گزارش موضوع : لایحه اجازه مستشاران نظامی امریکا در ایران از مصونیتها و معافیتهای قرارداد وین.
تاریخ سند: 23 مهر 1343
گزارش موضوع : لایحه اجازه مستشاران نظامی امریکا در ایران از مصونیتها و معافیتهای قرارداد وین.
متن سند:
گیرنده : مقامات ساواک بترتیب سلسله مراتب فرستنده : 322 (اداره دوم عملیات) محترما با توجه باوامر صادره درباره موضوع گزارش فوق الذکر بشرح ضمیمه باستحضار میرساند : روز سه شنبه گذشته در منزل سناتور مسعودی واقع در قلهک (تیغستان) یک مجلس ضیافت با شرکت عده ای در حدود 150 نفر از رجال و شخصیتهای خارجی و داخلی بافتخار مدیر مجله عکس ترکیه ترتیب داده شده بود.در این جلسه مهندس ریاضی2 رئیس مجلس شورایملی بطور خصوصی به یکی از نمایندگان مجلس حاضر در مجلس مزبور اظهار داشته که چندی قبل اعلیحضرت همایون شاهنشاه او و مهندس شریف امامی رئیس مجلس سنا را نزد خود پذیرفته و فرموده اند این لایحه (اشاره به موضوع بالا) چیست که اینقدر سر و صدا بلند کرده و مهندس شریف امامی در پاسخ بشرفعرض رسانیده که موضوع چندان مهم نیست و لیکن پاسخ معاون وزارت خارجه بسئوال نمایندگان سنا در اینمورد قدری مبهم بوده و سوء تفاهماتی را بوجود آورده است.
مهندس ریاضی اضافه نموده مجددا پس از چند روز دیگر شاهنشاه بوی فرموده اند بعید بنظر میرسد که لایحه مزبور مانند قراردادهای کاپیتالاسیون باشد و عمل شود.
پیرو بدست آمدن خبر فوق اطلاعیه واصله حاکیست که روز پنجشنبه گذشته (16 /7 /43) موضوع لایحه مذکور بین کلیه محافل پارلمانی مجلس شورا مورد بحث و گفتگو بوده و عموما عقیده داشته اند تصویب این لایحه بصلاح مملکت نیست.
پس از خاتمه جلسه علنی مهندس ریاضی، هلاکورامبد، خواجه نوری، دکتر جواد3 سعید، رحیم زهتابفرد4، فولادوند5، صادق احمدی6 و دو نفر دیگر از نمایندگان را دعوت کرده و با حضور دکتر یگانه7 وزیر مشاور یک جلسه خصوصی ترتیب داده و پیرامون حل این مسئله با نامبردگان تبادل نظر و مشورت بعمل آورده است.
در این جلسه رئیس مجلس مجددا نظر حضار را به توجه شاهنشاه روی این لایحه جلب نموده و زهتاب فرد اظهار داشته این مسأله در خارج از مجلس نیز افکار عمومی را متوجه خود ساخته و افکار عمومی تصویب آن را مغایر با مصلحت کشور میداند و لذا دولت نباید برای تصویب آن اصرار نماید و رامبد گفته زیان تصویب این لایحه از قراردادهای کاپیتالاسیون هم بیشتر است و من و دوستانم در مجلس مدت سه ساعت وقت در نظر گرفته ایم که موقع طرح لایحه پیرامون مضار آن صحبت کنیم و زهتابفرد افزوده من قصد داشتم در سه شماره گذشته روزنامه اراده آذربایجان8 پیرامون این موضوع مطلبی بنویسم و لیکن بدستور دولت از آن جلوگیری شده و دکتر یگانه پاسخ داده انعکاس این مطلب در روزنامه خوب نیست و میرفندرسکی9 معاون وزارت خارجه نتوانسته در مجلس سنا خوب از لایحه دفاع نماید و زهتابفرد علاوه بهتر است که آقای نخست وزیر یک مصاحبه مطبوعاتی تشکیل داده و توضیحات لازم را در اختیار عموم قرار دهد.
بالاخره در جلسه مورد بحث پس از مذاکرات زیاد قرار شده دولت فعلاً برای آوردن لایحه مزبور بمجلس عجله نکند و بلکه قبلاً درخواست کند جلسه خصوصی تشکیل و توضیحات لازم را به نمایندگان بدهد و نیز موضوع را در حزب ایران نوین با افراد حزبی در میان گذارده و سپس در مجلس مطرح سازد و چنانچه لازم بنظر میرسد که لایحه بتصویب برسد در مجلس با آمادگی زمینه قبلی عمل شود.
نظریه : چنانچه دولت آقای منصور درباره تصویب لایحه فوق الذکر اصرار ورزد و فشار بنمایندگان وارد سازد اگرچه لایحه بتصویب خواهد رسید ولی عده زیادی از طرفداران دولت در مجلس با دولت مخالف خواهند شد.
ضمنا چنانچه در مجلس شورا با این لایحه مخالفت بعمل آید و رد شود برای نمایندگان بین مردم وجهه ای کسب خواهد شد و در صورت عملی شدن این موضوع چنانچه دولت هم در مجلس حاضر شده و بگوید دولت مطیع مجلس و نمایندگان ملت است و مصلحت ملت مقدم بر هر امر دیگری میباشد دولت نیز وجهه ای بدست خواهد آورد.
(توضیح آنکه لایحه در دستور قرار گرفته و هر آن ممکن است به رأی گذارده شود).
بخش 322 : رشیدیرئیس اداره دوم عملیات : نثریمدیرکل اداره سوم.
توضیحات سند:
1ـ تاریخ سند از متن سند استخراج شده است.2ـ عبداللّه ریاضی فرزند هاشم در خرداد ماه 1285 در شهر اصفهان متولد شد.
پس از گذراندن تحصیلات ابتدائی در زادگاهش رهسپار تهران شد و تحصیلات متوسطه را در این شهر به پایان رسانید، سپس در 1307 جهت ادامه تحصیلات عازم فرانسه شد و پس از اتمام تحصیلات مهندسی برق و مهندسی ئیدرولیک در سال 1314 به ایران مراجعت کرد.
وی با سمت دانشیاری دانشکده فنی دانشگاه تهران مشغول کار شد سپس در سال 1316 تا سال 1325 ش به سمت معاونت و در سال 1334 به سمت ریاست دانشکده فنی منصوب گردید و تا سال 1342 این سمت را حفظ نمود.
در سال 1342 در دوره بیست و یکم از سوی مردم تهران به مجلس شورای ملی راه پیدا کرد و به ریاست این مجلس منصوب گردید و تا 15 سال این سمت را حفظ نمود.
وی پس از پیروزی انقلاب اسلامی از سوی دولت جمهوری اسلامی ایران بازداشت و به حکم دادگاه انقلاب اسلامی در فروردین ماه 1358 اعدام شد.
وی همچنین از اعضاء حزب رستاخیز ملت ایران و از اعضاء فراماسونری لژ امیرکبیر بوده است.
(سالنامه کشور ایران سال 36، اطلاعات شماره 14908 سال 54، طلوع و غروب دولت موقت 72، خبرگزاری پاریس) 3ـ جواد سعید فرزند کاظم در 1301 ش در ساری متولد شد.
پس از گذراندن تحصیلات ابتدائی و متوسطه در ساری و تهران وارد دانشگاه تهران شد و دکترای خود را دریافت نمود سپس برای ادامه تحصیل عازم فرانسه شد و دوره تخصصی را در دانشگاه پزشکی پاریس به پایان رسانید.
پس از بازگشت به تهران در بهداری راه آهن مشغول به کار شد و تا ریاست بهداری اداره کل راه آهن در تیر ماه 1341 ترقی نمود سپس در دوره بیست و یکم مجلس شورای ملی به مجلس راه پیدا کرد و در دوره های بعد نیز در این مجلس حضور داشت و در حدود ده سال نیابت ریاست این مجلس را به عهده داشت.
پس از آن به ریاست مجلس شورای ملی رسید.
وی همچنین مدتی دبیرکل حزب ایران نوین و حزب رستاخیز بود.
وی سرانجام در 18 /2 /1358 بحکم دادگاه انقلاب اسلامی به عنوان مفسدفی الارض شناخته و اعدام شد.
(مفسدین فی الارض ص 76، خبرگزاری پاریس، چهره های آشنائی، حسن قریشی) 4ـ رحیم زهتاب فرد فرزند اسداللّه در 1305 ش در تبریز متولد شد.
وی فارغ التحصیل دوره روزنامه نگاری دانشکده حقوق می باشد و از سال 1328 به فعالیتهای مطبوعاتی پرداخت و پس از تأسیس روزنامه هفتگی اداره آذربایجان مدیریت این روزنامه را به عهده گرفت و مدتی هم سردبیر روزنامه وظیفه بود.
وی در انتخابات مجلس شورایملی در دوره 21 از سوی مردم تبریز و در دوره 22 از سوی مردم بناب به این مجلس راه پیدا کرد.
و آخرین مسئولیت وی قبل از انقلاب ریاست حزب رستاخیز آذربایجان شرقی بوده است که در اوائل پیروزی انقلاب اسلامی 1357 از مقام خود استعفاء داد.
(دولتمردان ایران سال 71؛ اطلاعات ش 11208 سال 42) 5ـ غلامرضا فولادوند فرزند عزیزاللّه در مشاغلی همچون قضاوت دادگستری، نماینده مجلس شورای ملی از سوی مردم شاهرود در دوره 15 و 16 معاون پارلمانی نخست وزیر فعالیت داشت.
(فرمان شماره 728 مرداد 33) 6ـ صادق احمدی فرزند عباس در سال 1299 در کرمانشاه متولد شد.
تحصیلات ابتدائی را در زادگاهش فرا گرفت.
سپس به تهران مهاجرت کرد و پس از اتمام دوره متوسطه در مدرسه دارالفنون، وارد دانشگاه تهران شد و در رشته حقوق فارغ التحصیل شد.
در 1325 در وزارت دادگستری با سمت دادیار دادسرا مشغول به کار شد سپس مدتی در سمت بازپرس در شهرستانهای مختلف و تهران به فعالیت پرداخت.
پس از آن مدتی معاون اول بازرسی کل نخست وزیری، مدیرکل سازمان بازرسی نخست وزیری، دادستان تهران، معاون اول بازرسی کل کشور، نماینده دوره بیست و یکم، مجلس شورای ملی، معاون طرح و بررسی های وزارت دادگستری بود.
در آذر ماه 1347 به سمت معاون پارلمانی وزارت دادگستری منصوب گردید.
سپس از شهریور 1350 ش در کابینه هویدا به وزارت دادگستری رسید و پس از آن ریاست دادگاه عالی تجدید نظر انتظامی قضات را عهده دار شد.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی در دادسرای انقلاب اسلامی بازداشت و محاکمه شد.
(کیهان شماره 10275 سال 1356؛ خبرگزاری پاریس) 7 ـ ناصر یگانه فرزند غفار یگانه «سالار منصور» در 1300 ش در تهران متولد شد.
وی پس از گذراندن دوره ابتدائی و متوسطه وارد دانشگاه تهران و موفق به دریافت لیسانس در رشته حقوق شد.
سپس جهت ادامه تحصیل به آمریکا رفت و مدرک فوق لیسانس خود را از دانشگاه تگزاس دریافت نمود.
سپس راهی کشور فرانسه شد و دکترای حقوق خود را از دانشگاه پاریس دریافت کرد.
در سال 1325 در وزارت دادگستری وارد خدمات دولتی گردید و با قضاوت در دیوانعالی کشور و مدیریت فنی قضایی وزارت دادگستری به فعالیت خود ادامه داد تا اینکه در بیست و یکمین دوره مجلس شورای ملی از سوی مردم قزوین به این مجلس راه یافت.
در اسفند 1342 به سمت وزیر مشاور انتخاب گردید.
وی همچنین عضو جمعیت شیر و خورشید سرخ ایران، عضو حزب رستاخیز ملت ایران بوده است.
او پس از پیروزی انقلاب اسلامی در آخرین روزهای اسفند 1357 دستگیر شد.
(آیندگان شماره 1062 سال 50، سازمان خبرگزاری پاریس) 8ـ روزنامه اداره آذربایجان : اداره آذربایجان هفته نامه سیاسی ـ خبری که صاحب امتیاز آن خانم شکوفه مهدی زاده (رحیمی) و مدیر مسئول آن رحیم زهتاب فرد بود.
این هفته نامه در بین سالهای 1328 تا 1352 در تهران انتشار یافت.
9ـ احمد میرفندرسکی در 1297 ش متولد شد.
تحصیلات ابتدائی را در تفلیس جائیکه پدرش عنوان کنسولی داشت گذراند و دوره متوسطه اش را در تهران پشت سرگذاشت پس از آن وارد دانشگاه آمریکائی در بیروت شد و تحصیلات خود را در رشته حقوق به پایان رسانید.
وی در شهریور ماه 1321 در وزارت امورخارجه مشغول به کار شد و کار خود را در اداره تشریفات آغاز نمود از آن پس در پستهایی همچون دبیر سومی در مسکو، دبیر دومی در لاهه، کفالت مدیریت قسمت عهدنامه و امور حقوقی، مستشار در دهلی نو، سرکنسول در استانبول، مدیر بخش اقتصادی، مدیر اداره دوم سیاسی، مدیرکل امور سیاسی، معاون امور سیاسی و پارلمانی، قائم مقام وزارت امورخارجه (که پس از مدتی از کار برکنار شد) مشغول به کار شد.
در مرداد ماه 1344 تا شهریور 1350 به عنوان سفیر ایران در شوروی فعالیت داشت و در سال 1357 نیز در کابینه بختیار به وزارت امور خارجه منصوب شد.
سرانجام احمد میرفندرسکی در فروردین ماه 1358 از سوی دولت جمهوری اسلامی دستگیر و بازداشت شد.
(وزارت امورخارجه ش 12 سال 39، سیاستگزاران و رجال سیاسی در روابط خارجی ایران) (اسناد لانه جاسوسی ج 27، طلوع و غروب دولت موقت 1313)