آقاى دکتر حسینقلى خان دو مجلس با آقا شیخ احمد مجتهد ملاقات نموده
متن سند:
132 22 جوزا نمره 4
مقام رفیع ریاست محترم ارکان حرب کل قشون دامت شوکته
راپورتا به عرض مبارک مىرساند: پس از تشریففرمایى حضرت والا شاهزاده امیراعظم راجع به انتخاب آقاى دکتر حسینقلى خان دو مجلس با آقا شیخ احمد مجتهد ملاقات نموده و مذاکرات مفصلى در این زمینه نمودند. چون قبل از اینکه تصمیم از براى انتخاب دکتر گرفته شود، آقا شیخ احمد قول به شریعتمدار دامغانى داده بود، حتى به کلیه اطراف و نواحى شاهرود هم اشخاص مخصوص فرستاده و توصیه کرده بودند. چنانچه سابقا هم عرض کرده بودم، فعلاً هم حاضر نشده که از قول و قرارداد خود منحرف شود. پس از مذاکرات مفصل بالاخره اظهار داشتند: در صورتى من همراه و مساعدم که خودتان شریعتمدار را از این عقیده منصرف نمایید، والاّ من نقض قول نخواهم کرد. به جهت انجام این امر، حضرت والا، صدر الادباء رئیس عدلیه [را] ـ که خودش پارتى جدى این انتخاب بود، براى اینکه شریعتمدار را منصرف نماید، به دامغان فرستادند. دیشب مشارالیه مراجعت نموده، اظهار مىکند: شریعتمدار از عقیده خود منصرف نشده و نمىشود. در این صورت بدیهى است، آقا شیخ احمد هم به قول خود ثابت است و قهرا باید بر ضد نظریات ایشان رفتار نمود. هنوز هم شروع به انتخابات نشده موقعى که بخواهند شروع نمایند، ناچارا خود چاکر باید تا حدود میامى و سرحدّات و نروین به یک عنوان خارجى حرکت کرده، در باطن، اهالى آن حدود را وادار به انتخاب آقاى دکتر نمایم که انشاءاللّه موفق به انجام امر مبارک بشوم. شروع به انتخابات و حرکت خود را رمزا به عرض مبارک مىرساند. زیاده جسارت است.
یاور محتشمالدوله
خلاصه راپرت یاور محتشمالدوله
راجع به انتخاب دکتر حسینقلى خان امیر اعظم دو مجلس با شیخ احمد ملاقات و مذاکره
نمودند؛ ولى چون شیخ احمد قبل از تصمیم انتخاب دکتر، به شریعتمدار دامغانى قول داده بود و حتى براى تهیه زمینه و تبلیغ، اشخاصى نیز به اطراف و حدود شاهرود فرستاده بود، حاضر نگردید از قول و قرارداد خود منحرف شود ولى اظهار داشته بود در صورتى مساعد خواهد شد که خود امیراعظم، شریعتمدار را از این خیال منصرف نماید و براى انجام این امر شاهزاده صدرالادبایى رئیس عدلیه را که طرفدار شریعتمدار بود، به دامغان فرستاد تا او را متقاعد و منصرف از خیال وکالت نماید، لیکن پس از مراجعت معلوم شد شریعتمدار در خیال خود ثابت [است] و منصرف نمىشود. با این ترتیب چون شیخ احمد هم سرقول خود ثابت باقى است، قهرا باید برخلاف نظریه او رفتار نمود. موقع شروع انتخابات ناچارا باید خود چاکر به عنوان دیگرى تا حدود میامى و سرحدّات و نروین رفته و در باطن، اهالى آن حدود را وادار به انتخاب دکتر نمایم. موقع حرکت رمزا راپرت خواهم داد.
منبع:
کتاب
انتخابات مجلس پنجم به روایت اسناد (جلد اول) صفحه 303