وزارت امور خارجه
متن سند:
مونیخ تاریخ:۲۳/۹/۱۳۴۱
شماره: ۷۲/م
وزارت امور خارجه
پیرو گزارش محرمانه شماره ۶۶ مورخ ۲۱/۹/۱۳۴۱ تلویحا رونوشت یادداشت شماره ۱۱ مورخ ۳۰/۱۱/۱۹۶۲
حکومت باویر دائر به بازجوئی منازل ۸ نفر از اتباع دولت شاهنشاهی ایران و دستگیری دو نفر از آنها به نام مهدی تهرانی و خسرو نراقی جهت مزید استحضار ایفاد میگردد.
بطوری که ملاحظه میفرمایند مقامات باویر اعلام داشتهاند منازل نامبردگان به علت داشتن فعالیتهای کمونیستی و پخش روزنامه مردم بازجوئی و دو نفر از آنها که عهده دار توزیع روزنامه مردم بودند دستگیر گردیدند.
جهت مزید استحضار سوابق دستگیر شدگان و مظنونین ذیلا به استحضار میرساند.
۱-مهدی تهرانی دارنده گذرنامه تحصیلی شماره ۳۱۹/۱۵۷۷۱ صادره سفارت کبرای شاهنشاهی کلن که اعتبار گذرنامه او تا تاریخ ۱۷/۴/۱۳۴۲ میباشد نامبرده به طوری که در گزارشهای محرمانه شماره ۳۶ مورخ ۲۶/۱۱/۱۳۳۹ و محرمانه شماره ۵۹ مورخ ۱۵/۷/۱۳۴۰ به استحضار رسانید یکی از گردانندگان اصلی و از فعالین حزب منحله توده ایران در مونیخ میباشد که بارها تظاهراتی بر ضد مقامات عالیه مملکتی تشکیل داده و سوابق زیادی نزد مأمورین انتظامی در تهران دارد. مشارالیه در تحصنی که دانشجویان ایرانی در سال گذشته در کنسولگری نمودند شرکت داشته و از طرف پلیس مونیخ دستگیر و مدت ۱۲ ساعت زندانی شد و از او انگشت نگاری و عکس برداری به عمل آمده است. همان طوری که در گزارشهای فوق الاشعار به استحضار رسانید با این که دانشجوی نامبرده مدتهاست تحصیل نمینماید و تاکنون بارها رشته تحصیلی خود را تغییر داده معهذا اداره سرپرستی مرتباً با تمدید گذرنامه او موافقت نموده است و نامبرده چون مانع و رادعی در مقابل خود نمیدید مرتباً فعالیتهای ضد مملکتی خود را بیشتر مینمود تا بالاخره با اقدامی که از طرف این نمایندگی به عمل آمد به اتهام فعالیتهای کمونیستی بر ضدامنیت آلمان دستگیر و فعلاً زندانی میباشد .
۲- خسرو نراقی دارنده گذرنامه تحصیلی شماره ۳۶۲/۱۵۷۷۸ مورخ ۲۶/۴/۱۳۳۸ صادره سفارت کبرای شاهنشاهی کلن که اعتبار گذرنامه او تا تاریخ ۱۲/۱۱/۱۳۴۱ میباشد . مشارالیه نیز یکی از فعالین حزب منحله توده در مونیخ میباشد و در تظاهراتی که در سال گذشته در کنسولگری از طرف دانشجویان به عمل آمد شرکت نموده و از طرف پلیس دستگیر و مدت ۱۲ ساعت زندانی شد و از او انگشت نگاری و عکس برداری به عمل آمد.
٣- ثریا ثریاپور دارنده گذرنامه تحصیلی شماره ۶۴۴۸/۴۸۵ مورخ ۲۶/۶/۴۱ صادره تهران که اعتبار گذرنامه او تا تاریخ ۲۶/۶/۴۲ میباشد . نامبرده سوابق زیادی در وزارت امور خارجه دارد و گزارشهائی جامعی از وضع مشارالیه و فعالیتهائی که برضدامنیت داخلی ایران در آلمان مینماید به استحضار رسانیده است مشارالیه هم اکنون مورد تعقیب مقامات دولتی باویر واقع است و وزارت متبوع نیز ضمن نامه محرمانه شماره ۶۳۵۰ مورخ ۱۲/۹/۱۳۴۱
که به عنوان سفارت کبرای شاهنشاهی در کلن ارسال فرمودهاند تقاضای اخراج او را از مقامات آلمانی خواستار شدهاند نامبرده یکی از فعالین به نام حزب منحله توده در مونیخ است که بعد از دستگیری مهدی تهرانی و نراقی به فعالیتهای خود ادامه داده و تصمیم دارد با جمع آوری دانشجویان تظاهراتی بر علیه دستگیری دو نفر مزبور به عمل آورد. با مذاکراتی که این نمایندگی با مقامات آلمانی به عمل آورد خوشبختانه موفق گردید موافقت مقامات آلمانی را درباره جلوگیری از اجرای تظاهراتی حتی در جلوی دانشگاه جلب نموده و از طرف مقامات انتظامی به عدهای از افرادی که قصد تظاهر داشتند اخطار گردید در صورت کوچکترین تظاهری دستگیر خواهند شد.
۴- کوروش لاشائی دارنده گذرنامه تحصیلی شماره ۱۷۰۹۵/۶ مورخ ۲۲/۴/۴۱ صادره از کنسولگری شاهنشاهی در مونیخ که اعتبار گذرنامه او تا تاریخ ۲۲/۴/۴۲ میباشد . مشارالیه از فعالین حزب منحله توده در مونیخ است و در تظاهراتی که از طرف دانشجویان ایرانی در سال گذشته در کنسولگری به عمل آمده شرکت داشته و از طرف پلیس دستگیر و ۱۲ ساعت زندانی بوده و از او انگشت نگاری و عکسبرداری شده است.
۵- جهانبخش فیروز فولادی دارنده گذرنامه تحصیلی شماره ۱۲۱۴۲/ مورخ ۲۹/۲/۱۳۳۷ صادره سفارت کبرای شاهنشاهی کلن که اعتبار گذرنامه او در تاریخ ۳/۳/۱۳۴۱ منقضی شده و به علت این که نامبرده مدارک تحصیلی معتبر در دست نداشت اداره سرپرستی دانشجویان با تمدید گذرنامه او از تاریخ فوق موافقت نمینماید. مشارالیه از فعالین حزب منحله توده ایران در مونیخ است و تا آنجا که این نمایندگی اطلاع دارد نامبرده طراح نقشهها و اقدامات و عملیاتی است که باید از طرف دار و دسته حزب منحله توده در مونیخ و شاید سایر شهرهای آلمان انجام گردد میباشد . نامبرده در تظاهراتی که از طرف عدهای از دانشجویان در سال گذشته در کنسولگری به عمل آمد شرکت داشته و از طرف پلیس دستگیر و مدت ۱۲ ساعت زندانی شده و از او انگشت نگاری و عکس برداری به عمل آمده است.
۶-سیانوش پارسانژاد۱ دارنده گذرنامه تحصیلی شماره ۹۱۸/۷۴۷۹ صادره تهران که اعتبار گذرنامه او تا تاریخ
۱۹/۴/۴۲ میباشد . مشارالیه از معاشرین نزدیک مهدی تهرانی و از افراد منتسب به حزب منحله توده ایران میباشد که در کلیه تظاهراتی که تاکنون به هر عنوانی از طرف دانشجویان به عمل آمده شرکت داشته و نطقها و تظاهراتی بر ضد مقامات عالیه مملکتی نموده است. نامبرده در تحصن دانشجویان در کنسولگری در سال گذشته شرکت کرده و از طرف پلیس دستگیر و مدت ۱۲ ساعت زندانی شده و از او عکسبرداری و انگشت نگاری به عمل آمده است.
۷- اردشیر خوش چشم دارنده گذرنامه عادی شماره ۷۲۵۶/۳۶۴۴۱۶ ث ۳ مورخ ۱۹/۸/۱۳۳۸ صادره شهربانی کل کشور که گذرنامه او تا تاریخ ۲۹/۸/۱۳۴۱ معتبر بوده است. مشارالیه از جمله کسانی است که به علت گوناگون و اخاذی از اشخاص موجبات مزاحمت این نمایندگی را فراهم آورده و تاکنون شکایات زیادی از طرف ایرانیان و آلمانیها از وی شده است. نظر به این که نامبرده به تذکرات مکرر این نمایندگی توجهی نکرده و مرتب به عملیات خود که باعث آبروریزی سایر ایرانیان میباشد ادامه میداد لذا گذرنامه او ضبط گردید تا مشارالیه ناچار شود بدهیهای خود را تصفیه نماید. از وابستگی نامبرده به حزب منحله توده ایران سوابقی در این نمایندگی موجود نیست و تاکنون او در تظاهراتی شرکت نکرده است. معهذا در این باره تحقیق لازم به عمل خواهدآمد و مراتب به استحضار خواهد رسید.
۸- خسرو قشقایی دارنده گذرنامه عادی شماره ۱۴۱ /۴۷۸۰۵۸ مورخ ۳۰/۴/۱۳۳۸ صادره از سرکنسولگری شاهنشاهی ایران در ژنو که گذرنامه مشارالیه بنا به دستور تلگرافی شماره ۱۱۳۳ وزارت امور خارجه تا تاریخ ۳۰/۴/۱۳۴۲ تمدید گردیده است. بطوری که استحضار دارند آقای خسرو قشقایی مدتهاست در این شهر اقامت داشته و اقدامات و عملیات او از نظر مامورین انتظامی دولت ایران پوشیده نیست و علت این که منزل مشارالیه نیز مورد بازجویی قرار گرفت اینست که نامبرده مرتباً با مهدی تهرانی معاشرت مینمود و تقریباً مهدی تهرانی بیشتر اوقات خود را با آقای خسرو قشقایی میگذرانده و بطوری که گفته میشود روزنامه باخترامروز را با کمک این دو نفر طبع و نشر میکنند. دستگیری دو نفر دانشجوی مزبور به عنوان داشتن فعالیتهای کمونیستی و بازجوئی منزل شش نفر دیگر که عموما بین دانشجویان به داشتن مرام کمونیستی و وابستگی به حزب منحله توده معروف میباشند اثر بیسابقه و خوبی نموده و حتى اغلب دانشجویانی که خود را وابسته به جبهه ملی میدانند به اینجانب مراجعه و از دستگیری آنها ابراز خوشوقتی کرده و اظهار داشتند در هیچ یک از تظاهراتی که از طرف دار و دسته آنها تشکیل شود شرکت نخواهند کرد. البته نقش این نمایندگی در مقابل کلیه مراجعاتی که در این باره میشود اینست که دستگیری نامبردگان را اصولا مربوط به مقامات انتظامی باویر دانسته و مطلقۀ اظهاری درباره اقدامات این نمایندگی نمیشود. اکنون بهترین موقعی است که بتوان از این اقدامات استفاده نمود و کسانی را که واقعاً بر ضد مقامات عالیه مملکتی و امنیت داخلی ایران اقدام مینمایند مورد تعقیب قرار داد. همان طور که در گزارش محرمانه شماره ۶۶ مورخ ۲۱/۹/۱۳۴۱ به استحضار رسانید مقامات دولتی باویر حاضرند اشخاصی که گذرنامه معتبر در دست ندارند از آلمان اخراج نمایند و چنانچه اولیای محترم دولت شاهنشاهی موافقت فرمایند تصمیم لازم در این باره اتخاذ شود تا در آتیه گذرنامه این قبیل اشخاص تمدید نگردد. با عرض گزارش فوق متمنی است مقرر فرمایند از هر نظری که درباره اقدامات مزبور اتخاذ خواهند فرمود این نمایندگی را مستحضر فرمایند تا به همان قرار اقدام گردد.
کنسول - پرویز سپهبدی
توضیحات سند:
____
۱-دکتر سیاوش (سیانوش) پارسانژاد فرزند علی محمد در سال ۱۳۱۶ متولد شد. وی پس از اتمام تحصیلات متوسطه در ایران برای ادامه تحصیل در رشته پزشکی عازم آلمان شد. در پرونده ساواک پارسانژاد چنینآمده است: پارسانژاد در سال ۱۹۶۱، به عضویت حزب توده درآمد و در سال ۱۹۶۵، در پی انشعاب به عضویت سازمان انقلابی حزب توده درآمد و وی در اکثر جلسات و کنفرانسهای این سازمان (متشکله در مونیخ و بروکسل) شرکت داشته و اقدام به درج مقالات مختلف مینمود. پارسانژاد به اتفاق چند تن دیگر از اعضای سازمان به منظور طی دوره تعلیمات پارتیزانی از طریق پاکستان به چین مسافرت و پس از گذراندن دوره سه ماهه به اروپا مراجعت میکند. در سال ۱۳۴۵ به منظور بررسی شرایط آغاز فعالیت در داخل کشور از طریق سازمان مذکور به عراق و کویت عزیمت مینماید. وی پس از یک سال اقامت در کردستان عراق از طریق دوبی و بندرعباس با شناسنامه جعلی به کشور وارد و در تاریخ ۴۸/۱۲/۲۹ مورد شناسایی و دستگیر میگردد. وی پس از دستگیری از گذشته خود اظهار ندامت و آن را طی یک مصاحبه تلویزیونی اعلام میدارد و به دنبال آن مورد عفو ملوکانه قرار میگیرد. در ادامه در سازمان بیمههای اجتماعی روستائیان استخدام و به عنوان منبع با ساواک همکاری مینماید.
منبع:
کتاب
چپ در ایران به روایت اسناد ساواک / کنفدراسیون دانشجویان ایرانی در اروپا صفحه 91