شهادت یکی از کارمندان ساواک و کشته شدن یکی از خرابکاران
تاریخ سند: 5 بهمن 1354
شهادت یکی از کارمندان ساواک و کشته شدن یکی از خرابکاران
متن سند:
گزارش یکی از منابع اطلاعاتی ساواک حاکی بود فتحعلی پناهیان برادرزاده محمود پناهیان1 ژنرال قلابی فرقه دموکرات آذربایجان2 که عضو گروه خرابکاران به اصطلاح چریکهای فدائی خلق می باشد و مدتی در فلسطین دوره چریکی طی می نموده است، در یکی از ملاقاتها از او برای عضویت در گروه مزبور دعوت نموده است.پس از چند جلسه که منبع مذکور با فتحعلی پناهیان تماس برقرار نموده، این نتیجه حاصل شد که مشارالیه فرد ورزیده ای است و تعقیب و مراقبت از وی به منظور شناسائی سایر عناصر مرتبط با او بدون نتیجه بوده و امکان دارد به منبع ظنین و عملیات به نتیجه مطلوب نرسد.
لذا تصمیم گرفته شد در اولین تماس بعدی در موقع ملاقات دستگیر شود.
روز 2 /11 /54 منبع اطلاع داد که فتحعلی پناهیان با او تلفنی تماس گرفته و قرار گذاشته است در ساعت 0800 روز جمعه 3 /11 /54 در یکی از کوچه های فرعی خیابان فرح آباد ژاله با او ملاقات نماید.
برای دستگیری فرد مذکور 2 اکیپ از مأمورین ساواک به محل اعزام و هنگامی که پناهیان در محل حاضر و با منبع تماس برقرار و سرگرم گفتگو بوده، مأمورین در صدد دستگیری وی بر می آیند ولی نامبرده که خود در خطر می بیند شروع به تیراندازی به طرف مأمورین نموده و در نتیجه یکی از کارمندان ساواک بنام پرویز خدایاری مورد اصابت سه گلوله و کارمند دیگر مورد اصابت یک گلوله واقع و با تیراندازی متقابل سایر مأمورین فتحعلی پناهیان که به شدت مقاومت می نمود کشته شد.
دو نفر کارمندان ساواک بلافاصله به بیمارستان نیروی هوائی شاهنشاهی که در حوالی محل حادثه قرار داشت منتقل ولی پرویز خدایاری پس از نیم ساعت فوت و کارمند دیگر که از ناحیه سینه مجروح شده مورد معالجه واقع و وضع وی رضایت بخش می باشد.
از فتحعلی پناهیان یک قبضه اسلحه 14 تیر با سه خشاب اضافی و یک عدد نارنجک جنگی و یک کپسول مواد سمی بدست آمده است.
ارزیابی خبر : خبر صحت دارد.
اقدامات انجام شده : مراتب به نخست وزیری اعلام گردیده است.
این کمیسیون را به گیو بدهید که منظم نماید سم آن چیست و ضد سم را معلوم نماید تیمسار ودیعی اقدام شود ثابتی 5 /11 /54
توضیحات سند:
1ـ طبق سند بیوگرافیک ساواک: «محمود پناهیان شخصی است بلند قد ـ مختصر آبله گون و سیاه چهره، نامبرده در گذشته افسر ارتش بوده و با درجه سرهنگ دومی به متجاسرین پیوسته و پیشه وری به وی درجه ژنرالی داده است.شغل نامبرده در زمان متجاسرین فرماندهی پادگان تبریز بوده است.
نامبرده که رئیس ستاد ارتش فرقه دموکرات آذربایجان بوده پس از برچیده شدن بساط متجاسرین به کشور شوروی متواری و در مسکو اقامت داشته است.
وی قبل از کشته شدن تیمور بختیار از شوروی به عراق وارد و امکان دارد به منظور ایجاد هسته ای علیه کشور با همکاری کمونیستهای مقیم کشور مزبور اقدام به فعالیتهای مضره سیاسی و مبادرت به یک رشته تماسهائی با داخل مناطق مرزی ایران بنماید.
طبق سوابق موجود، نامبرده دانشکده حقوق را در باکو به اتمام رسانیده و با یک زن روسی ازدواج نموده و از افراد مورد توجه رهبران حزب توده بوده است.
پس از کشته شدن تیمور بختیار، دولت عراق در نظر دارد از وجود پناهیان در طرحهای خود علیه ایران استفاده نماید و در این زمینه پناهیان تماس هائی با برخی از مسئولین متواریان ایرانی در عراق از جمله، عبدالرحمن قاسملو و محمد امین سراجی اقدم و...
.
گرفته است، اما به دلیل کهولت سن انتخاب وی به جای بختیار بعید به نظر می رسد.
اسناد ساواک، پرونده های انفرادی 2ـ این فرقه در 12 شهریور 1324 با انتشار بیانیه ای اعلام موجودیت کرد رهبر آن سیدجعفر پیشه وری از کمونیستهای قدیمی و رهبران حزب توده بود که پس از رد اعتبارنامه او در مجلس چهارم و توقیف روزنامه آژیر که وی آن را منتشر می کرد، به تبریز رفته و با همکاری میرزا علی شبستری و صادق پادگان و با استفاده از حمایت نیروهای شوروی فرقه دمکرات آذربایجان را ایجاد کرد و در 17 آبان 1324 با اخراج مأمورین و قوای دولتی از آذربایجان در این منطقه اعلام خودمختاری کرد.
پس از خروج نیروهای شوروی از ایران در 20 اردیبهشت 1325 سران فرقه نیز به شوروی پناهنده شدند.