تاریخ سند: 4 تیر 1342
آیتاله میلانى
متن سند:
از : مشهد تاریخ : 4 /4 /42
به : تهران شماره : 4078
طبق گزارش مامور ویژه دو نفر از نزدیکان آیتاله میلانى در تاریخ 29 /3 جارى در منزل شخصى بنام فقیهى که او هم از دوستان میلانى میباشد اظهار میدارند که بطوریکه آیتاله شریعتمدارى و آیتاله بهبهانى نامههائى براى میلانى ارسال داشته و تحولات اخیر را باین شرح اعلام نمودهاند.
بطوریکه شریعتمدارى نوشته است در ملاقاتى که ایشان از سه نفر آیتاله بازداشتى خمینى و قمى و محلاتى نمودهاند وضع آنها رضایت بخش بوده و در ضمن نمایندهاى از دربار حضور یافته و نظر علما را خواستار شدهاند و حتى تقاضاى مذاکره آشتى را مطرح نموده است و باقاى شریعتمدارى پیشنهاد شده که با وساطت چند نفر از علماى نجف که بعنوان حکم تعیین خواهند شد به اختلافات موجود خاتمه داده شود آقاى شریعتمدارى در پاسخ گفته است که بدون حضور آیتاله خمینى مذاکرهاى نخواهد شد و بعلاوه با این دولت نیز مذاکره نخواهیم کرد و بعلاوه در طى این چند روز بعد از وقایع خرداد ایشان تائید کردهاند که مجددا عدهاى از-بازاریهاى تهران بایشان مراجعه کرده و موافقت خود را باعتصاب براى آزادى زندانیان اعلام داشتهاند همچنین در این نامه وضع بازار مشهد سئوال شده که آیا با علما همکارى خواهند کرد یا خیر که از جواب آقاى میلانى اطلاعى در دست نیست البته ایشان روز اعتصاب احتمالى را هم از سهشنبه 4 جارى اعلام نمودهاند.
در نامه ارسالى آیتاله بهبهانى متذکر گردیده است که در مذاکرات بعدى میان علما و نماینده در بار توافقهائى شده و دولت حاضر شده است فقط دو اصل از اصول ششگانه را قبل از افتتاح مجلس اجرا نماید همچنین موافقت شده که آیتاله خمینى را بشرط آنکه اعلامیهاى علیه دربار و دولت صادر نکند آزاد نمایند همچنین با تعویض دولت نیز موافقت شده ولى علما این پیشنهادات را نپذیرفتهاند و گفتهاند که اولین شرط الغاء اصول ششگانه است که آنهم مورد موافقت دربار و دولت نمیباشد همچنین اظهار شده که بالاخره توافق شده که عدهاى از علما از مراکز روحانیت در این مذاکرات شرکت نمایند و از آن جمله یکى آیتاله میلانى است که چگونگى طى نامه برایش ارسال گردیده است آقاى بهبهانى در خاتمه نامه ذکر نموده که بطوریکه من فکر میکنم و دوستانم پیشنهاد نمودهاند از دکتر امینى دعوت شده که کابینه را تشکیل دهد ولى وى شرایط-خود را باین شرح اعلام داشته.
1ـ اخذ آزادى کامل در مورد امور روحانیون.
2ـ عواید نفت در اختیار دولت قرار گیرد و دولت در خرج آن مختار باشد.
3ـ اعلیحضرت همایونى بعنوان استراحت یکى دو هفته کشور را ترک فرمایند تا هیجانات موجود خاتمه پذیرد که این پیشنهادات مورد قبول واقع نگردیده ولى آنچه مسلم است حکومت آقاى علم ناپایدار میباشد.
410ـ 4 /4 /42 هاشمى
این نسخه در پرونده تظاهرات 15 خرداد و نسخه دیگر در پرونده آیتاله شریعتمدارى بایگانى شود. شهابى 6 /4
منبع:
کتاب
قیام 15 خرداد به روایت اسناد ساواک - جلد 3 صفحه 294