تاریخ سند: 9 آذر 1356
موضوع: اظهارات تحریکآمیز
متن سند:
از: ﻫ ز (8 ﻫ) تاریخ: 9 /9 /2536[] 0909
به: 324 شماره: 5337/ ﻫ ز
موضوع: اظهارات تحریکآمیز
پیرو 5320/ ﻫ ز ـ 3 /9 /36
اخیراً نعمتالهی دبیر مدرسه راهنمایی شبانه شهرسازی ریگآباد در محدوده شهرستان زرند که افکار و تمایلات غیرعادی دارد پس از اتمام تدریس مربوطه درباره محتوای کتابهایی که در ایران منتشر میشود صحبت کرده و ضمن آن اظهار داشته کتاب در ایران آن طوری که باید نوشته شود نمیشود و اصولاً ماها یک مشت افراد بیسواد هستیم از معلم گرفته تا اولیای اطفال هیچگونه آگاهی سیاسی و اجتماعی هم نداریم قبلاً در این مملکت دانشسراها و دانشگاهها و مراکز آموزش عالی مبداء و مراکز افکار روشن و انقلابی بودند و هر بحث و فکر تازه و انقلابی از آنجاها منشأ و سرچشمه میگرفت اما اکنون بیسوادی و بیحالی حتی دانشگاهها را هم فراگرفته است امروزه فقط مدرک مطرح است خواه کسی بیسواد باشد خواه فهمیده و روشنفکر مطمئناً در آینده هم وضع از این بدتر خواهد شد و تا زمانی که ثروتمندان و فئودالها از مملکت ریشهکن نشوند هیچگونه تحولی ایجاد نخواهد شد همه باید بخواهند که اساس فرهنگ کشور تغییر یابد و تحول واقعی به وجود آید نه تحولی مانند انقلاب شاه و مردم چون این انقلاب وضع بهتری برای اربابان سابق فراهم کرد آنها همه ثروتمندتر شدند به شهرها آمدند و صاحب کارخانههای بزرگ شدند و به جای کشاورز کارگر را در اسارت گرفتند تازه در حال حاضر افرادی نظیر اسداله علم1 وزیر سابق دربار مالک تمامی سیستان و بلوچستان است آیا این نمیتواند شاهدی باشد برای اینکه رژیم ارباب و رعیتی در کشور ریشهکن نشده است ما قبل از انقلاب حتی به امریکا گندم میفروختیم ولی از وقتی که این انقلاب شد هر ساله مقادیری گندم و خوراکی از خارج وارد میکنیم چرا باید چنین باشد.
نظریه یکشنبه. گزارش خبر به احتمال قوی مورد تأیید است و دبیر راهنمایی یادشده عنصری ناراحت با افکاری غیرعادی میباشد که اعمال و رفتارش تحت مراقبت قرار دارد. کیان
نظریه ﻫ ز ـ خبر و نظریه یکشنبه تأیید میگردد و نتیجه مراقبتهای معموله از دبیر موصوف در منطقه به موقع به استحضار خواهد رسید ضمناً با توجه به اثرات سوء اظهارات تحریکآمیز مشارالیه در ذهن کارگران سادهلوح منطقه ابراز عکسالعملهای لازم در این مورد نیز ضروری به نظر میرسد.
نظریه یکشنبه 8 ﻫ . نظریه ﻫ ز مورد تأیید میباشد. محافظ
نظریه سهشنبه. نظریه یکشنبه مورد تأیید است. آسای
نظریه چهارشنبه. نظریه سهشنبه مورد تأیید است. یگانه
نظریه 8 ﻫ . ضمن تأیید نظریه چهارشنبه چون محیط کارگری است لذا ضروری است نامبرده از این منطقه تعویض گردد2 %
توضیحات سند:
1. اسدالله علم در سال 1298 ﻫ ش در بیرجند متولد شد. پدرش محمدابراهیم علم معروف به شوکتالملک بود که این لقب و امیرى قائنات را در زمان سلطنت مظفرالدین شاه، از برادر بزرگترش امیراسماعیل خان علم به ارث برده بود. امیر شوکتالملک علم مانند برادر ارشد و اجدادش با انگلیسیها، که نسبت به ثبات و امنیت منطقه سیستان و بلوچستان در مجاورت افغانستان و هند حساسیت زیادى نشان مىدادند، روابط نزدیک داشت و در جریان جنگ جهانى نیز با نیروهاى انگلیسى که بخش مهمى از خاک ایران را تحت اشغال خود داشتند همکارى مىکرد. امیر اسدالله علم به توصیه پدرش، در سال 1318، در سن 20 سالگى با ملکتاج دومین دختر قوامالملک شیرازى ازدواج نمود و از این ازدواج پسرى متولد نشد که بر مسند پدر جاى گیرد و علم تنها داراى دو دختر شد. امیراسدالله علم در سال 1321 از دانشکده کشاورزى کرج فارغالتحصیل شد و چون وضع تهران آشفته و تحت اشغال نیروهاى بیگانه بود، عازم بیرجند شد. امیر شوکتالملک که قبل از پسرش به بیرجند رفته بود در سال 1323 در همانجا درگذشت و علم اداره امور املاک وسیع پدرش را بهعهده گرفت. در اواخر سال 1324 علم ضمن مسافرتى به تهران به ملاقات قوامالسلطنه نخستوزیر رفت، که تازه از سفر مسکو به تهران بازگشته بود. قوامالسلطنه این جوان 26 ساله را ظاهرا به واسطه سابقه دوستى و آشنایى با امیر شوکتالملک و شاید هم به توصیه انگلیسیها که در آن زمان نقش حساسى در سیاست ایران داشتند، براى فرماندارى کل سیستان و بلوچستان در نظر گرفت. اسدالله علم که در سىام تیر ماه سال 1341 به نخستوزیرى برگزیده شد، اول کارى که کرد یاران گرمابه و گلستان خویش از قبیل «دکتر باهرى»، «ناتل خانلرى»، «متقى» و «رسول پرویزى» را گرد خود جمع کرد. او نه کارى به احزاب موافق و مخالف و گروههاى سیاسى داشت و نه آدمى بود که به طور حاد در کارهاى سیاسى دخالت مستقیم نماید فقط و فقط مجرى اوامر ملوکانه بود. اسدالله علم بسیار زود به وزارت رسید و نخستین بار در سن 29 سالگى در کابینه دوم ساعد (آبان 1327 ـ فروردین 1329) وزیر کشاورزى شد. او در کابینه على منصور (فروردین ـ تیر 1329) نیز این سمت را حفظ کرد و پس از آن در دولت رزمآرا (تیر ـ اسفند 1329) وزیر کار شد. در همین زمان بود که هنگامى که به اتفاق رزمآرا وارد مسجد شاه مىشد، نخستوزیر مقتدر و چهره آیندهدار استعمار غرب، مورد اصابت گلوله خلیل طهماسبى قرار گرفت و معدوم شد. در سالهاى 1329 تا 1339، علم از نزدیکترین یاران محمدرضا پهلوى بود و در ماجراى 25 ـ 28 مرداد 1332 نقش فعالى داشت. علم وسیعترین باند را در کشور ایجاد کرد و در همه استانها داراى مهرهها و عوامل خود بود که آنها را به وکالت و یا مقامات عالى مىرساند. مهمترین پایگاه علم در خراسان و شرق کشور فارس بود؛ در خراسان و سیستان و بلوچستان به علت این که پایگاه اصلى خانوادهاش بود و در فارس بهعلت وصلت با خانواده قوام شیرازى. علم پیش از انقلاب در 15 فروردین 1357 به مرض سرطان در آمریکا درگذشت و روزهاى انقلاب را ندید. او در وزارت دربار چهار معاون داشت که یکى از آنها قائممقام و جانشین او محسوب مىشد و در غیاب علم وظایف او را انجام مىداد. این اولین بار بود که چنین سمتى در وزارت دربار ایجاد شد.
(ر. ک: ظهور و سقوط سلطنت پهلوى، جلد اول خاطرات حسین فردوست ص 258، تاریخ معاصر ایران از کودتاى 28 مرداد تا اصلاحات ارضى نوشته پیتر آورى، ترجمه محمد رفیعى مهرآبادى ص 9، بازیگران عصر پهلوى، ج اول، ص 643، از سید ضیاء تا بازرگان نویسنده ناصر نجمى ج 1 و 2 ج دوم از کودتاى سوم اسفند 1299 تا آذر 1358 ص 1570، ظهور و سقوط سلطنت پهلوى، ج 2، صص 238 و 255)
2. در مورخه 9 /9 /1356 و 11 /9 /1356مجالس ترحیمی به مناسبت چهلمین روز شهادت آیت الله سید مصطفی خمینی در شهرهای مختلف برگزار شد. در قم سخنرانیهای شدیدالحنی علیه رژیم صورت گرفته. سند صفحه بعد به این موضوع اشاره دارد. این سند به دو دلیل در ارتباط با استان کرمان حائز اهمیت است. نخست آنکه یکی از سخنرانان حجتالاسلام و المسلمین محمدجواد حجتی کرمانی بوده و دیگر آنکه حجتالاسلام عبدالمجید معادیخواه پس از این صحبتها به کرمان تبعید شدند.
منبع:
کتاب
انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان کرمان، کتاب 4 صفحه 38