صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد

موضوع‌: علی امینی نخست‌وزیر سابق

تاریخ سند: 4 اسفند 1347


موضوع‌: علی امینی نخست‌وزیر سابق


متن سند:

گزارش خبر
به: ۳۱۲ شماره گزارش: 40699 /20 ﻫ 4
از: 20ﻫ 4 تاریخ گزارش: 4 /12 /47
موضوع‌: علی امینی نخست‌وزیر سابق

از ساعت ۷:۳۰ روز چهارشنبه 30 /11 /47 در منزل علی امینی در حدود ۱۲ نفر از جمله حسن نادری کارمند شرکت تلفن - خلیقی کارمند دارائی - شریفی - غفاری - یوسف رنجبر - خبازباشی - محمد منتظر حضور داشتند. ابتدا دکتر امینی اظهار داشت دیروز به ابن‌بابویه رفته بودم وقتی به این مردم مقابل کارخانه سیمان و طرفین خیابان رزم‌آراء نگاه کردم دیدم شرم دارم بگویم من دکتر امینی هستم و این افراد همشهری‌های من می‌باشند راستی زندگی آنها کمتر از زندگی حیوانات نیست آنقدر ناراحت شدم که شب بخواب نرفتم و به حال این مردم فکر می‌کردم - دکتر امینی افزود یک روز من خدمت اعلیحضرت عرض کردم ما نباید به این وضعیت یعنی لباس نو و مرتب به جنوب شهر برویم زیرا مردم از ما و ما از مردم خجالت می‌کشیم اعلیحضرت گفتند راهی پیدا کن تا وضع این مردم بهبودی پیدا کند امینی ادامه داد وقتی آدم این ساختمان‌های تخت طاوس و شمال شهر را نگاه می‌کند از درب و دیوارهای خیابان‌های جنوب شهر خجالت می‌کشد هیچ کس حاضر نیست فکری بکند با پولی که در اختیار بانک رهنی می‌گذارند مردم را وادار کنند وضع ساختمان‌ها و مغازه‌های جنوب را آبرومند کنند یا از مردم این محل‌های نامناسب را خریداری کنند و به صورت پارک در بیاورند خبازباشی اضافه کرد بدون جهت خود را ناراحت نکنید این کشور در ست نمی‌شود و همه دزد و همه جاسوس و پدرسوخته‌اند من کلانتری رفته بودم یکی می‌گفت زن مرا برده‌اند - دیگری می‌گفت مال مرا خورده‌اند. امینی جواب داد در کشورهای خارج هم این دزدها هست اگر نبود شهربانی برای چه درست می‌کردند خبازباشی ادامه داد و گفت دیشب ضمن خبرهای رادیو معلوم بود مردم را تحریک و از دستگاه دولت انتقاد می‌کند خیال می‌کنند مردم خرند همه می‌دانند که اینها جنگ زرگری است. بعد امینی پیرامون ارقام بودجه جدید دولت اشاره نمود و گفت مسخره است مقداری از بودجه را می‌خواهند از جرائم تأمین کنند بلکه کس دیگری تریاک نفروخت بلکه کسی حاضر نشد کاری کند که جریمه بدهد دیگر اینکه این ارقام را شاید خود دولت هم نتواند سر در بیاورد که واقعاً چقدر است سپس خبازباشی ضمن صحبت اظهار داشت دولت رفتنی است و اردشیر زاهدی1 نخست‌وزیر می‌شود - بازرسی شاهنشاهی هم تحقیق کرد از آسفالت راه بازرگان و تاکستان ملیون‌ها ریال اختلاس کرده‌اند دکتر امینی سپس اضافه نمود برای اینکه اجناس ارزان‌تر به دست مردم برسد باید واسطه‌ها را از بین برد این شرکت‌های تعاونی ادارات واقعاً مسخره است میلیون‌ها ریال پول دولت را می‌خورند و اثری نمی‌گذارند پول‌ها را مصروف کارمندان پشت میزنشین می‌کنند تاکنون این شرکت‌های تعاونی ادارات حاضر نشده‌اند یک آمار به دولت‌ها بدهند هر کاری دلشان بخواهد می‌کنند سپس یوسف رنجبر و امینی پیرامون مسائل روز از قبیل گران شدن نرخ شیر و بیکاری مردم خراب بودن وضع بازار مطالبی بیان داشتند و بعد عده‌ای در ساعت ۹:۳۰ منزل دکتر علی امینی را ترک کردند.
نظریه منبع‌: نظر دکترامینی در مورد ارقام بودجه این بود که دروغ می‌گویند این بودجه را با حرف تنظیم کرده‌اند و عملی نخواهد شد.
نظریه رهبر عملیات‌: تشکیل جلسه فوق صحت دارد.

توضیحات سند:

1- اردشیر زاهدی:
اردشیر فرزند فضل‌الله و در مهر ماه ۱۳۰۷ در تهران متولد شده و در سال ۱۳۲۸ به منظور ادامه تحصیل به آمریکا و بعد از آن به لبنان عزیمت نموده و پس از بازگشت به ایران به عنوان خزانه‌دار کمیسیون مشترک ایران و آمریکا و معاونت اصل چهار ۱ ترومن، مشغول به کار گردید. وی در جریان کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ همکاری مؤثری داشته و در آبان ۱۳۳۲ به سمت آجودان کشوری شاه منصوب شده است. اردشیر زاهدی در سال ۱۳۳۶ با شهناز پهلوی ازدواج نمود که این پیوند کمتر از ده سال (در سال ۱۳۴۳) منجر به طلاق شد.
وی مدتی سرپرستی عالی دانشجویان ایرانی در خارج از کشور را به عهده داشته و در سال ۱۳۳۸ به عنوان سفیر ایران در واشنگتن منصوب شده و پس از آن در سال ۱۳۴۱ به سمت سفیر کبیر ایران در لندن برگزیده شده و از سال ۲۵ تا ۵۰ وزیر امور خارجه (در کابینه هویدا) بوده و در اسفند ۵۱ به عنوان سفیر ایران عازم واشنگتن شده و مسلماً شاه برای استفاده از وجود وی در آمریکا چنین مأموریتی را به او محول کرده بود. وی در این مدت مدال تاج، همایون، رستاخیز (۲۸ مرداد) و نشان‌های فراوانی از کشورهای مختلف دریافت نموده است در گزارش ساواک آمده است. در محافل مختلف سیاسی شهرت یافته است که در جریان مبارزات انتخابی آمریکا، اردشیر زاهدی حدود دوازده میلیون دلار صرف فعالیت تبلیغاتی به نفع کاندیداتوری «فورد» کرده است!
فعالیت اردشیر زاهدی در سال‌های ۵۶ و ۵۷ افزایش یافت. پس از واقعه ۱۷ شهریور ۱۳۵۷، زاهدی به واشنگتن سفر کرد و با «وارن کریستوفر» معاون وزارت امور خارجه آمریکا ملاقات و درخواست کرد تا دولت آمریکا از ایران حمایت کند. در یازدهم آبان ماه ۱۳۵۷، کمیته هماهنگی در کاخ سفید تشکیل شد. زاهدی با برژینسکی ملاقات کرد و حمایت علنی کاخ سفید را از شاه خواستار شد و در ۲۷ آبان ماه ۱۳۵۷ زاهدی با پیامی از کارتر برای شاه عازم ایران شد.
در این پیام کارتر پشتیبانی کامل کاخ سفید را از شاه مطرح ساخته بود.
پس از فرار شاه از ایران (در ۲۶ دی ماه ۱۳۵۷) زاهدى همچنان مصر بود که باید کودتائی نظیر آنچه در سال ۱۳۳۲ به وقوع پیوست، به اجرا درآید اردشیر زاهدی نا روی کار آمدن دولت شاپور بختیار سفیر ایران در امریکا بود و در دی ماه ۱۳۵۷ از این سمت برکنار شد. شاه طی اقامت در پاناما و سپس در مکزیک اردشیر زاهدی را طرد کرده بود و می‌گفت: «این مرد دیوانه است» و سرانجام اردشیر زاهدی مرد عیاش عصر پهلوی، اواخر عمر خود را در ذلت و سرگردانی گذراند.
رک: خاطرات فردوست / ظهور و سقوط سلطنت پهلوی
پرونده‌های انفرادی ساواک اردشیر زاهدی به روایت اسناد ساواک / تهران / مرکز بررسی‌های تاریخی / ۱۳۷۸

منبع:

کتاب علی امینی به روایت اسناد ساواک - جلد اول صفحه 679


صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است. استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.