تاریخ سند: 31 شهریور 1347
موضوع: کمک روحانیون به مردم زلزلهزده
متن سند:
شماره: 13953 /9ﻫ تاریخ:31 /6 /1347
موضوع: کمک روحانیون به مردم زلزلهزده
پیرو 13922 /9ﻫ ـ 30 /6 /47
روز 27 /6 /47 آیتالله بحرالعلوم رشتی1 به مشهد وارد و به منزل آیتالله میلانی رفته، با وی ملاقات و اظهار مینماید: من مبلغ 80 هزار تومان کمک مردم رشت را با خود آوردهام و مبلغ 320 هزار تومان دیگر هم جمعآوری شده که در محل موجود است. به نزد شما آمدهام که با نظر شما اقدامی برای صرف این پولها بهعمل آوریم که مفید به حال مردم آسیبدیده باشد. آیتالله میلانی اظهار مینماید:
من هم مبالغی از مردم بهمنظور کمک به زلزلهزدگان جمعآوری کردهام. آیتالله شریعتمداری نیز پیغام داده است که مبلغ 300 الی 400 هزار تومان بهمنظور کمک به زلزلهزدگان جمعآوری کرده. همچنین آیتالله گلپایگانی هم در همین حدود مبلغی جمعآوری کردهاند که از من صلاحدید نموده تا به چه طریق به مصرف کمک به آسیبدیدگان برسانند. من منتظر هستم آقای پیرنیا استاندار خراسان بیایند تا با نظر ایشان این وجوهات را صرف کمک به اشخاص زلزلهزده برسانیم. در نظر دارم با آقای پیرنیا مشورت کرده اگر ایشان صلاح بدانند شهرها و آبادیهای بزرگ مانند کاخک و فردوس را دولت بسازد و دهات کوچک را به ما واگذار نمایند تا با پول جمعآوری شده بسازیم.
حسینیه ارشاد مقیم تهران مبلغ 300 هزار تومان با خود آورده و به نزد آقای شریعتی مزینانی که سخنگوی حسینیه مزبور در مرکز است رفته و از وی خواستهاند که طریق خرج وجوهات جمعآوری شده را به آنان بگوید.
شریعتی مزینانی جریان را به آیتالله میلانی میگوید آیتالله میلانی اظهار مینماید من منتظر ورود استاندار به مشهد هستم و نظر خود را نیز در زمینه احداث آبادیهای خرابشده وسیله زلزله بیان مینماید. شریعتی مزینانی اظهار مینماید حسینیه ارشاد هم در حال حاضر مبلغ 300 هزار تومان با خود آوردهاند و اگر قرار به این شد که شما دهات مخروبه بهواسطه زلزله را آباد کنید، اقدام نمایید که یکی از دهات آسیبدیده در منطقه زلزلهزده را به حسینیه ارشاد واگذار تا آنها هم پول جمعآوری شده را بدین طریق خرج نمایند. نماینده حسینیه ارشاد اظهار نموده است اگر قرار باشد چنین اقدامی به عهده ما واگذار گردد.، هر چه ساختمان دهات واگذاری جهت آباد کردن بشود علاوه بر مبلغ 300 هزار تومان موجود کمک از تهران، وسیله حسینیه مزبور خواهد رسید.
نظریه منبع خبر: تصمیم آیتالله میلانی درمورد شور و مشورت با آقای استاندار درمورد ساختمان دهات آسیبدیده مورد قبول افرادی که با وی مشورت نمودهاند واقع و در حال حاضر به انتظار ورود آقای استاندار هستند.
رونوشت برابر اصل است.
اصل در پرونده کلی روحانیون است. در پرونده میلانی بایگانی شود.
11 /8 /47
توضیحات سند:
1. آیتالله سیدحسن بحرالعلوم، فرزند حاج سیدحسین در سال 1268 ﻫ ش در نجف اشرف متولّد شد. مبارزات سیاسى وى در زمان رضا خان و در پى واقعه کشف حجاب آغاز شد که به علت مخالفت با آن حدود 15 روز زندانى گردید. پس از آن با جریان اصلاحات ارضى شاه به مخالفت برخاست و در بهمن 1341 به همراه آیتالله ضیابرى به وسیله شهربانى قزوین بازداشت و به زندان قزل قلعه تهران فرستاده شد که در تاریخ 22 /11 /41 از زندان آزاد گردید و پس از چندى در میان استقبال مردم رشت به آن شهر بازگشت. آیتالله بحرالعلوم به هنگام شکسته شدن حصر حضرت امام، براى نخستوزیر وقت تلگراف تشکر فرستاد. وى در ماجراى تبعید امام، به اتفاق آقاى ضیابرى طى نامههایى خطاب به علماى قم، تهران و مشهد تبعید حضرت ایشان را خلاف قانون و موجب تنفر شدید جامعه روحانیت دانسته و همراهى خویش را با جامعه روحانیت شیعه اعلام داشتند که این نامهها از سوى ساواک جمعآورى شد و از ارسال آن جلوگیرى به عمل آمد. همچنین در پى تبعید امام به عراق در تلگراف خود نوشت: «هر کجا هست خدایا به سلامت دارش.» در سال 1344 حضرت امام نیز طى نامهاى از تلگراف تبریک او به مناسبت اعیاد متبرکه تشکر نمودند که ساواک از ارسال نامه امام براى وى ممانعت کرد.
آیتالله بحرالعلوم که یکى از عوامل جمعآورى وجوهات براى امام و ارسال آن به نجف اشرف بود، مدّتى از سوى ساواک ممنوعالمنبر گردید و با آزاد شدن منبرش، مجدداً بر کرسى تبلیغ و مبارزه نشست. آیتالله بحرالعلوم در سال 1351 ﻫ ش دار فانی را وداع گفت.
منبع:
کتاب
انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان خراسان رضوی- 06 صفحه 65