موضوع: جلسه کارمندان جمعیت سوسیالیست‌های نهضت ملی ایران
تاریخ سند: 18 شهریور 1341
موضوع: جلسه کارمندان جمعیت سوسیالیست‌های نهضت ملی ایران
متن سند:
گزارش اطلاعات داخلیموضوع: جلسه کارمندان جمعیت سوسیالیست‌های نهضت ملی ایران
شماره: ۱۱۰۷۳/ س ت تاریخ: 18 /6 /41
در ساعت ۱۱:۰۰ روز شنبه 17 /6 /41 جلسه کارمندان جمعیت سوسیالیست‌های نهضت ملی ایران (نیروی سوم) با حضور آقایان شعاعی . ملکی1 - شایان – صفا - رضائی - کوثری - یزدانفر - صدری - افراشته - درواری - قلعه بیگی ۔ گودرزی - شریعتمداری - گلسرخی - تشکیل گردید. آقای ملکی شروع سخنرانی کرده و اظهار داشت من بدواً چند کلمه‌ای راجع به زلزله‌زدگان صحبت می‌کنم و می‌خواهم بگویم که این زلزله در همه جا هست ولی هیچ جا به اندازه مملکت ما کشتار ندارد زیرا بر اثر عدم توجه هیئت حاکمه وضع ساختمانی آنها به قدری بد است که به محض آمدن زلزله اینقدر کشتار داد. مثلاً در ترکیه زلزله به همین شدت بوده و هزار خانه را خراب کرد ولی فقط ۵ نفر کشته شدند. موضوع دیگر طرز کار و برنامه ما است. در کمیته مرکزی در این باره مذاکره مفصلی شده و من حالا می‌خواهم از رفقا خواهش کنم که فعالیت بیشتری کنند و با مردم تماس بیشتری بگیرند و آنها را در جریان کار و زندگی بگذارند موضوع دیگر آنست که ما در زمان حکومت دکتر امین شانس بسیار خوبی داشتیم زیرا برنامه او را تأیید کردیم و هنوز هم در دستگاه‌های دولتی این شانس را داریم بایستی از این موقعیت استفاده کنیم و من انتظار دارم که دوستان و رفقا با جدیت و کوشش بیشتر به کار مشغول گردند البته از طرف کمیته مرکزی برای یکایک آقایان کارهائی در نظر گرفته شده که به آنها ابلاغ خواهد شد. موضوع دیگر نزدیکی شوروی با ما است زیرا پس از مدت‌های مدید که آنها حتى نشریه‌های ما را نمی‌گرفتند حالا نشریه ما را می‌خواهند و از آقای دکتر وثیق دعوت کردند و ایشان در جلسه مطبوعاتی سفارت شوروی شرکت کردند و در جلسه مطبوعاتی از نشریه ما به نیکی یاد شد و در مرتبه از دکتر وثیق دعوت شد و در آنجا اظهار تمایل شد که با من ملاقاتی بشود و من هم آمادگی خود را اعلام داشتم و قرار است به من تلفن بشود.
موضوع دیگر اینکه روز جمعه ساعت ۰۹:۰۰ در منزل من جلسه‌ایست من از آقایان انتظار دارم در رأس ساعت ۰۹:۰۰ در منزل بنده بیایند.
سپس آقای صدری در مورد حضور و غیاب کارمندان صحبت کرد و راجع به تعمیر اطاق‌ها گفت که به کمک دوستان احتیاج است و از هر یک از حضار مبلغی جمع‌آوری گردید. در ساعت ۲۰:۴۰ جلسه ختم شد و قرار شد آقایان صبح روز جمعه در منزل آقای ملکی حضور یابند % د
گیرندگان: اداره کل سوم
توضیحات سند:
١۔ خلیل ملکی: (رهبر جامعه سوسیالیست‌های نهضت ملی ایران)خلیل ملکی هنگام تحصیل در دانشگاه برلین پیر و عقاید کمونیستی شده و در سال ۱۳۱۲ همراه دکتر تقی ارانی یک سازمان کمونیستی در ایران ایجاد و در سال ۱۳۱۶ به علت فعالیت کمونیستی دستگیر و به چهار سال زندان محکوم شده و از سال ۱۳۲۰ یکی از مؤسسان حزب توده در ایران و عضو کادر رهبری حزب مذکور بوده و در سال ۱۳۲۶ به علت اختلاف با سایر مقامات حزبی پس از انشعاب حزب سوسیالیست توده را ایجاد نموده است. وی از سال ۱۳۲۸ از طرفداران دکتر معدنی بوده و به اتفاق دکتر مظفر بقائی کرمانی حزب زحمتکشان را ایجاد لیکن در سال ۱۳۳۱ پس از انشعاب از این حزب، نیروی سوم را تأسیس نموده و پس از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ دستگیر شده و به مدت نه ماه زندانی بوده و پس از آزادی مجله علم و زندگی را منتشر نموده و در سال ۱۳۳۹ نام تشکیلات خود را به «جامعه سوسیالیست‌های نهضت ملی ایران» تغییر داده است. خلیل ملکی در سال ۱۳۴۴ ضمن فعالیت برای احیای جبهه ملی به طور جداگانه علیه رژیم فعالیت داشته که به همین علت دستگیر و به سه سال حبس محکوم و پس از یک سال تحمل حبس مشمول عفر شاه (مخلوع) واقع و از زندان آزاد شده است وی در سال ۱۳۴۷ با یک نفر وکیل دادگستری آمریکا (کارولاینر) به طور محرمانه ملاقات و مذاکره نموده است. (پرونده انفرادی ساواک)