تاریخ سند: 29 اسفند 1346
درباره: پیشنهاد شوروى براى تهیه فیلم «انقلاب سفید شاهنشاه آریامهر» و دعوت دو نفر از کارمندان تلویزیونى ملى ایران به منظور بازدید از مؤسسات تلویزیونى شوروى
متن سند:
از: 311 تاریخ: 29 /12 /46
گزارش
درباره: پیشنهاد شوروى براى تهیه فیلم «انقلاب سفید شاهنشاه آریامهر» و دعوت دو نفر از کارمندان تلویزیونى ملى ایران به منظور بازدید از مؤسسات تلویزیونى شوروى
منظور
بررسى اقدامات اخیر شوروى در مورد پیشنهاد تهیه فیلم «انقلاب سفید شاهنشاه آریامهر» و دعوت دو نفر از کارمندان تلویزیونى ملى و تلویزیون ایران جهت بازدید از مؤسسات تلویزیونى شوروى.
سابقه
اخیراً سیلوراستف نماینده شعبه فیلم شوروى در ایران به یکى از مظنونین ایرانى پیشنهاد کرده است که به تهیه فیلم رنگى اسکوپ «انقلاب سفید شاهنشاه آریامهر» مبادرت نماید. مذاکراتى که در این مورد شده است مشروط به موارد زیر مىباشد:
1ـ موضوع فیلم با رعایت عین متن کتاب انقلاب سفید با حذف نکاتى که احیاناً تبلیغاتى علیه شوروى باشد.
2ـ هزینه تهیه فیلم به مبلغ 60 هزار دلار برآورد گردیده که بعد از تهیه فیلم شوروى یک نسخه از آن را به مبلغ 5 هزار دلار خریدارى خواهد کرد.
3ـ ضمناً از کلیه تأسیسات و اقداماتى که با همکارى اقتصادى ایران و شوروى در ایران ایجاد گردیده شامل کارخانه ذوب آهن. ساختمان سدارس. لوله کشى گاز و نظایر آن فیلمبردارى شود.
4ـ در صورتى که مسئولین ایرانى فیلم موافقت نمایند شوروى دو نفر فیلمبردار و یک نفر کارگردان در اختیار آنها خواهد گذارد.
بقرار اطلاع تهیه کننده فیلم توانسته است موافقت شفاهى مقامات وزارت فرهنگ و هنر را در این زمینه جلب کند به علاوه اخیراً وابسته مطبوعاتى شوروى در ایران به آقاى مهندس پرتوى سرپرست تلویزیون ایران مراجعه و یادآور شده که در نظر دارد از مؤسسه تلویزیونى ملى و تلویزیون ایران یک نفر را جهت بازدید از تأسیسات تلویزیونى شوروى دعوت نماید. مسئول مربوطه در جواب اظهار داشته که در این مورد باید با مقامات وزارت امورخارجه ایران مذاکره و تقاضاى خود را از آن طریق ارسال دارند.
اقدامات انجام شده :
مراتب به استحضار تیمسار ریاست ساواک رسید ایشان پىنوشت فرمودهاند: «با وزارت فرهنگ و هنر مذاکره شود که مقصود آنها تبلیغات نسبت به کارهائى که مشترکاً انجام مىشود به نام انقلاب سفید و در این پوشش است و به هیچ وجه خوب نیست که انقلاب سفید آلوده به کمک شوروى شود بلکه اگر مىخواهید با وزارت فرهنگ و هنر برنامهاى تعیین و بیشتر از کارهائى که با پول ایران انجام شده فیلم برداشته شود نه کارهائى که با کمک خارجى مشترکاً انجام شده است.»
نظریه :
مقامات سفارت شوروى اخیراً هم خود را مصروف مىدارند که به طریقى در ارکان تبلیغاتى کشور رخنه نمایند تا بتوانند از این راه دامنه تبلیغات خود را در میان توده مردم وسیعتر کنند. بدین جهت است که به نقش و اهمیت مؤسسات تلویزیونى واقف بوده و با مراجعه به این مراجع ضمن تماس با مسئولین امر سعى دارند عواملى را در اختیار گرفته و نظر آنها را جلب نمایند.
ریاست بخش 311
در اجراى اوامر تیمسار ریاست ساواک با آقاى دکتر حشمتى مدیر کل امور نمایشى وزارت فرهنگ و نیز مذاکره گردید و با تحقیقاتى که ایشان در زمینه پیشنهاد تهیه فیلم «انقلاب سفید» به عمل آوردند هیچگونه سابقهاى به دست نیاید ولى فیلمى به همان عنوان با توجه به نظریات هیئت محترم دولت به مدت پانزده دقیقه وسیله وزارت فرهنگ و هنر تهیه که جنبه اختصاصى داشته است فلذا خواهشمند است دستور فرمائید چنانچه در مورد فوق اطلاعاتى کسب شد که برخلاف اظهارات آقاى حشمتى را بود اعلام تا اقدام... معمول گردد. 22 /1 /46
منبع:
کتاب
چپ در ایران - روابط ایران و شوروی صفحه 327