تیمسار سرلشکر حسن پاکروان سفیر محترم شاهنشاه آریامهر ـ پاریس
تاریخ سند: 3 اردیبهشت 1349
تیمسار سرلشکر حسن پاکروان سفیر محترم شاهنشاه آریامهر ـ پاریس
متن سند:
شماره : 395 عریضه ای که درباره مسافرت اخیر والاحضرت همایون رضا پهلوی1 ولایتعهد، والاحضرت شاهدخت فرحناز پهلوی2 و والاحضرت شاهپور علیرضا پهلوی به پاریس3 به پیشگاه مبارک علیاحضرت فرح پهلوی شهبانوی ایران تقدیم داشته اید موجب کمال مسرت و مورد توجه فوق العاده علیاحضرت معظم لها واقع گردیده است.علیاحضرت شهبانوی ایران فرمودند خشنودم که مسافرت والاحضرتها از هر نظر خوب بوده و خیلی مسرورم که این نخستین سفر غیررسمی به فرانسه از هر حیث نتایج مثبت در برداشته است.
وجود شخص شما در پاریس و طرز رفتار خاصتان در اجرای برنامه هایی که والاحضرت ها در آن شرکت کردند چه از نظر برخورد با آنها و چه از حیث انجام برنامه ها به گونه ای که می خواستم بوده است.
با ابراز خرسندی از زحمات و اقداماتی که مبذول داشته اید به این وسیله قدردانی می کنم.
رئیس دفتر مخصوص علیاحضرت شهبانوی ایران
توضیحات سند:
1ـ رضا پهلوی فرزند ارشد محمدرضا شاه بود که در نهم آبان ماه 1339 در تهران بدنیا آمد و چون شاه قبلاً صاحب فرزند پسری از همسران قبلی اش نبود در هنگام تولد او، اعلام چند روز جشن و سرور نمود.و طی یک مراسم مجلل که با عنوان تاجگذاری معروف شد و در آن تعداد زیادی از سران ممالک دنیا شرکت داشتند رضا پهلوی را بعنوان ولایت عهدی برگزید یعنی در سال 1346 شاه که به دنبال حادثه سوءقصد در کاخ مرمر بر جان خود ایمن نبود تصمیم گرفت مسئله جانشینی خود را در قانون اساسی روشن نماید و به همین منظور در شهریور ماه سال 1346 مجلس مؤسسان برای تجدید نظر در اصول سه گانه 38 و 41 و 44 متمم قانون اساسی تشکیل گردید.
با اصلاحاتی که در اصول مذکور به عمل آمد مقرر شد که اگر در موقع انتقال سلطنت، ولیعهد به سن قانونی برای احراز مقام سلطنت (بیست سال) نرسیده باشد «شهبانو مادر ولیعهد بلافاصله امور نیابت سلطنت را به عهده خواهد گرفت، مگر این که از طرف پادشاه شخص دیگری به عنوان نایب السلطنه تعیین شده باشد.
نایب السلطنه شورایی مرکب از نخست وزیر و رؤسای مجلسین و رئیس دیوانعالی کشور و چهار نفر از اشخاص خبیر و بصیر کشور به انتخاب خود تشکیل و وظایف سلطنت را طبق قانون اساسی با مشاوره آن شورا انجام خواهد داد تا ولیعهد به سن بیست سال تمام برسد».
ولی این ولایت عهدی هرگز عملی نگردید و نامبرده با انقلاب اسلامی مردم ایران به رهبری امام خمینی(ره) ایران را ترک نموده اول به مصر و سپس به آمریکا عزیمت نمود و هم اکنون نیز با ثروت بیکران باقیمانده از پدرش در آنجا مشغول زندگی می باشد.
فرح که هنوز به امکان تغییر اوضاع در ایران و بر تخت نشاندن پسرش امیدوار بود، دو ماه بعد از مرگ شاه مراسمی برای سوگند خوردن «ولیعهد» به عنوان پادشاه جدید ایران ترتیب داد و به تلاش گسترده ای برای جلب کشورهای خارجی از ادعای سلطنت پسرش دست زد ولی هیچ یک از قدرتهای خارجی این ادعا را جدی نگرفتند.
بین فرح و رضا پهلوی بر سر مسائل مالی اختلافاتی بروز کرده و در محافل ایرانیان مقیم خارج شایع است که رضا پهلوی چندین میلیون دلار از ارثیه خواهرانش فرحناز و لیلا را به عنوان سرمایه گذاری از آنها گرفته و حاضر به بازپرداخت اصل آن هم نیست.
البته او کماکان خود را شاه ایران دانسته و در آنجا با حمایت آمریکا حتی کابینه خود را در غربت تشکیل داده است! ولی چند سالی است که ناامید گردیده و فعالیت چندانی از خود نشان نداده و کماکان با درآمدهای بادآورده به عیش و نوش و تفریح مشغول است.
2ـ فرحناز پهلوی در 21 اسفند 1341 ش تولد یافت او فرزند دوم محمدرضا پهلوی از فرح بود فرحناز در رشته اسکی مهارت یافت و تا قبل از پیروزی انقلاب اسلامی ریاست عالیه هیئت امنای مدرسه عالی شمیران را به عهده داشت وی در 26 دی 1357 ش به همراه خانواده اش به خارج از کشور گریخت.
همه فرزندان شاه در آمریکا تحصیل کرده اند و در مورد زندگی و کارهای آنها اطلاع دقیقی در دست نیست.
به موجب وصیتنامه شاه ارثیه ای که به آنها تعلق گرفته به این ترتیب است: به موجب این وصیتنامه بیست درصد از ارثیه شاه به همسرش فرح، بیست درصد به پسر بزرگش رضا پهلوی، بیست درصد به پسر دوم علیرضا پهلوی، پانزده درصد به هر یک از دو دختر شاه از فرح، یعنی فرحناز و لیلا پهلوی تعلق می گیرد و از ده درصد باقیمانده هشت درصد به شهناز و دو درصد برای دختر او از اردشیر زاهدی، مهناز منظور شده است.
این وصیتنامه مورد اعتراض شهناز که سهم کمتری برای او منظور شده است قرار گرفته و گویا اردشیر زاهدی نیز به طرفداری از او و دخترش مهناز اقامه دعوی کرده است.
و فرزندان شاه علیرضا و دخترانش فرحناز و لیلا با مادرشان در آمریکا زندگی می کنند.
(ر.ک : پدر و پسر، طلوعی، محمود، ص 707 از طاووس تا فرح، طلوعی، محمود، صص 423 و 424) 3ـ کعبه آمال درباریان از جمله شاه و فرح و سایر درباریان و فرزندانشان اروپا و امریکا بود و ایران را فقط برای تأمین هزینه های مالی و حکومت بر مردم می خواستند و اگر نبود حاکمیت و پادشاهی و نیاز به سرمایه ها و پول مردم ایران قطعا آنان در خارج کشور زندگی می کردند و با فرهنگ غربی خو گرفته بودند و با کوچکترین مشکلی که ایجاد می شد به خارج از کشور فرار می کردند از جمله در وقایع 25 مرداد 1332 که شاه و ثریا به رم فرار کردند و در سال 57 که به شمال افریقا و نهایتا در امریکا سکنی گزیدند به نسبت آنان فرزندانشان نیز سالانه سفرهایی برای تفریح به خارج داشتند که نمونهاش سند این صفحه می باشد.