تاریخ سند: 2 اردیبهشت 1348
موضوع : مجلس شورای ملی
متن سند:
از : 327
به : عرض می رسد
قیافه مجلس بیست و دوم در مدت یک سال و نیم عمر گذشته خود با مجلس
بیست و یکم تفاوت بسیار داشته است.
در مجلس بیست و یکم اقلیت فعالیت
بیشتری داشت و در بحث بیشتر شرکت می نمود و یک گروه مستقل و وزنه قابل
ملاحظه ای بود که دولت در
مقابل آن وضع توجه
بیشتری به مجلس داشت و
به کارهای عمرانی که مورد
تقاضای نمایندگان بود توجه
بیشتری می نمود.
در دوره بیست و دوم
یکپارچه شدن مجلس در
قالب سه حزب عملاً بحث ها
را کوتاه و دولت را نسبت به
مجلس بی اعتنا گردانیده
است و حالت نومیدی و
خمودگی خاصی بر
مجلسیان حکمفرما و غالبا
از اینکه به کارهای عمرانی
حوزه آنها با قیاس به سابقه
بی اعتنائی می شود ناراحت و ناخشنود هستند.
نقش رئیس مجلس در این میانه جالب و عملاً مجلس را به صورت مکتب خانه
در آورده و حتی در مواردی عمدا به تحقیراتی پرداخته است.
چندی قبل وقتی
بنا بود نخست وزیر به مجلس بیایند با تبانی قبلی ترتیبی داد که در وقت اعلام
رأی که غالب مجلسیان برخواسته [برخاسته] بودند هویدا وارد مجلس شد و
این طور تلقی شد که مجلس جلو نخست وزیر برخواسته [برخاسته] است و این
تبانی از حرفهای سرگوشی که پیشخدمت مخصوص رئیس مجلس با او داشت و
پا به پا می کرد که در موقع قیام نمایندگان وارد مجلس شود محسوس شد و
عصبانیت شدیدی در مجلس بوجود آورد.
در دوره پیش در کمیسیون ها
بحثهائی دقیق می شد و لوایح دولت با تغییرات قابل ملاحظه ای به تصویب
می رسید ولی در این دوره از همان آغاز کار نمایندگان دولت که معمولاً برای
بحث لوایح در کمیسیونها شرکت می کنند به تلویح و یا احیانا به تصریح می گفتند
لوایح دولت نباید تغییر کند چون به عرض رسیده است.
و باید همین طور باشد و عملاً بسیاری از لوایح همان طور که به مجلس آمده به
تصویب رسیده است.
رئیس مجلس نیز در این
باب مکرر توجه داده است
که کمتر بحث کنید تا آنجا که
در نتیجه کوتاهی بحث و
خودداری نمایندگان از
شرکت در مذاکرات
کمیسیونها صورت بدی
پیش آمده و بعضی لوایح با
غلط های چاپی و املائی
تصویب شده بود که در نتیجه
رئیس مجلس سفارش کرده
بودند که بهتر است در بحثها
شرکت کنید ولی بعد از چند
هفته در نتیجه مراجعه
نمایندگان دولت اظهار
نموده بودند که گفتم بحث کنید ولی نه این اندازه (شاهد این گفتگوی مهندس
ریاضی نماینده شهرکرد است) در کارهای داخلی مجلس فرم کارها موقع طرح
لوایح بدون رعایت آئین نامه داخلی طبق میل رئیس مجلس انجام می شود.
در
قضیه سلب مصونیت از محمد باقر بیات مشکلی که پیش آمد نتیجه عجله و
بی دقتی رئیس مجـلس بود.
در کمیسیون دادگستری گفته شده بود که تحقیقات
بیشتری انجام شود ولی ایشان عصر روزی که فردای آن جلسه بوده
شیخ الاسلامی رئیس کمیسیون دادگستری را مجبور می نماید که گزارش کار
کمیسیون را بدهد و او هم شب گزارش را تهیه و رئیس مجلس صبح روز بعد
بدون اعلام قبلی این گزارش را مطرح می نماید.
طبق ماده 64 آئین نامه مجلس
باید دستور مجلس از دو هفته قبل تعیین و مواد دستور طبع و توزیع شود ولی
رئیس مجلس حتی در اول جلسه هم اعلام نکرد که چنین چیزی در دستور
هست و طرح آن ناگهانی انجام شد و نتیجه بدی که به بار آمد در نتیجه عمل
خلاف قانون و بی سابقه رئیس مجلس بود که مجلس را غافلگیر و بعضی را
عصبانی کرد.
سابقا معمول بود از دعوتهائی که از مجلس برای مسافرت می شده
در جلسه خصوصی نظر
نمایندگان جلب یا به رأی و
یا به قرعه کسانی که باید
سفر کنند انتخاب می شدند
ولی در این دوره سفرها
محرمانه انجام می شود و
غالبا مجلسیان خبر آن را در
روزنامه ها می خوانند.
سفر
اخیر [به ]اندونزی چنین
بود.
رئیس مجلس دو نفر از
حزب اکثریت و یک نفر از
اقلیت را همراه خود برد که
هر سه فراماسیون بودند زیرا
خود رئیس مجلس شورای
ملی سال پیش به لژ
فراماسونری پیوسته و رفتار
او در مجامع نسبت به رئیس مجلس سنا با فروتنی کامل است که مغایر شأن وی
می باشد چون در فراماسونری مبتدی و شریف امامی رئیس لژ فراماسونری
است.
در بحث لوایح یک مشکل دیگر نیز هست.
معمولاً لوایح قبلاً در فراکسیون حزب
اکثریت مطرح می شود ولی این کار به این صورت انجام می گیرد که عده کمی
جمع می شوند و لوایح خوانده می شود و غالبا بدون بحث تصویب می شود و
ظاهرا بحث را به رأی مجلس می گذارند و در مجلس و کمیسیونها هم به این
عنوان که در فراکسیون مطرح شده بحث نمی شود و یا کمتر بحث می شود.
بعد از انتشار فهرست فراماسونری که معلوم شد یک گروه بیست و چند نفری در
فراکسیون اکثریت فراماسون هستند و معلوم گردید که بیشتر عنوان ها و مقامات
کمیسیون ها را به حساب همبستگی فراماسونری تقسیم کرده اند اکثریت
غیرفراماسونی بسیار ناراحت هستند و در سرسرا ضمن مذاکرات خصوصی به
شدت از وضع مجلس و گردش کارهای آن و نفوذ فراماسون ها اظهار نارضائی
می نمایند.
روی هم رفته مجلس بیست و دوم دچار سرکوفتگی و نارضائی شدید
از مقامات حزبی و
فراکسیونی می باشد و حالت
سرگشتگی عجیبی بر آن
حکمفرما است و شایعات
مربوط به تغییرات احتمالی
در کادر رهبری حزب را با
خوشحالی تلقی می نماید.
در پرونده 79154 عبداللّه ریاضی
بایگانی شود.
6 /2 /48
منبع:
کتاب
عبدالله ریاضی به روایت اسناد ساواک صفحه 226