاه هستند و عوامل پشت پرده از بىخبرى آنان سوء استفاده مىکنند. بنابراین برابر فرمان همایونى باید
به ترتیبى عمل شود که در مقابله به اغتشاشات آموزشگاهها از هر نوع عملى احتراز شود و اقدامات بیشتر جنبه ارشادى داشته باشد. ضمنا آمادگى کامل جهت مقابله با عوامل پشت پرده و خائن وجود دارد.
در دانشگاه [اصفهان] هم از روز شنبه 16 /7 /57 که آغاز کار دانشگاهها است فصل و انفعالاتى وجود خواهد داشت و اعتصاب و تظاهرات هم در دانشگاه پیشبینى مىشود. البته در این مورد هم ریاست دانشگاه پیشبینىهاى لازم به عمل آوردهاند ولى بیشتر تلاش باید در این جهت باشد که از سرایت تظاهرات دانشگاهى در خارج از دانشگاه جلوگیرى شود و با توجه به گارد دانشگاه که سازماناً در دانشگاه مستقر است قبلاً همآهنگىهاى لازم توسط رئیس دانشگاه و رئیس شهربانى به عمل آمده و پیشبینى شده است.
شهابى: در گفتگویى که با آموزش و پرورش داشتهام توصیه شده که مدارس و آموزشگاهها هم از طریق انجمنهاى خانه و مدرسه مسئولیتهاى اولیاء دانشآموزان را به آنان یادآورى و کمک و همکارى آنان را جلب کنند در مورد سایر شهرستانهاى تابعه هم باید همین اقدام بشود. ضمنا پیشنهاد مىکنم که ساعات تعطیل مدارس با هم مغایر باشد که یک دفعه همه دانشآموزان از مدارس تخلیه نشوند زیرا خود این مسئله باعث تراکم جمعیت مىشود.
محمودیان: همانطور که تیمسار سرلشگر ناجى بیان فرمودند در تعطیل مدارس و تظاهرات دانشآموزان پیشبینىهاى لازم شده و امروز جلسهاى با حضور کلیه مسئولین آموزشى اصفهان در آموزش و پرورش داشتهایم و در این مورد بطور کامل تبادل نظر شده و براى روز شنبه 16 /7 /57 هم همه مدارس باز و اولیاء آموزشگاهها در محل کارشان حاضر هستند البته کمک اولیاء دانشآموزان در این مورد مؤثر خواهد بود ولى تقاضا دارم که در بعضى نقاط که چندین مؤسسه آموزشى هست و از نظر منطقه و تعداد دانشآموز حساس است نیروى انتظامى تقویت شده باشد مثل بلوار هشت بهشت که در هنگام تعطیل مدارس حدود 4 هزار نفر دانشآموز پسر و دختر یکباره از این منطقه خارج مىشوند.
طوسى: در دانشگاه اصفهان مهمترین تدبیر، ملایمت است. روز شروع دانشگاه را باید با حوصله و
خیلى طبیعى آغاز کنیم. سعى شده است که تمام عوامل ناراحتى را از دانشگاه از بین ببریم تصور مىکنم فردا مسئلهاى در دانشگاه نداشته باشیم ولى از نظر پیشبینى، مدارس دانشگاه را باید تقویت حفاظتى بکنیم و مدرسه و دبیرستان دانشگاه را مراقبت بکنیم و پلیس گارد هم باید تقویت شود ولى در معرض دید دانشجویان نباشند که موجبات تحریک و بهانه به وجود آورد. در دربهاى ورودی، انتظامات دانشگاه کنترل مىکند ولى کنترل کارت بسیار مشکل است زیرا این موضوع خود باعث تجمع دانشجو خواهد شد. به هر جهت باید رفتار و برخورد عادى داشته باشیم و اگر به وضع غیرعادى برخورد کنیم اتخاذ تصمیم مىکنم ولى حتىالمقدور از تظاهر پلیس و گارد دانشگاه باید جلوگیرى شود.
سرتیپ تقوى: اولاً باید روشن شود تکلیف گارد دانشگاه چگونه است؛ آیا رأسا مىتواند وارد عمل شود یا باید با اجازه رئیس دانشگاه باشد.
ضمنا در دانشگاه باید جلوى اجتماع گرفته شود زیرا اجتماع متشکل تحت تأثیر قرار مىگیرد و به همین علت احتمال بروز خرابکارى و آتشسوزى در داخل دانشگاه زیادتر است. بنابراین باید همآهنگى شود که در لحظات حساس و بحرانى وقت تلف نشود و اقدامات کلاً همآهنگ شده باشد. به هر حال پیشبینى کامل باید در دانشگاه بشود ولى همان طور که نظر آقاى رئیس دانشگاه است به ترتیبى گارد دانشگاه تقویت بشود که تهدید کننده و تحریک کننده نباشد و قبلاً دو سه موضوع انتخاب شود و حتىالمقدور از تظاهرات احتمالى عکسبردارى بشود.
طوسى: مهم این است که وضع غیر عادى جلوه داده نشود و عناصر مسئول با خونسردى مراقب باشند. من شخصاً از دو مطلب وحشت دارم یکى تخریب و آتشسوزى و دیگرى تهدید و ارعاب کادر هیئت عملى و در برخورد با استادان و کادر دانشگاه باید نهایت مراقبت بشود. در دانشگاه سه نقطه حساس وجود دارد، یکى مرکز داروهاى شیمیائى دانشکده علوم است، دوم کتابخانه مرکزى است و سومى مرکز اسناد شاهنشاهى است. در ساعات اولیه احتمال بروز حوادث کم است ولى در ساعات بین 10 تا 12 ممکن است اجتماعى از دانشجویان تشکیل شود البته تا آنجا که امکان دارد باید طبیعى رفتار کنیم. پخش اعلامیه و شعار دادن نباید باعث حساسیت شود. البته اگر توهین به مقدسات ملى و
میهنى و دینى شد باید مقابله شود و هرگاه به هر کیفیت مشخص شد که از طرف دانشجویان سوء نیت و عملیات تخریب و ارعاب و تهدید وجود دارد باید وارد عمل شد ولى فرمانده گارد باید با من هماهنگ باشد و بر مبناى اخبار صحیح تصمیمگیرى شود.
سرتیپ تقوى: در مورد مدارس همان طور که آگاه هستید تحریکات به شدت ادامه دارد البته اقدامات انجام شده تاکنون بسیار خوب بوده است و در جلوگیرى از گسترش ناآرامىهاى موجود مؤثر بوده است. من پیشنهاد مىکنم اولاً ساعات تعطیل مدارس دخترانه و پسرانه با هم حداقل نیمساعت فاصله زمانى داشته باشد تا باعث برخوردى بین پسران و دختران نشود و امنیت دانشآموزان دختر بیشتر تأمین شود و همچنین مدارس پسرانه هم با ساعات مختلف و فواصل زمانى تعطیل شوند. ثانیا در نقاطى که چندین مدرسه و دبیرستان به صورت تمرکزى وجود دارد و بالطبع جمعیت انبوهى از دانشآموزان هست عناصر انتظامى مستقر شوند تا آمادگی کافی داشته باشند. ثانیاً اولیاء دانشآموزان همکاری لازم با مدیران مدارس بنمایند و کارمندان مدارس هم احساس مسئولیت بیشتری بکنند و هرگونه خبری را فوراً اطلاع دهند.
ضمناً یک نفر از کارکنان مطلع اداره کل آموزش و پرورش در این چند روز به عنوان رابط به ستاد فرمانداری اعزام و در آنجا مستقر شود.
سرلشگر ناجی: با نظر آقای طوسی در مورد حفظ آرامش و خونسردی و برخورد با موضوع دانشگاه موافقت دارم ولی پیش بینیهای لازم هم باید بشود و با توجه به وضعیت باید دو یا سه نقطه اتکاء داشته باشیم و از متمرکز کردن مأمورین و یا تقسیم زیاد از حد آن پرهیز کنیم و از سوی دیگر تصمیم گیری در مورد لحظه شروع عملیات مقابله با حوادث در دانشگاه و اختیارات هم مشخص شود آیا گارد دانشگاه و شهربانی به تشخیص خود عملیات را آغاز کند و یا به درخواست رئیس دانشگاه. بنابراین در روز شروع کار دانشگاه ضمن آمادگی و انجام همه پیشبینیها باید کاملاً جنبه عادی موضوع را حفظ کنیم و از انجام کلیه اعمال و اقداماتی که باعث تحریک و بهانه میشود شدیداً جلوگیری کرد و پیشبینی عمل نمود که دانشجو محیط دانشگاه را یک محیط خانوادگی حس کند.
سرتیپ مصطفائی: همان طور که ریاست دانشگاه اظهار نمودند مسائل قبلاً هم آهنگ شده ولی موضوع استفاده از گارد دانشگاه هنوز حل نشده بنابراین پیشنهاد میکنم یک نفر از پرسنل غیر نظامی شهربانی با یک دستگاه بی سیم به دانشگاه اعزام شود و در تمام مدت همراه آقای رئیس دانشگاه باشد تا با توجه به اخبار واصله از دانشگاه با سرعت بتواند بین رئیس دانشگاه و من ارتباط خبری برقرار کند و البته طبق نظر آقای طوسی، طبق درخواست رئیس دانشگاه وارد عمل خواهد شد. ضمناً از نظر پیشبینی یگان تقویتی تعداد لازم مأمور از شهربانی برای تقویت گارد دانشگاه در مرکز توپخانه اعزام و مستقر خواهم نمود ولی در صورت موافقت این پرسنل را در سربازخانه شماره 3 مرکز توپخانه مستقر مینمائیم که باعث تحریک و بهانه دانشجویان نباشد و ضمناً به علت نزدیکی در لحظه نیاز بتواند فوراً وارد عمل شود. البته چنانچه اجتماعات و تظاهراتی باشد ریاست دانشگاه باید موافقت کنند که گارد با عوامل کمکی خودی وارد عمل شود زیرا در غیر این صورت چنانچه همه دانشجویان یکپارچه و داخل تظاهرات گردند پراکنده کردن آنها دشوار و درگیری گارد با دانشجویان عواقب وخیمی در پی خواهد داشت.
سرتیپ بنی فضل: از طریق ژاندارمری هم اقدامات لازم به عمل آمده و آمادگی کامل برای مقابله با هرگونه حادثهای در منطقه استحفاظی وجود دارد.
مصوبات شورا:
1- اعزام یک نفر افسر رابط از شهربانی به دانشگاه با یک دستگاه بی سیم.
2- تقویت گارد دانشگاه و استقرار نیروهای کمکی شهربانی در سربازخانه شماره 3 مرکز توپخانه و موشکها.
3- استقرار یک دستگاه خودرو آتش نشانی در فلکه فرودگاه (زیر امر شهربانی).
4- تقویت تیمهای فرمانداری نظامی در شهر اصفهان.
5- ریاست دانشگاه از طریق رؤسای دانشکدهها و سایر مقامات دانشگاه ترتیبی اتخاذ خواهند نمود که از تظاهرات و اخلال نظم دانشجویان در مراحل اولیه وسیله عوامل دانشگاه جلوگیری به عمل آید و چنانچه دانشجویان به اقدامات تحریکی بزنند از طریق ریاست دانشگاه به گارد دستور لازم صادر خواهد شد.
منبع:
کتاب
انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان اصفهان، کتاب 4 صفحه 162



