تاریخ سند: 22 آذر 1344
موضوع: اختلاف بین طرفداران میلانی و قمی
متن سند:
شماره: 8774 /9ﻫ تاریخ:22 /9 /1344
موضوع: اختلاف بین طرفداران میلانی و قمی
از موقعی که سیدمحمود قمی پسر آیتالله قمی از طرف ساواک خراسان بازداشت شده است و اخیراً شایع گردیده است که قصد محاکمه نامبرده را دارند و پرونده اتهامی او بهعنوان تهیه و پخش اعلامیههای مختلف علیه دولت و حتی بهعنوان ارتباط با قاتلین آقای منصور تهیه و تنظیم گردیده است، اختلاف بین آقای قمی و میلانی را که از قدیم هم وجود داشت، عمیقتر و واضحتر نموده است. بنا به گفته علی خامنهای از ابتدای مبارزه آخوندها، اختلاف بین این دو روحانی در مشهد به چشم میخورد. منتهی وضع طوری بود که سیاست و تدبیر میلانی نمیگذاشت این مسئله را برملا نماید. بنا به گفته ایشان، قمی متعصب بیسیاست و خشک است و میلانی زرنگ و سیاسی و دوراندیش؛ لذا در جریان محصور شدن قمی در نوبت اول میلانی شخصاً با تیمسار عزیزی ملاقات میکند و با خواهش از نامبرده، محصوریت قمی خاتمه مییابد. بعد از این واقعه میلانی به ایشان تذکر میدهد که من تاکنون به اصرار زیاد رجال وقت با نخستوزیران هم ملاقاتی به این صورت که من پیش آنها بروم و خواهش کنم، هنوز ننمودهام حتی در تهران باوجودی که مکرر از طرف دولت علم کسانی آمدند حتی تیمسار پاکروان ریاست سازمان وقت اصرار نمود، ملاقاتی بین ما روی نداد. ولی در این مورد من مجبور شدم برای نجات شما خودم به پای خودم به ملاقات استاندار بروم تا شما از محصوریت نجات یابید. به عقیده میلانی سازمان با حربه خود قمی یعنی بیتدبیری ایشان، نامبرده را خرد نمود و حالا میخواهد بهوسیله ایشان حیثیت میلانی را نیز خرد کند. در جریان بازداشت پسر قمی، ایشان انتظار داشتند که میلانی به هر طریق ولو ملاقات با تیمسار باتمانقلیچ هم که شده است وسیله نجات فرزندشان را فراهم آورند اما میلانی عکس ایشان را عقیده دارند و معتقدند که اولاً امروز فعالیت حاد سودی ندارد، ثانیاً به فرض اینکه کسی چنین کرد و بازداشت شد، باید کار را از بالاها شروع نمود و بهعلاوه اینقدر صبر کرد تا خود سازمان زندانی خود را آزاد کند بدون اینکه امتیازی از طرف مقابل بگیرد. وانگهی ایشان معتقدند که هرگاه با تیمسار باتمانقلیچ ملاقات کنم دو حالت پیش میآید، یا قبول میکنند و در این صورت فردا من باید برای هر بچه طلبهای دست تمنی پیش اینوآن دراز کنم و آبروی خود را بریزم و یا قبول نمیکنند میگوید کاری است امنیتی و مربوط به تیمسار بهرامی که درواقع آقای میلانی را مجبور به ملاقات با رئیس ساواک بهطور ضمنی مینماید و ایشان هم چه موافق باشند و چه مخالف، باز برای جامعه روحانیت خوب نیست. لذا جنگی شدید بین طرفداران دو طرف شروع شده است و هر یکی دیگری را متهم میکند.
نظریه مأمور: از این اختلاف یک نتیجهگیری صحیح آن طوری که صلاح ساواک است بشود و در شرایط امروز سعی شود از این کشمکش بهخصوص میلانی و طرفداران او حذر کنند.
نظریه رهبر عملیات: مفاد این گزارش تأیید میشود. قبلاً هم این ساواک گزارش مبسوطی درباره اختلاف دو آیات با استدلال تقدیم داشته است. اساس اختلاف این دو روحانی به دست ساواک خراسان ریخته شده؛ این اختلافات با وضعی که پیش آمده التیامپذیر نیست و ساواک به نحو مقتضی دامنه آن را توسعه خواهد داد.
گیرندگان: اداره کل سوم (316)
پینوشت تیمسار ریاست: گزارش شود.
نسخه اول در پرونده قمی ط ـ ب /190 بایگانی است. این نسخه در پرونده میلانی بایگانی شود ـ 30 /9
1 /10 /44
منبع:
کتاب
انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان خراسان رضوی- 05 صفحه 135