تاریخ سند: 8 بهمن 1357
متن سند:
گزارش نوبه ای اطلاعاتی شماره 51 مدت دوره از 0001 08 /11 /1357 تا 2400 08 /11 /1357 مدرک مورد مراجعه ـ گزارشهای فرمانداریهای نظامی یازده گانه و اطلاعیه های رسیده از منابع خبر (پس از بهره برداری معدوم گردد) 1ـ وضعیت گروههای مخالف الف ـ مناطق با فعالیت شدید (1) تهران ـ ساعت 1100 عده ای از جوانان آشوب طلب در بهشت زهرا چند پای مرده را که از ناحیه بالای ران قطع شده بود در دست گرفته و در خیابانهای بهشت زهرا در معرض دید مردم قرار داده و آنان را تحریک و بکد 66 توهین میکردند.ـ از ساعت 1400 تعدادی از تظاهرکنندگان در میدان 24 اسفند و چند جای دیگر جلوی مردم را گرفته و از آنان تفتیش بدنی معمول و چنانچه شخص نظامی بود مورد اذیت و آزار قرار میگرفت، ضمنا بانک ملی شعبه جردن به آتش کشیده شد.
ـ ساعت 1100 حدود 500 نفر از اخلالگران بداخل صحن حضرت عبدالعظیم وارد و کتیبه ها و کاشی کاریهائی را که به نام کد 66 روی آن حک شده بود کندند.
ـ ساعت 1212 حدود 30000 نفر از تظاهرکنندگان ضمن دادن شعارهای ضد ملی بطرف شرق خیابان آیزنهاور در حرکت بودند.
ـ ساعت 1430 جمعیت زیادی از طریق میدان 24 اسفند و خیابان بلوار بطرف پادگان جمشیدیه و اداره مهندسی ارتش در حرکت بوده که مامورین فرمانداری نظامی با تیراندازی هوائی مشغول متفرق نمودن آنان گردیدند.
1 ـ کلیه خیابانها منتهی به فرودگاه مهرآباد توسط مردم با ماشین های باری و اتوبوس بسته شده و تظاهرکنندگان میگویند حال که فرودگاه توسط دولت بسته شد ما نیز خیابانها را می بندیم و مانع عبور مرور میشویم.
ـ ساعت 1530 عده ای اخلالگر با سنگ و چوب به ساختمان ستاد ژاندارمری در 24 اسفند حمله و با ایجاد راه بندان از ورود افراد کمکی ممانعت نموده ولی مامورین فرمانداری نظامی توانسته اند از راههای مختلف خود را به ژاندارمری برسانند و در اثر تیراندازی تعداد 15 نفر کشته و 160 نفر مجروح گردیدند، ضمنا دو قبضه جنگ افزار بدست اخلالگران افتاده و یک کامیون ارتشی با سلاحهای داخل آن را منفجر و یک اتوبوس سرویس ژاندارمری به آتش کشیده شد.
2 ـ در ساعت 1610 بدنبال درگیری اخلالگران در میدان 24 اسفند با مامورین ژاندارمری یکی از سربازان فرمانداری نظامی سلاح خود را به یکی از اخلالگران داده تا سربازان را هدف قرار دهد، ضمنا یک نفر سرباز وسیله اخلالگران کشته شد.
ـ ساعت 1430 حدود 700 نفر در خیابان شاهرضا پل کالج در حال دادن شعارهای مضره بوده ضمنا حدود 700 نفر دیگر نیز از طرف دانشگاه به سوی پل کالج در حرکت بودند.
ـ ساعت 1645 سرنشینان اتوبوس سرویس ن ه ش به شماره 85389 تهران ل ـ حین عبور از جلوی کلانتری 6 شعارهای ضد ملی میدادند که در این زمان سربازان فرمانداری نظامی مستقر در کلانتری مذکور به آنها حمله و شیشه های اتوبوس را شکسته و سرنشینان را متواری و اتوبوس را توقیف کردند.
ـ در ساعت 1730 عده ای از اخلالگران اطراف خیابان آیزنهاور و نواب مردم را تحریک به آتش زدن منازل ارتشیان می نمودند.
ـ ساعت 1730 خودرو شماره 12486 جمعی مخابرات لویزان در خیابان آیزنهاور چهار راه اسکندری توسط اخلالگران به آتش کشیده شد و دانش آموزداود عسگری محافظ خودرو با اسلحه به گروگان گرفته شد.
ـ ساعت 1630 شخص ناشناسی تلفنی به نگهبان شرکت هلیکوپتر سازی اطلاع داد چرا تاکنون همبستگی خود را اعلام ننمودید اگر در روز 9 /11 /1357 همبستگی اعلام نگردد کارمندان آن شرکت را ترور خواهیم کرد.
ـ در ساعت 0930 آقای دانشی نماینده آبادان هنگامیکه در تهران پارس عازم مجلس بوده مورد حمله سه نفر ناشناس واقع و از ناحیه کتف مجروح و به بیمارستان 25 شهریور تخلیه گردید.
ـ در ساعت 1900 تظاهرکنندگان به ساختمان شماره 7 بازرسی شاهنشاهی واقع در خیابان آیزنهاور بمبی پرتاب که منجر به آتش سوزی در داخل ساختمان گردیده است.
ضمنا تظاهرکنندگان همزمان به ساختمان شماره 8 بازرسی شاهنشاهی واقع در خیابان تاج حمله و شیشه های آنرا شکستند.
ـ در بعدازظهر روز جاری عده ای در تهران در خیابانهای شادمان، هخامنش، هاشمی، حافظ بدرب منازل اشخاص مراجعه و درخواست خون، پنبه، شیر، ملافه، سرم و قرص مسکن را خواستار و بعداز جمع آوری آنرا به بیمارستان فارابی جهت مجروحین میبردند.
3 ـ در ساعت 2115 سرگرد لوری دیویس تبعه آمریکا مامور در ن.
ه.
ش ساکن قیطریه کوچه کامور هنگام ورود بمنزل وسیله 5 نفر سرنشینان یک ماشین فیات زرد رنگ مورد اصابت گلوله واقع، از ناحیه پشت و دست مجروح و در بیمارستان بستری گردید.
ـ در ساعت 2140 عده ای حدود 3000 نفر در خیابان صالح نیا 20 متری جوادیه با در دست داشتن سلاح گرم و سرد مشغول دادن شعارهای ضد ملی بوده و با آتش زدن لاستیک و چوب در عرض خیابان ها سد معبر نموده و در نتیجه مامورین فرمانداری نظامی به محل اعزام شدند.
(2) استان مرکزی ـ ساعت 1000 حدود 6000 نفر از اهالی شهر ساوه با دادن شعارهای مبنی بر مراجعت خمینی و تشکیل حکومت اسلامی و مخالفت با دولت بختیار در خیابانها حرکت و پس از سخنرانی روحانیون بدون درگیری متفرق شدند.
ـ روز جاری در شهر قم تعدادی از تظاهرکنندگان زن و دختر ضمن دادن شعارهائی بر له خمینی و علیه دولت انتظامات شهر را در دست گرفتند.
ـ در روز جاری یک شبکه پخش اسلحه و مهمات در قزوین کشف و رابطین روز 9 /11 /57 به تهران اعزام خواهند شد.
(3) استان اصفهان ـ ساعت 1130 حدود 000 /100 نفر در اصفهان ضمن تظاهرات بدادن شعار برادران ارتشی باید آزاد گردند به سمت پادگان هوانیروز اصفهان در حرکت بودند.
ـ ساعت 0800 تعدادی از پرسنل هوانیروز که بعلت تظاهرات اخیر از طریق پایگاه هوائی اخراج گردیدند دستجمعی بطرف پایگاه حرکت ولی مامورین انتظامی مانع ورود آنان شدند سپس در خیابانهای شهر اصفهان به تظاهرات پرداخته و 6 نفر از آنان وسیله فرمانداری نظامی دستگیر و بقیه به کمک مردم مبادرت به آتش سوزی و راه بندان نموده و چهار نفر سرباز و دو نفر درجه دار را با اسلحه به گروگان گرفته اند و پس از مدتی در مقابل آزادی 6 نفر پرسنل اخراجی سربازان را نیز آزاد نمودند.
4 ـ ساعت 1710 تعداد 11 دستگاه تانک در حالیکه عکس آیت اله خمینی را روی لوله های توپ تانک نصب کرده بودند وارد شهر شدند.
5 (4) استان فارس ـ ساعت 0900 حدود 000 /80 نفر از مردم شیراز دست به یک راه پیمائی زده و تا ساعت 1100 ادامه داشته و بدون درگیری با مامورین خاتمه یافت.
ـ در ساعت 1430 حدود 15 هزار نفر در مسجد جامع و شاه چراغ اجتماع پس از سخنرانی چند تن از روحانیون و انجام نماز جماعت با دادن شعارهای مرگ بر بختیار، نوکر بی اختیار متفرق شدند.
6 (5) استان خراسان ـ در ساعت 0900 در شهرستان بیرجند تظاهراتی انجام و دو دستگاه اتومبیل شخصی مردم به آتش کشیده شد که با مداخله مامورین انتظامی و تیراندازی 7 نفر غیر نظامی مجروح که دو نفر آنان فوت نمودند.
ـ در ساعت 0900 حدود سه هزار نفر در بسطام و 10000 نفر در شاهرود به تظاهرات ضد ملی پرداخته و در ساعت 1300 بدون درگیری تظاهرات خاتمه یافت.
(6) استان مازندران ـ ساعت 1000 عده ای تظاهر کننده در گرگان یکنفر پاسبان را مورد ایراد ضرب قرار داده که نامبرده قبل از اعزام به بیمارستان درگذشت.
7 (7) استان همدان ـ در ساعت 1000 حدود 4000 نفر با دادن شعارهائی علیه جناب بختیار در شهر همدان مشغول ضمنا اکثر تظاهرکنندگان بویژه روستائیان به چاقو، چماق و قمه مسلح بوده اند.
(8) استان کردستان ـ در ساعت 1945 کلانتری 2 شهر سنندج واقع در خیابان سیروس بوسیله اخلالگران زیر رگبار گلوله و نارنجک قرار گرفته و در نتیجه دو سرباز ارتش و یک سرباز ژاندارم مجروح گردیدند و تیراندازی بین نیروهای انتظامی و اخلالگران تا ساعت 2055 ادامه داشته است.
ـ در ساعت 1945 منزل سروان مهرآور افسر شهربانی سنندج وسیله خرابکاران به آتش کشیده شد.
ضمنا منزل چند افسر دیگر شهربانی سنندج را تهدید به آتش سوزی نمودند.
8 ب ـ مناطق با فعالیت متوسط (1) استان خوزستان ـ در روز جاری تظاهرات ضد ملی همراه با پرچم های سبز، سرخ، سفید و مشکی در احمدآباد و چادرآباد آبادان انجام که بدون درگیری با مامورین متفرق شدند.
ـ در ساعت 1630 تردد پرسنل ن ه ش در جلو سوپر مارکت پایگاه چهارم شکاری دزفول غیر عادی بوده و پرسنل کفشهای کتانی بپا داشتند بصورت دستجات چند نفری اجتماع کرده بودند.
مراتب به اطلاع فرمانده پایگاه رسید و پرسنل بدون هیچگونه اقدامی متفرق گردیدند.
(2) استان هرمزگان ـ ساعت 0900 حدود 600 نفر در حالیکه شعارهای ضد ملی میدادند در خیابانهای شهر بوشهر حرکت و پس از سخنرانی دو نفر واعظ بدون درگیری با مامورین متفرق شدند.
(3) استان یزد ـ بازاریهای شهرهای یزد، بافت، اردکان و تفت تعطیل و حدود 2000 نفر در تفت تظاهراتی انجام و بدون درگیری متفرق شدند.
9 (4) استان گیلان ـ روز جاری در شهر رشت بوسیله تظاهرکنندگان در اکثر خیابانها آتش سوزی انجام که با مداخله نیروهای انتظامی جمعیت متفرق گردیدند.
10 پ ـ مناطق با فعالیت کم استان آذربایجان شرقی ـ ساعت 2100 سرباز وظیفه حسین انصاری جمعی گروه 11 توپخانه شهر مراغه که نگهبان پارک موتوری بوده با شلیک یک تیر اقدام به خودکشی نموده و علت خودکشی گرفتاری خانوادگی بوده است.
11 2ـ عملیات گروههای مخالف الف ـ استعداد و گسترش بسته شدن فرودگاهها و درگیری اخیر مامورین با مخالفین و همچنین مسلح شدن تعداد قابل ملاحظه ای از آنان در توسعه و تقویت گروههای مخالف موثر بوده است.
ب ـ تاکتیک و جنگ افزارهای جدید سرکردگان مخالفین با درج پیامهای خود در روزنامه های کثیرالانتشار بنام افسران و درجه داران مبنی بر همبستگی با گروههای مخالف در صدد اغفال و تحبیب پرسنل ن.
م.
ش میباشند.
3ـ سایر عناصر اطلاعاتی الف ـ هویت گروههای مخالف ـ تغییر نداشته است.
ب ـ تلفات 12 نام شهر ـ ارتشی ـ غیر ارتشی تهران ـ 1 کشته ارتشی و 4 زخمی ارتشی و یکنفر آمریکائی ـ 15 کشته غیر ارتشی و 160 زخمی غیر ارتشی بیرجند ـ 2 کشته غیر ارتشی و 5 زخمی غیر ارتشی گرگان ـ 1 کشته ارتشی سنندج ـ 3 زخمی ارتشی پ ـ تهدیدات تهاجم مخالفین و اخلالگران به پرسنل ن م ش و آتش زدن منازل آنان و ارعاب تلفنی شدت یافته است.
ت ـ روحیه تاخیر در مراجعت آیت اله خمینی به ایران در پائین آوردن سطح روحیه مخالفین موثر بوده و در نتیجه خشم و نفرت آنان را نسبت بدولت و ارتش افزایش داده است.
ث ـ فعالیتهای ممانعتی جدید مخالفین و اخلالگران با قطع درختان و ایجاد راه بندان مصنوعی مانع از رسیدن خودروهای فرمانداری نظامی به محل حادثه میگردند.
ج ـ تاسیسات اداری و پشتیبانی ـ تغییری نداشته است.
4ـ ضد اطلاعات الف ـ اقدامات اطلاعاتی ـ شناسائی پرسنل ن م ش و بازدید آنان در خیابان ها بمنظور ایجاد رعب و وحشت و آسیب رساندن به آنان شدت یافته است.
ب ـ تبلیغات براندازی بصورت پخش اعلامیه و نشر اکاذیب و شایعات و درج مطالب خلاف واقع در روزنامه های کثیرالانتشار ادامه دارد.
پ ـ انتقادات از روش های سیاسی و اقتصادی دولت، مخالفت مخالفین با شورای سلطنت و کابینه دکتر بختیار شدت یافته است.
ت ـ شایعات ـ در روز جاری شایع گردید که چریکهای فدائی خلق تصمیم دارند از 9 /11 /1357 مسلح شده و بتدریج پادگانهای نظامی را اشغال نمایند.
ـ در خیابان سبلان تهران روی کاغذ مارک دار ن ز ش نوشته شده «لشکر 77 خراسان در روزهای پنجشنبه و جمعه گذشته دست به اعتصاب غذا زده و همبستگی اعلام داشتند.
13 ضمنا روی اعلامیه دیگری نوشته شده که هوانیروز همبستگی خود را اعلام داشته است.
ـ در روی پارچه ای در خیابان نظام آباد نوشته شده که 250 نفر از پرسنل قصر فیروزه، پدافند و لجستیکی هوائی همبستگی خود را اعلام داشته اند.
ـ روی کلیه دیوارهای خیابان شاهرضا اعلامیه هائی نصب گردیده که در آن ها سازمان چریکهای فدائی خلق حمله به خودرو سربازان را بعهده گرفته اند.
ـ شخصی بنام جواد کرمی دارای تلفن 840680 اظهار داشته که تعداد 5 دستگاه اتوبوس از همدان و تویسرکان و کنگاور پر از سرنشین به تهران وارد و در حوالی میدان شهیاد منزل گرفته اند که هر نفر دارای دو قبضه اسلحه میباشند.
ـ شایع است که کارلوس تصمیم گرفته است که کد 66 را بعنوان گروگان دستگیر نماید.
ـ شایع است که تعدادی از اهالی قم و تبریز به تهران آمده و قصد دارند با سلاح گرم و سرد به فرودگاه مهرآباد حمله کرده و آنرا باز نمایند.
ـ شایع است که 43 نفر از همافران در ساعت 1500 در سربازخانه جمشیدیه اعدام خواهند شد.
ـ شایع است که در روز جاری و فردا (9 /11) در مسجد ولی عصر واقع در خیابان داریوش شیراز بین مردم اسلحه پخش میشود.
ـ مردم بهبهان در حین راه پیمائی روز جاری اظهار داشته اند پرسنل ن.
ه ش اعلام همبستگی نموده و چند نفر پاسبان اخراجی نیز سایر مامورین پلیس را دعوت به همبستگی میکردند.
ـ در تاریخ 6 /11 /1357 در دیوار بعضی از خیابانهای شهر بوشهر اعلامیه هائی نصب گردیده مبنی بر اینکه ضد اطلاعات ارتش نیز مانند ساواک باید منحل شود و از پرسنل ارتش خواسته شده که در برچیدن ضد اطلاعات ارتش اقدام نمایند.
14 5ـ امکانات گروههای مخالف جری شدن اخلالگران و متجاوزان به انگیزه تاخیر در مراجعت آیت اله خمینی به ایران و درج مطالب خلاف واقع در مطبوعات و درگیریهای اخیر با مامورین انتظامی بیشتر شده است.
6ـ اخباریکه در گزارش روزهای پیش نوشته نشده است.
ـ در ساعت 1330 روز 7 /11 /1357 انبار پوشاک پهلوی نازی آباد آتش گرفت و شعاعی حدود 60 متر را دربر گرفته است.
ضمنا آتش در ساعت 1630 خاموش گردید و در انبار دیگری نیز تعدادی گونی و وسایل موتوری آتش گرفت و در ساعت 2300 این آتش سوزی وسیله مامورین آتش نشانی خاموش گردید و خسارات وارده حدود 7 میلیون ریال میباشد.
- ساعت 1900 روز 7 /11 /1357 پرسنل مشروحه زیر جمعی لشگر گارد که بعلت فرار از خدمت در زندان حشمتیه زندانی بودند مبادرت به فرار نمودند.
(1) دانش آموز وظیفه غلامعلی انصاری (2) گروهبانسوم وظیفه منوچهر امیری منفرد ـ در تاریخ 7 /11 /1357 یکدستگاه اتوبوس که از ساوه به تهران در حرکت بود واژگون گردید و 6 نفر از سرنشینان آن کشته و بقیه زخمی گردیدند.
ضمنا سرنشینان اتوبوس همگی مسلح بودند.
ـ در ساعت 2200 روز 7 /11 /1357 تظاهرات پراکنده ای در آبادان انجام و تظاهرکنندگان در پشت بامها و کوچه به پرتاب سنگ به طرف مامورین اقدام که در نتیجه با گاز اشک آور و تیراندازی هوائی متفرق شدند.
7ـ تجزیه و تحلیل ـ بطور کلی بررسی رویدادهای این دوره با مقایسه با روزهای گذشته نشان می دهد که فعالیت های اخلالگرانه و اقدامات خشونت آمیز مخالفین نسبت بدولت دکتر بختیار و پرسنل ارتش شدت قابل ملاحظه ای یافته است.
ـ ارعاب و تهدید و آتش سوزی منازل و کشتن پرسنل ن م ش نیز افزایش یافته است.
8ـ نتیجه بعلت بسته شدن فرودگاههای کشور بر روی هواپیماها که بنظر مردم بمنظور به تاخیر انداختن بازگشت آیت اله خمینی به ایران انجام شده، کینه توزی و خصومت مردم نسبت به دولت و نیروهای مسلح توسعه یافته و از طرفی با مسلح شدن گروهها و دستجات مختلف اخلالگر امکان حمله آنها را به تاسیسات و پادگانهای نظامی و پرسنل ن م ش به مقدار زیادی افزایش داده است که در این زمینه پیش بینی اقدامات حفاظتی لازم جهت تاسیسات نظامی ضرورت دارد.
ر سب 3 سپهبد خواجه نوری بجای سرلشگر مکری گیرندگان 1ـ وزارت جنگ (2 نسخه) 2ـ ن ز ش (معاونت عملیات و اطلاعات) 3ـ ن ه ش (معاونت عملیات)
توضیحات سند:
1ـ بین مردم شایع شده بود که همافران زندانی در پادگان جمشیدیه، امروز (8 /11 /57) اعدام خواهند شد.2-حوادث خونین تهران در اطراف ساختمان ستاد ژاندارمری رخ داد.
علت حادثه از زبان سرتیپ ذوالفقاری رئیس اداره روابط عمومی ژاندارمری چنین بود : «در ساعت 30 /14 روز 8 /11 /57 اخلالگران در میدان 24 اسفند (انقلاب) به اتوبوسهای سرویس کارکنان ستاد حمله کرده، دو دستگاه را آتش زده و به 5 دستگاه دیگر و یک مینی بوس آسیب می رسانند و سه نفر نگهبان درب شمالی برای تفرقه جمعیت مبادرت به تیر هوایی می نمایند که اخلالگران با ازدحام و اشغال اطراف ستاد و ساختمانهای مجاور با اجرای تیراندازی و پرتاب کوکتل مولوتف و نارنجک یک سرباز به درجه شهادت نائل و یک استوار مصدوم و ناهارخوری افسران دچار حریق می گردد.
ناچار و به منظور تقویت نگهبانان و رفع محاصره از فرمانداری نظامی تقاضای کمک گردید که تا ساعت 30 /18 مأمورین مزبور موفق به پراکنده کردن جمعیت می شوند.
» (آیندگان، ش 3278، ص 4) اما در کیفر خواستی که پس از انقلاب برای محاکمه عاملین کشتار تهیه شد، چنین آمده بود : «در تاریخ 8 بهمن ماه 1357 حدود ساعت 5 /1 الی 2 بعدازظهر اتوبوسهای ژاندارم که عازم ستاد ژاندارمری بودند به علت سرعت زیاد این اتوبوسها با مردمی که در حوالی میدان 24 اسفند تجمع کرده بودند، برخورد می کنند که راننده مورد اعتراض قرار می گیرد و این امر باعث برخورد راننده های مسلح اتوبوس ها و مردم می گردد.
و به دنبال آن قوای مسلح ژاندارم توسط راننده اتوبوس از قضیه مطلع شده و در این هنگام سرگرد حسین اصفهانیان از ستاد ژاندارمری بیرون آمده و به افراد پاسدار و راننده های مسلح دستور تیراندازی می دهد.
زد و خورد بر اثر تیراندازی آغاز می شود و در تعقیب آن تمام قوای آماده ژاندارم وارد صحنه عملیات می گردند و سربازان و افسران و درجه داران ژاندارم به دستور متهم مردم را هدف قرار می دهند و کشتار آغاز می کنند و زد و خورد تا ساعت 6 بعداز ظهر ادامه می یابد.
» (کیهان، ش 10701، ص 8) 3ـ «مردم برای اهدای خون به مجروحان به سوی بیمارستانها و سازمان ملی انتقال خون هجوم بردند.
این بار به علت کمبود دارو و وسایل دیگر بستری مجروحان، مردم از هر سوی شهر با پنبه و باند و پتو و ملحفه و دارو به سوی بیمارستانهایی که مجروحان در آنها بستری بودند شتافتند.
کمک کنندگان سوار بر اتومبیل ها، بوق زنان از میان اتومبیل های دیگر راه می جستند تا خود را زودتر برای کمک برسانند.
مشکلی که پیش آمد کمبود کیسه خون در بیمارستانها و سازمان ملی انتقال خون بود که کار خون گیری را مشکل کرد.
همچنین بسیاری از داروخانه ها که باز بودند با کمبود دارو مواجه شدند و مردم از فروشندگان عمده دارو می خواستند که این مشکل را رفع کنند...
شخصی که از بیمارستان داریوش به آیندگان آمده بود، می گفت در بیمارستان داریوش 70 نفر زخمی بستری هستند و در اورژانس بیمارستان هزار تختخوابی پس از استفاده از حداکثر اتاقها به علت کمبود جا مجروحان را در صحن حیاط بستری کرده بودند و چون شایع شده بود که چماق به دستها می خواهند حمله کنند، مردم با چوب مسلح شده از بیمارستان محافظت می کردند.
» (آیندگان، ش 3275، ص 3) 4ـ آیت الله سید حسین خادمی در تبادل گروگانها نقش داشت.
در اسنادی که در میان مدارک امروز درباره اصفهان خواهید خواند به این موضوع اشاره شده است.
5ـ روشن نیست عکسهای نصب شده روی تانکها نشان دهنده تمرّد ارتشیان از حکومت بوده یا نوعی حیله برای آرام کردن مردم.
چون خبرگزاری پارس از اصفهان گزارش داد که «پس از چند روزی که از ماموران فرمانداری نظامی در خیابانها خبری نبود از صبح امروز (8 /11 /57) به دنبال درگیریهای که میان ماموران فرمانداری نظامی و افراد هوانیروز که در خیابان شعار می دادند در گرفت، چهره این شهر به کلی دگرگون شد.
هم اکنون در بیشتر خیابانهای اصفهان تانکها و وسایل سنگین ارتش مستقر شده و اکثر خیابانها وسیله ماموران فرمانداری نظامی مسدود گردیده و رفت و آمد در آنها قدغن است.
» (بولتن خبرگزاری پارس، ش 302، ص 20) 6ـ «مردم شیراز به پشتیبانی از خواسته های امام خمینی و بنابر دعوتی که از جانب جامعه روحانیت به عمل آمده بود، در صحن مطهر حضرت شاهچراغ اجتماع کردند و سپس در مسیر خیابانهای شیراز به راهپیمایی پرداختند.
» (پیک خجسته، ش 1181، ص 5) 7ـ نام این پاسبان شعبان رحیمی نژاد بود.
در بولتن خبرگزاری پارس آمده است که وی مورد اصابت گلوله و نارنجک افراد ناشناس قرار گرفت.
(ش 302، ص 24) 8ـ اقدامات امروز برخی گروهها در سنندج به واسطه خشونتی که در تاریخ ششم بهمن در این شهر روی داد، بود.
آن روز حداقل سه تن در سنندج به شهادت رسیدند.
در این باره سند دیگری هم هست که در پی خواهید خواند.
مردم سنندج امروز (8 /11 /57) در مسجد جامع شهر گرد هم آمدند و پس از تحصن بیانیه خود را صادر کردند.
این بیانیه خطاب به شاپور بختیار و به شکل طومار، با امضاءهای فراوان تهیه شده بود.
سرتیپ شهریاری فرماندار لشکر 28 کردستان ساعت 2 بعداز ظهر امروز از رادیو مردم این سامان را تجزیه طلب خواند و این طومار علیه بیانات وی صادر شد.
(خراسان، ش 8565، ص 4) 9ـ از صبح امروز (8 /11 /57) مغازه های بازار و مسیر خیابانهای شهر یزد به استثنای قصابیها و نانواییها بسته شد و شهر یزد به صورت تعطیل در آمد.
«علت اعتصاب امروز را عدم ورود آیت الله خمینی و بسته شدن فرودگاه کشور ایران می دانند.
» (بولتن خبرگزاری پارس، ش 302، ص 22) 10- جراید علت این آتش سوزیها را چنین نوشتند : «به دنبال ناآرامیهای مردم رشت گروهی به سرای مهدیه که متعلق به شخصی به نام اسماعیل خداترس معروف به کیجا می باشد حمله بردند و این بازارچه را به آتش کشیدند.
در این آتش سوزی نزدیک به 40 مغازه و حدود 100 تن برنج طعمه آتش شد به دنبال این جریان اسماعیل خداترس همراه گروهی مجهز به تفنگ سر پر و سلاحهای سرد به مردم حمله ور شد که طی آن چند تن به شدت زخمی شدند.
» (آیندگان، ش 3276، ص 4) 11- اما روزنامه ها از تظاهرات در شهرهای استان آذربایجان شرقی هم نوشتند ؛ این که در تبریز تظاهراتی بر پا شد و گروههایی از مردم در خیابانهای شهر راهپیمایی کردند.
«از سوی دیگر گروهی از دختران دانش آموز تبریز درهای دبیرستان پروین را گشودند و ضمن برگزاری تظاهرات و اجتماعات چند سخنرانی نیز ترتیب دادند.
» در راهپیمایی امروز تبریز قطع نامه ای هم خوانده شد که در آن دولت شاپور بختیار را غیر قانونی دانستند.
(آیندگان، ش 3275، ص 4) در خلخال هم تظاهراتی بر پا شد اما «یک تن کشته و دو نفر مجروح شدند.
این تظاهرات که در لحظات نخست آرام می نمود کم کم رنگ خشونت به خود گرفت و منجر به درگیریهایی شد که در نتیجه آن یک تن به نام مظفر عزیزی کشته شد و 2 نفر دیگر به نامهای ناصر نوعی 22 ساله و اردشیر خاک نژاد 20 ساله مجروح شدند.
» (آیندگان، ش 3275، ص 4) 12ـ تلفاتی که در این جدول بدانها اشاره شده به گواهی اخبار مندرج در روزنامه ها شامل حال همه شهرهای کشور نمی شود ؛ دیگر آن که شمار آن در شهری مثل تهران بیش از رقمی است که در این جا آمده.
در خلال توضیحات اسناد بعد به این موضوع اشاره می شود.
13ـ ظاهرا این موضوع شایعه نبود چون جمعی از علما و مدرسین حوزه علمیه مشهد در حمایت از اعتصاب غذای لشکر 77 خراسان اعلامیه ای منتشر کردند.
(تقویم تاریخ خراسان از مشروطه تا انقلاب اسلامی، ص 328) 14ـ امروز (8 /11 /57) در بوشهر تظاهراتی رخ داد که «اکثر آنان را جوانان تشکیل می داد.
ابتدا تظاهرکنندگان در جلوی مسجد عطار اجتماع کردند و در حالی که شعارهای پارچه ای حمل می کردند و عکسهایی از روحانیون در دست داشتند به دادن شعار پرداختند و پس از عبور از چند خیابان بدون هیچ گونه درگیری به آرامی متفرق شدند.
» (بولتن خبرگزاری پارس، ش 302، ص 20)