درباره: دکتر احسان نراقی رئیس مؤسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهران
تاریخ سند: 30 اردیبهشت 1347
درباره: دکتر احسان نراقی رئیس مؤسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهران
متن سند:
از: 312 تاریخ:30 /2 /1347گزارش
درباره: دکتر احسان نراقی رئیس مؤسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهران
محترماً به استحضار می‌رساند.
بفرموده مقرر گردیده بود که در مورد نامبرده بالا اقدامات مراقبتی معمول و درباره روابط او کسب اطلاع گردد. در اجرای اوامر صادره از تاریخ 10 /2 /47 تلفن مشارالیه و مکاتبات او تحت کنترل واقع و نتایجی که تا به حال از قسمت شنود به دست آمده فاقد ارزش اطلاعاتی و حاکی ار روابط معمولی او با پرفسور رضا1 رئیس دانشگاه صنعتی آریامهر. وثوقی یکی از کارمندان عالیرتبه وزارت علوم و آموزش عالیه و دکتر مجید رهنما وزیر وزارتخانه مذکور بوده است.
در سانسور مکاتبات این شخص نیز تا تاریخ 28 /2 /47 به مورد مشکوک و قابل ملاحظه‌ای برخورد نشده بود. در تاریخ 28 /2 /47 محموله نسبتاً بزرگ پستی به نام این شخص رسیده که ضمن بازرسی معلوم شده حاوی مقدار قابل ملاحظه‌ای نشریات جبهه ملی در ایران از آغاز فعالیت این جبهه تا سال 43. نشریات سازمان‌های جبهه ملی در اروپا و آمریکا در چند سال اخیر. نشریات وابسته به سازمان‌های کمونیستی. برخی نشریات مربوط به خمینی. کتب و مجلات اجتماعی و بعضاً سیاسی و کمونیستی می‌باشد.
فرستنده این نشریات از فرانسه و با اسم بهرامی معرفی شده و منظور از فرستادن نشریات مورد بحث که اکثر آنها کهنه و قدیمی و مقداری هم حاوی تبلیغات روز می‌باشد مشخص نگردیده است. بسته حاوی نشریات منظور در بخش مربوطه ضبط و تا به حال توزیع نشده است.
نظریه. با عرض مراتب بالا و نظر به اینکه فرستنده نشریات و منظور از ارسال آنها و بهره‌برداری که دکتر نراقی از این مدارک خواهد کرد معلوم نیست در صورتی که اجازه می‌فرمایند به منظور روشن شدن ابهامات مذکور از این شخص سئوالاتی به عمل آید. مستدعی است اوامر عالی را در این زمینه ابلاغ فرمایند.
رئیس بخش 312. عطارپور 30 /2 /47
رئیس اداره یکم عملیات و بررسی. ثابتی 30 /2 /47
پرنیانفر 31 /2 /47
مراقبت کماکان ادامه داشته باشد. 1 /3
توضیحات سند:
1. فضل‌الله رضا: فرزند اسدالله، که در کسوت روحانی و ملاّک بود، در سال 1294ش در رشت متولد شد. تحصیلات ابتدایى را در رشت و متوسطه را در دبیرستان ایرانشهر تهران سپری نمود و پس از آن به دانشگاه فنى رفت و در سال 1317ش، در رشته‌‌ی برق فارغ‌التحصیل شد و در همان دانشکده به تدریس اشتغال یافت. در ایام جنگ جهانی اول، به آمریکا رفت و تحصیلات خود را در همان رشته در دانشگاه‌های کلمبیا و پلی‌تکنیک نیویورک ادامه داد و موفق به اخذ مدرک دکتری گردید. پس از بازگشت به ایران، مدتی به تدریس پرداخت و در سال‌هاى 1327 و 1328 نیز ریاست امور فنى کمپانى جنرال الکتریک را در ایران عهده‌دار شد. پس از چندی به آمریکا فراخوانده شد و از سال 1329 تا 1344ش، به سمت دانشیار دانشگاه‌ام. آى. تى آمریکا منصوب گردید و از سال 1344 به عنوان استاد دانشگاه سیراکیوز نیویورک برگزیده شد. مشارالیه همچنین استاد دانشگاه‌هاى: کلرادو، زوریخ، کپنهاک، پاریس و دالاور آمریکا نیز بود و در کنار آن، مشاور فنی کارخانه جنرال الکتریک و مشاور فنی نیروی هوایی آمریکا نیز بود.پروفسور رضا در سال 7-1346 به ایران بازگشت و ریاست دانشگاه صنعتى شریف را عهده‌دار گردید و در تاریخ 29 /5 /47 هیئت امناء دانشگاه تهران، وی را به سمت ریاست دانشگاه تهران برگزید. پرفسور رضا پس از سه سال ریاست بر دانشگاه تهران، به عنوان سفیر ایران در یونسکو انتخاب گردید و بعد از آن هم سفیر ایران در کانادا شد و در کنار آن، به تدریس در دانشگاه‌های کانادا و آمریکا ادامه داد.
فضل‌الله رضا که تا پایان عمر رژیم شاهنشاهی در سال 1357ش، سفیر ایران در کانادا بود، در تشکیلات فراماسونری نیز عضویت داشت. وی دارای تألیفاتی متعددی می‌باشد، که برخی از آنها به این شرح است: راز آفرینش، هندسه علمى و عملى
ساواک در ارزیابی شخصیت وی، او را فردى محتاط و محافظه‌کار، که در کارها و تصمیم‌گیری‌ها قاطعیت کافى
ندارد، معرفى کرده است. در سال 1392ش، او که در آستانه 100 سالگی قرار داشت، به ایران دعوت شد و به عنوان چهره‌‌ی ماندگار، مورد تقدیر قرار گرفت.
(اسناد ساواک ـ پرونده انفرادى)