صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد

تاریخ سند: 12 دی 1347


متن سند:

به : 322 از : 340 م شماره : 172 طبق اطلاع سپهبد گیلانشاه1 ضمن نامه ای که به وزیر آبادانی و مسکن نوشته تقاضا نموده 76 هزار متر اراضی کن را که قیمت آن تقریبا 000 /600 /7 تومان می شود به ایشان واگذار نمایند از نامبرده به منظور انجام درخواست وی دعوت به عمل آمده که ضمن صحبت اظهار می کند این تقاضا بنا به استدعای نامبرده به منظور رفع مشکلات مالی بوده که اوامر اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر به آقای علم2 شرفصدور یافته و ایشان نیز از طریق آقای باهری3 مراتب را به وزیر آبادانی و مسکن ابلاغ نموده است.
مدارک ارائه شده از طرف نامبرده به نحوی است که مقررات جاری اجازه واگذاری اراضی مورد تقاضا را به مشارالیه نمی دهد.
در پرونده کلاسه 33999 غلامرضا نیک پی بایگانی شود.
10 /10

توضیحات سند:

1ـ سپهبد گیلانشاه از طرفداران شدید سیاست انگلیس بود و دستورات آنها را مو به مو اجرا می کرد در زمان او با پیشنهاد او و تأیید محمدرضا پهلوی انگلیسی ها تعدادی هواپیمای شکاری با قطعات یدکی مربوطه با قیمت گران به ایران فروختند و نفع زیادی از این معامله بردند زیرا هواپیما کهنه و فرسوده بود گیلانشاه توسط خاتمی که یک افسر مدل امریکایی نمونه بود کنار گذارده شد ولی او با پول هنگفتی از نیروی هوایی خارج شد وی چون قمارباز قهاری بود اکثر پول خود را در قمار باخت و مجبور شد خانه خود را در زعفرانیه به قیمت 750 هزار تومان به ساواک بفروشد.
گیلانشاه از سالها قبل با زن زنگنه محرم شد و زنگنه هم کاملاً موافق این وضع بود بعدا گیلانشاه و زن زنگنه باتفاق یک شیرینی پزی و کافه درست کردند که تا انقلاب کار می کرد.
ظهور و سقوط سلطنت پهلوی ـ ج 1 ص 222 نامبرده یکی از مسئولان نظامی سلسله پهلوی است که فراماسون بوده و مأمور ویژه ساواک او را در زمره افرادی که در «لژ فروغی» عضویت دارند معرفی کرده است.
ظهور و سقوط سلطنت پهلوی ص 395 ـ 394 2ـ امیراسداله علم در سال 1298 در بیرجند متولد شد.
پدرش محمدابراهیم علم معروف به شوکت الملک بود که این لقب و امیری قائنات را در زمان سلطنت مظفرالدین شاه، از برادر بزرگترش امیراسماعیل خان علم به ارث برده بود.
امیر شوکت الملک علم مانند برادر ارشد و اجدادش با انگلیسیها، که نسبت به ثبات و امنیت منطقه سیستان و بلوچستان در مجاورت افغانستان و هند حساسیت زیادی نشان می دادند، روابط نزدیک داشت و در جریان جنگ جهانی نیز با نیروهای انگلیسی که بخش مهمی از خاک ایران را تحت اشغال خود داشتند همکاری می کرد.
امیر اسداله علم به توصیه پدرش، در سال 1318، در سن 20 سالگی با ملک تاج دومین دختر قوام الملک شیرازی ازدواج نمود و از این ازدواج پسری متولد نشد که بر مسند پدر جای گیرد و علم تنها دارای دو دختر شد.
امیراسداله علم در سال 1321 از دانشکده کشاورزی کرج فارغ التحصیل شد و چون وضع تهران آشفته و تحت اشغال نیروهای بیگانه بود، عازم بیرجند شد.
امیر شوکت الملک که قبل از پسرش به بیرجند رفته بود در سال 1323 در همانجا درگذشت و علم اداره امور املاک وسیع پدرش را به عهده گرفت.
در اواخر سال 1324 علم ضمن مسافرتی به تهران به ملاقات قوام السلطنه نخست وزیر رفت، که تازه از سفر مسکو به تهران بازگشته بود.
قوام السلطنه این جوان 26 ساله را ظاهرا به واسطه سابقه دوستی و آشنایی با امیر شوکت الملک و شاید هم به توصیه انگلیسیها که در آن زمان نقش حساسی در سیاست ایران داشتند، برای فرمانداری کل سیستان و بلوچستان در نظر گرفت.
اسداله علم که در سی ام تیر ماه سال 1341 به نخست وزیری برگزیده شد، اول کاری که کرد یاران گرمابه و گلستان خویش از قبیل «دکتر باهری»، «ناتل خانلری»، «متقی» و «رسول پرویزی»، را گرد خود جمع کرد.
او نه کاری به احزاب موافق و مخالف و گروههای سیاسی داشت و نه آدمی بود که به طور حاد در کارهای سیاسی دخالت مستقیم نماید فقط و فقط مجری اوامر ملوکانه بود.
اسداله علم بسیار زود به وزارت رسید و نخستین بار در سن 29 سالگی در کابینه دوم ساعد (آبان 1327 ـ فروردین 1329) وزیر کشاورزی شد.
او در کابینه علی منصور (فروردین ـ تیر 1329) نیز این سمت را حفظ کرد و پس از آن در دولت رزم آرا (تیر ـ اسفند 1329) وزیر کار شد.
در همین زمان بود که هنگامی که به اتفاق رزم آرا وارد مسجد شاه می شد، نخست وزیر مقتدر و چهره آینده دار استعمار غرب، مورد اصابت گلوله استاد خلیل طهماسبی قرار گرفت و معدوم شد.
در سال های 1329 ـ 1339، علم از نزدیک ترین یاران محمدرضا پهلوی بود و در ماجرای 25 ـ 28 مرداد 1332 نقش فعالی ایفاء نمود.
علم وسیع ترین باند را در کشور ایجاد کرد و در همه استان ها دارای مهره ها و عوامل خود بود، که آن ها را به وکالت و یا مقامات عالی می رساند.
مهم ترین پایگاه علم در خراسان و شرق کشور فارس بود، در خراسان و سیستان و بلوچستان به علت این که پایگاه اصلی خانواده اش، بود و در فارس به علت وصلت با خانواده قوام شیرازی.
علم پیش از انقلاب به مرض سرطان مرد و روزهای انقلاب را ندید.
او در وزارت دربار 4 معاون داشت که یکی از آنها قائم مقام و جانشین او محسوب می شد و در غیاب علم وظایف او را انجام می داد.
این اولین بار بود که چنین سمتی در وزارت دربار ایجاد شد.
(ر.ک : ظهور و سقوط سلطنت پهلوی، جلد اول خاطرات حسین فردوست ص 258، تاریخ معاصر ایران از کودتای 28 مرداد تا اصلاحات ارضی نوشته پیترآوری ترجمه محمد رفیعی مهرآبادی ص 9، بازیگران عصر پهلوی، ج اول، ص 643، از سید ضیاء تا بازرگان نویسنده ناصر نجمی ج 1 و 2 ج دوم از کودتای سوم اسفند 1299 تا آذر 1358 ص 1570، ظهور و سقوط سلطنت پهلوی، ج 2، صص 238 و 255) 3ـ دکتر محمد باهری در سال1298 شمسی در شیراز متولد شد.
تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در این شهر به پایان رساند و لیسانس حقوق قضایی خود را از دانشگاه تهران دریافت نمود.
وی دوره دکترای دولتی حقوق را در دانشگاه پاریس گذراند و مدت 20 سال استاد دانشکده حقوق دانشگاه تهران بود.
باهری که از توده ای های قدیم و دبیر کمیته حزب توده در فارس بود، بعدا تغییر روش داد و مورد علاقه اسداله علم واقع شد.
در تیرماه 1341 از طرف علم به عنوان نخست وزیر انتخاب گردید و در اواخر همان سال در حالی که دانشیار دانشکده حقوق بود، به وزارت دادگستری رسید.
در سال 1345 به معاونت دربار منصوب شد و مسئولیت امور اجتماعی دربار به او محول گردید.
وی مدتی نیز مسئولیت بازرسی عالی شاهنشاهی آموزش عالی را به عهده داشت و سرپرست برنامه های تبلیغاتی جشنهای خانمان برانداز 2500 ساله شاهنشاهی نیز بود.
باهری از آغاز تأسیس «حزب رستاخیز ملت ایران» بدان پیوست و یک کانون فعال حزبی را در تهران اداره می کرد.
وی در مرداد ماه سال 1356 به سمت دبیرکلی حزب منصوب شد و در 5 شهریورماه 1356 به عنوان وزیر دادگستری وارد کابینه شریف امامی گردید.
باهری دهها کتاب در مدح خاندان پهلوی منتشر ساخت.

منبع:

کتاب غلام‌رضا نیک‌پی به روایت اسناد ساواک صفحه 78

صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است. استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.