تاریخ سند: 29 آبان 1357
بولتن
متن سند:
سند شماره (344)
[بولتن]
7ـ ساعت 1000 روز 29 /8 /57، حدود 500 نفر از قشریون مذهبى با در دست داشتن عکسهائى از روحاله خمینى در میدان ساعت شهر سارى اجتماع کردهاند.
همزمان با اجتماع مذکور، قریب یکهزار نفر از اهالى شاهدوست و میهنپرست این شهر نیز در حالى که تمثالهائى از اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر را در دست داشتهاند، با دادن شعارهاى جاوید شاه در خیابانهاى سارى به تظاهرات ملى و میهنى مبادرت کرده و سپس به طرف میدان ساعت که محل تجمع عناصر گروه مخالف بوده بحرکت در آمدهاند. همزمان با رسیدن گروه موافق به میدان مذکور، عدهاى از عناصر آشوبطلب با طرح قبلى با دادن شعارهائى علیه مقامات عالیه مملکتى به داخل صفوف گروههاى مخالف و موافق نفوذ نموده و باعث به هم زدن نظم این دو گروه گردیدهاند.1 افراد گروه مخالف ضمن تقسیم به دستههاى 10 الى 15 نفرى ضمن «هو» کردن مأمورین شهربانى با سنگ به طرف اتومبیلهاى مأمورین حمله کردهاند در نتیجه مأمورین با استفاده از گاز اشکآور و باتون [باطوم] و شلیک چند تیر هوائى آنها را متفرق و چند تن از اخلالگران مجروح شدهاند. متعاقباً در ساعت 1200 روز مذکور حدود 250 نفر از افراد گروه موافق با در دست داشتن چوب با تعدادى از افراد گروه مخالف که به طور پراکنده تحت رهبرى دو نفر از قشریون مذهبى در خیابانها مشغول انجام تظاهرات ضد ملى بودهاند، درگیر و افراد گروه مخالف با آتشافروزیهاى موضعى در سطح خیابانها اقدام به پرتاب سنگ به طرف موافقین نمودهاند.2 این تظاهرات تا ساعت 1400 روز مزبور ادامه داشته و مأمورین شهربانى به منظور جلوگیرى از هرگونه حادثه ناگوار، با شلیک چند تیر هوائى جهت پراکنده ساختن دو گروه مذکور وارد عمل شدهاند. از صبح روز 29 /8 /57، بازار و مغازههاى خیابانهاى شاه، شاهعباس و نادر شهر سارى تعطیل بوده است.3
ارزیابى خبر:
خبر صحت دارد
اقدامات انجام شده:
مراتب به نخستوزیرى اعلام گردیده است.
توضیحات سند:
1. بولتنى که مىخوانید از مجموع بولتنهاى روزانه ساواک است که بندهاى پیشین آن حوادث روزهاى گذشته را بیان مىکرد که در میان سندهاى آن روزها آمد. عنوان این بولتن «حوادث و وقایع شهرهاى استان مازندران» است.
2. مأموران حکومتى در سارى امروز 29 /8 /57 با گشودن آتش سلاحهاى خود به روى مردم حداقل پنج تن را شهید کردند که در این گزارش از آن یاد نشده است.
3. «سعید بهادرى استاندار مازندران امروز 29 /8 /57 در گزارش شماره 3614 به ارتشبد قرهباغى وزیر کشور نوشت: «برابر گزارش شهربانى استان مازندران از ساعت 10 روز جارى حدود 2000 نفر از جوانان و افراطیون سارى و شهرهاى مجاور در خیابان نادر سارى اجتماع و به محض حرکت به دادن شعارهاى مضره و ضدملى پرداخت که بلافاصله مأمورین انتظامى در محل حاضر چون به اخطار آنها توجهى ننمودهاند و به سنگاندازى به سوى پرسنل ادامه دادند و با پرتاب گاز اشکآور و استفاده از باطوم نسبت به متفرق نمودن تظاهرکنندگان اقدام و تظاهرکنندگان به دستجات 500 نفرى تقسیم و مبادرت به پرتاب سنگ با تیرکمان به سمت کلانتریها و آتشافروزى و فحاشى ناموسى به مقامات عالیه را نمودهاند که مأمورین جهت متفرق نمودن آنها از تیراندازى هوائى استفاده که در همین اثناء یک گروه 400 نفره از اهالى روستاى درازکلا محله سارى در حالى که تمثالهاى حضرت على(ع) و شاهنشاه آریامهر را حمل مىنمودند با آگاهى کامل از وضع غیرعادى شهر که از سوى مأمورین انتظامى به آنها یادآور و دستور تفرقه داده شد در حالى که شعارهاى ملى و میهنى مىدادند بدون توجه به اخطار به راهپیمایى در شهر پرداخته و در بین راه با دستههایى از مخالفین به مقابله مشغول شدند و چند نفر از طرفین مجروح لیکن با تمام قدرت با دادن شعارهاى جاوید شاه از تمام خیابانهاى سارى عبور و به روستاى خود مراجعه نمودند که در این تظاهرات شیشههاى سه دستگاه خودرو شهربانى و یکدستگاه اتومبیل جیپ یک نفر ناشناس را شکسته و کلیه آتشافروزیها توسط مأمورین و آتشنشانى خاموش و در این درگیرى تعدادى 7 نفر مجروح، 20 نفر مضروب شدند به طورى که از دادستان شهرستان استعلام شد یک زن به نام خانم توکلى و یک بچه 8 ساله در نتیجه کمانه کردن تیرهوائى درگذشتند و همچنین یک بچه 12 ساله و دو جوان در حادثه کشته شدند. 3614 /2 ـ 29 /8 /57
سعید بهادرى استاندار مازندرانـ به نخست وزیرى منعکس شود.
ـ تلفنى مذاکره و دستورات لازم داده شده است.
ـ که باید محرکینى را دستگیر نمایند که مشغول شدهاند. 19 /8 /57»
منبع:
کتاب
انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، روزشمار استان مازندران(ساری)، جلد 2 صفحه 232