صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد

تاریخ سند: 13 شهریور 1337


متن سند:

شماره : 1940 بر حسب پیشنهاد جناب دکتر منوچهر اقبال1 نخست وزیر بموجب این دستخط جناب دکتر جمشید آموزگار را بسمت وزارت کار منصوب و مقرر میداریم که در انجام وظایف محوله اقدام نماید.
کاخ سفید

توضیحات سند:

1ـ منوچهر اقبال در 20 مهر 1288 در مشهد به دنیا آمد.
تحصیلات ابتدائی خود را در مشهد و تحصیلات متوسطه را در مدارس ثروت و دارالفنون تهران به پایان برد و در دارالفنون با دکتر رضا رادمنش، دکتر فریدون کشاورز و دکتر محمد شاهکار همکلاسی بود.
او در سال 1305 با هزینه شخصی عازم اروپا شد و در سال 1312 به عنوان متخصص امراض عفونی از دانشکده پزشکی پاریس فارغ التحصیل شد و در همین سال با یک دختر فرانسوی ازدواج کرد.
ورود منوچهر اقبال به صحنه سیاست مقارن با شهریور 1320 و سقوط دیکتاتوری رضاخان بود.
وی سمتهایی منجمله: معاون وزارت بهداری، کفیل وزارت بهداری، وزیر بهداری، پست و تلگراف، فرهنگ، راه، کشور، سناتور مجلس سنا، استاندار آذربایجان، ریاست دانشگاه تهران و دانشکده پزشکی، نخست وزیر و مدیر عامل شرکت ملی نفت ایران و ...
را عهده دار بود.
سند بیوگرافیک مورخ 25 /5 /1333 (مندرج در پرونده ساواک) حاکی از آن است که دکتر اقبال در جریان انتخابات این زمان با وساطت دکتر هادی طاهری (وزیر مشاور) مبلغ 500 هزار تومان رشوه دریافت داشت.
در این دوران شهرت اقبال به عنوان یک چهره وابسته به استعمار بریتانیا و دربار شهرت بیشتری یافت.
طبق اسناد ساواک، دکتر منوچهر اقبال در سفر 1331 به فرانسه همراه دکتر عبدالحسین راجی، به عضویت فراماسونری درآمد.
در سالهای بعد، اقبال به همراه دکتر سعید مالک در راس شورای تابع تشکیلات فراماسونری فرانسه قرار داشت.
اسناد موجود، نام اقبال را در زمره موسسین لژ خورشید تابان (تابع گراند ناسیونال دو فرانس) در خرداد ماه 1343 و رئیس هیئت مدیره این لژ نشان می دهد.
منوچهر اقبال نخست وزیر محمدرضا پس از دولت علاء است.
وی از افراد بسیار مطیع و بقولی «نوکر خانه زاد» متملق و چاپلوس شاه بود و در این راه از هیچ گونه القاب و رفتاری فروگذار نمی کرد.
اقبال مدتی وزیر بهداری بود.
و بقول فردوست، بسیار جاه طلب بود.
او کارش را از شرکت نفت شروع کرد و به وزارت نفت رسید و با مساعدت اشرف خواهر شاه ، نخست وزیر شد.
او مطیع اوامر انگلیسیها بود.
فردوست می گوید: وی در زمان نخست وزیری دچار خبطی شد که از موضوعش بی اطلاع ماند و منجر به برکناری او شد.
بعدها مورد عطوفت ملوکانه قرار گرفت و مجددا رئیس شرکت ملی نفت شد و تا زمان فوتش در این مقام بود.
در زمان نخست وزیری اش و نیز دوران صدارت وی در شرکت نفت، دزدیهای فراوان صورت گرفت لیکن هیچ یک منجر به توبیخ و تنبیه وی نشد.
طلوعی علت برکناری اقبال از نخست وزیری را تقلب در انتخابات دوره بیستم مجلس عنوان کرده است.
اقبال تا شهریور 1339 نخست وزیر بود.
در سال 1356 و در سن 68 سالگی سکته کرد و مرد.
منوچهر اقبال به روایت اسناد ساواک، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی

منبع:

کتاب جمشید آموزگار به روایت اسناد ساواک صفحه 9

صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است. استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.