تاریخ سند: 14 فروردین 1330
متن سند:
شماره : 14 /63
روز جمعه از ساعت 7 صبح دسته دسته افراد حزب توده زن و مرد بطرف
میدان فوزیه روی آورده و در ساعت 9 تمامی میدان پر از جمعیت شد و پس از
صحبت کردن درباره جنگ کره و امریکائیها و حکومت فعلی مقارن ساعت 12
میتینگ خاتمه و جمعیت بطرف دروازه دولت روانه شدند و بدستجات 200
300 ـ 500 نفری تقسیم گردیده و با صدای زنده باد و مرده باد بمیدان فردوسی
رسیدند در سر خیابان
چرچیل دست بتظاهراتی
زده و شروع بفحاشی
بدستگاههای دولتی نمودند
در این موقع رئیس شهربانی
بمحل رسیده و ابتدا جمعیت
را با نصیحت میخواست
متفرق نماید ولی ناگهان از
طرف افراد توده با سنگ و
چوب بپاسبانان و رئیس
شهربانی حمله کردند و عده
از آنها از خیابان چرچیل و
عده دیگر از خیابان نادری
عبور و با سنگ و چوب
بافراد پلیس حمله نمودند تا
نزدیکی کانون دمکرات
رسیده و عده بداخل کانون وارد شدند که در همین موقع نیروی امدادی شهربانی
رسید و افراد توده با چاقو و چوب هائیکه بشکل باطون در کانون موجود بود
بمامورین شهربانی حمله و بسر و روی آنها فرود میآوردند و نیز درون و پشت بام
زیر شیروانی تیر خالی میشد که گلوله به ران پاسبان شماره 2464 اصابت و فورا
به بیمارستان شهربانی حمل گردید در این احوال چندین سنگ و پاره آجر بپای
رئیس شهربانی خورد و چند تیر هم بطرف او شلیک کردند ولی هیچکدام بایشان
اصابت نکرد در تمام جریانات زدوخورد تعداد مجروحین عبارت بوده اند از
بیمارستان سینا 554 نفر را پانسمان کرده و 8 نفر که تیر بآنها خورده بود بستری شدند قازار سرکیسیان 21
ساله شاگرد کفاشی در اثر ضربه بمغزش در ساعت 10 شب فوت در بیمارستان سینا مینماید و دو دختر و
یک زن که زخمی شده بودند پس از پانسمان مرخص شدند در بیمارستان رازی 25 نفر پانسمان و دو نفر
بستری شدند در بیمارستان شهربانی 30 نفر غیرنظامی که جراحات گلوله، چاقو و غیره داشتند پانسمان
شدند و پاسبان 1178 و 485 سرپاسبان 2 خادمیان و عوش ملاکی شماره 1355 و 240 و 1404 بر اثر
خوردن چاقو بستری گردیدند.
در بیمارستان شفا یحیائیان سه نفر مرد پانسمان و در بیمارستان
هشترودیان شیمی نامی و چند نفر دیگر که بسختی مجروح شده بودند پانسمان و مرخص شدند در
بیمارستان نجات 50 نفر پانسمان و در حدود 60 نفر که حال آنها چندان خوب نیست بستری میباشند و از
ورود اشخاص و حتی خانواده های مجروحین جلوگیری مینمایند
از کانون جوانان دمکرات مقداری زیاد اسناد و مدارک بدست آمده که تماما لاک و مهر شده و از افشای نام
و تعداد دستگیرشدگان نیز خودداری مینمایند و در این جریانات دو نفر بنام هوشنگ و محمدرضا یمینی
که از افراد برجسته کانون هستند بسیار فعالیت نموده و ماجراجویان را تحریک میکردند که بطرف پلیس
تیراندازی نمایند تعداد کشته شدگان 5 نفر و احتمال دارد عده دیگری نیز در اثر جراحات تلف بشوند.
پرونده واقعه 8 فروردین
توضیحات سند:
1ـ این سند مربوط به فروردین
1331 می باشد اشتباها تاریخ
آن 14 /1 /30 ثبت شده است
منبع:
کتاب
چپ در ایران - سازمان جوانان حزب توده به روایت اسناد ساواک صفحه 138