صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد

گزارش

تاریخ سند: 15 خرداد 1330


گزارش


متن سند:

مأمور ویژه گزارش می دهد در محافل وابسته به سیدضیاءالدین طباطبائی و جمعیتهای دست چپ، مذاکره می کنند: عبدالقدیر آزاد، دکتر بقائی و حائری زاده هر کدام به عنوان تشکیل حزب و جلوگیری از نفوذ کمونیزم در ایران مبالغ هنگفتی از سفارت آمریکا پول گرفته اند.
می گویند کرایه ساختمانهائی که برای محل احزاب مزبور پرداخت می شود از همین محل بوده، گفته می شود دکتر حسین فاطمی1 و حسین مکی هم قریبا دست به تشکیل حزب خواهند زد.

توضیحات سند:

1ـ دکتر سیدحسین فاطمی: پس از نیم روز عاشورای سال 1340 هق در خانواده ای از عالمان دینی شهر نائین دیده به جهان گشود.
به مناسبت تولدش در روز عاشورا او را حسین نامیدند.
پدرش آیت الله سیدعلی محمد سیف العلما و مادرش دختر حجت الاسلام خادم بود.
تحصیلات قدیمه را نزد پدر و سایر افراد خانواده فرا گرفت.
برای گرفتن دیپلم، راهی اصفهان شد.
در آن شهر همزمان با تحصیل، اقدام به انتشار مقالاتی در روزنامه «باختر» کرد.
سپس برای تکمیل تحصیلات، روانه اروپا شد و در نیمه اول 1327 به ایران بازگشت.
پس از مراجعت، روزنامه «باخترامروز» را در تهران منتشر کرد و در اسفند 28 با تشکیل «جبهه ملی» به آن جریان پیوست.
با انتشار «باختر امروز» در دوران اوج گیری مبارزات نهضت ملی و رشد جنبش استقلال طلبی و بازیابی هویت اسلامی ـ ایرانی مردم، پهنه ای گسترده برای تداوم و تکامل مبارزات خود یافت.
از آغاز دوران نخست وزیری دکتر مصدق، دکتر فاطمی در پست معاونت سیاسی و پارلمانی نخست وزیر مشغول به کار گردید.
فاطمی در 26 بهمن 30، به هنگام سخنرانی هدف گلوله نوجوانی به نام عبدخدایی از اعضای فدائیان اسلام قرار گرفت و به شدت مجروح گردید.
آیت اللهکاشانی، با حضور خود در بیمارستان نجمیه و عیادت از دکتر فاطمی، در چندین نوبت مخالفت خود را با این عمل اعلام داشت.
سوءقصد مذکور سبب گشت که یکی از چهره های مبارز نهضت، مدت هشت ماه از لحظات حساس کشور را تحت درمان قرار گرفته و از ایفای نقش خود آن چنان که باید موفق نگردد.
دکتر فاطمی در مهر ماه 31 توسط دکتر مصدق به وزارت امور خارجه منصوب و در سی ام مهر همان سال، به دستور نخست وزیر، مسوول قطع روابط ایران با انگلیس گردید.
فاطمی در دوران خدمت در وزارت خارجه، تحولات اساسی در جهت گیری سیاست خارجی ایران به وجود آورد.
او علاوه بر قطع روابط با انگلستان، به گسترش روابط با کشورهای اسلامی، آسیایی و آفریقایی و پشتیبانی از مبارزات نهضت های آزادیبخش و...
نیز پرداخت.
سید حسین فاطمی که به عواقب خانمان سوز درگیری و برخوردهای غیر اصولی در سطوح رهبری نهضت واقف بود، حداکثر توان خود را در ماههای پایانی سال 31 برای التیام روابط دکتر مصدق و آیت اللهکاشانی به کار برد، اما متأسفانه به دلیل وسعت توطئه های نفاق افکنان، توفیق چندانی حاصل نکرد.
دکتر فاطمی در نیمه شب 25 مرداد 32 به دنبال کودتای عوامل اجنبی علیه حکومت ملی و قانونی، توسط گارد شاهنشاهی دستگیر، محبوس و مورد آزار واقع و صبحگاه همان روز به دنبال شکست کودتا و فرار محمدرضا پهلوی از رامسر به بغداد، آزاد گردید.
فاطمی در همان روز با حضور در کاخ سعدآباد به لاک و مهر کاخهای سلطنتی پرداخت و سرمقاله «باختر امروز» 26 مرداد را با عنوان «خائنی که می خواست وطن را به خاک و خون بکشد، فرار کرد» تحریر و ماهیت وابسته و فسادانگیز دربار پهلوی را افشا نمود.
بعد از کودتای آمریکایی ـ انگلیسی 28 مرداد 32 و شروع فصل نوینی از کشتار، شکنجه و زندان و خفقان، مبارزه با رژیم کودتا و اربابانش را در ابعاد جدیدی ادامه داد و سرانجام در تاریخ 22 اسفند همان سال، توسط سرگرد مولوی دستگیر گردید.
پس از دستگیری دکتر فاطمی، تیمور بختیار، نصیری و علوی مقدم عوامل سرکوب رژیم شاه، با طرح نقشه ای شیطانی بر آن شدند تا به هنگام انتقال او از شهربانی، فاطمی را به دست شعبان بی مخ و جمعی دیگر از بدکاره های هوادار شاه در تهران، به قتل برسانند ولی این نقشه به علت فداکاری خواهر دکتر فاطمی که خود را بر روی بدن برادر افکند و ضربات کارد و خنجر را بر پیکر خود تحمل نمود، نتوانست دارای موفقیت کامل و مورد نظر رژیم گردد.
پس از آن واقعه، دکتر فاطمی به بیمارستان منتقل و به دستور محمدرضاشاه در دادگاه فرمایشی محکوم به اعدام و در 19 آبان 33 بدنش آماج گلوله های نفتخواران جهان گشت.

منبع:

کتاب مظفر بقایی به روایت اسناد ساواک - جلد اول صفحه 36

صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است. استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.