موضوع : پخش اعلامیه طلاب علوم دینی
تاریخ سند: 21 مهر 1342
موضوع : پخش اعلامیه طلاب علوم دینی
متن سند:
شماره : 18- بخش 312 ـ اداره یکم عملیات بعدازظهر روز شنبه 20 /7 /42 عده ای از افراد بازاری و جبهه ملی1 و طرفداران روحانیون از قبیل قاسم جعفری بازاری اهل قم 2- مرتضی رضائی ـ مهدی تقوی ـ ناصر مشهدی احمد ـ حسین حوله فروش بقائی ـ قاسم مربی ـ احمد سلطانی ـ و عده ای دیگر در بازار اعلامیه مورخه 8 /7 /42 طلاب علوم دینی قم تحت عنوان نامه سرگشاده فضلا و مدرسین حوزه علمیه قم بهیئت دولت درباره قربانیان حوزه علمیه قم ـ کتابهای پرارزش منتشره حوزه علمیه روحانیون با تمام قوا در برابر بیگانگان ایستادگی می کنند استعمارگران خارجی و مزدوران داخلی بجنگ روحانیت برخاستند ـ ناراضیها عامل نشر کمونیسم بودند نیروی روحانیت حافظ مملکت بوده و مملکت را نجات داده.روحانیون بازداشتی را آزاد نمائید از علماء و ملت غیور ایران که در این نهضت فداکاری کرده اند تشکر نماید را پخش مینمودند.
نظر مأمور: اعلامیه فوق بضمیمه تقدیم میگردد.
2- اعلامیه مذکور در قم چاپ شده 3- بوسیله مسافرین بتهران آورده شد.
4- حدس میزند ضمن اینکه اعلامیه را بطور مجزی بتهران رسیده منبع پخش در تهران وجود دارد و از آن بی اطلاع است.
نظر رهبر عملیات.
بمأمور دستور داده شد محل چاپخانه و ناشرین و فعالین اعلامیه در قم و محل توزیع تهران را تعیین و گزارش نماید.
موضوع تحت تحقیق است.
فعلا در پرونده حوزه علمیه قم بایگانی شود.
27 /7
توضیحات سند:
1 ـ جبهه ملی: در تاریخ 18 مهر 1328 عده ای از مدیران و نمایندگان مطبوعات به منظور اعتراض به انتخابات فرمایشی دوره 16 مجلس ملّی، در منزل دکتر مصدق جمع شدند و جهت لغو انتخابات مزبور، تصمیم به مبارزه گرفتند.دکتر مصدق که در دوره 16 نتوانسته بود به مجلس راه یابد، عملاً رهبری معترضین به انتخابات را بعهده گرفت و در اوّل آبان 1328 طی جلسه ای به اتفاق افرادی چون مشاراعظم، دکتر شایگان، نریمان، امیر علائی، دکتر سنجابی و...
جبهه ملی را با هدف ایجاد حکومت ملی بوسیله تأمین آزادی انتخابات و آزادی افکار تشکیل داد.
پس از مدّتی مصدق از طرف شاه مأمور تشکیل کابینه شد و با انحراف کلّی از اهداف جبهه ملی، با عوامل رژیم شاه و فراماسونها همگام گردید.
به دنبال کودتای ضد مردمی 28 مرداد 1332 که توسط امپریالیسم تازه بدوران رسیده آمریکا برای جلوگیری از رشد حرکت اسلامی در ایران انجام گرفت، فعالیت جبهه ملّی متوقف شد و مصدق و دیگر ملّیون از ترس جان خود به گوشه ای خزیدند.
با گشایش فضای باز سیاسی که با مصلحت اندیشی آمریکا در سال 1339 در ایران صورت پذیرفت عده ای از ملیون دوباره دور هم جمع شده و فعالیّت جبهه ملّی را که در اوج خفقان و استبداد تعطیل شده بود، بنام «جبهه ملّی دوّم» آغاز نمودند.
از همان آغاز دو جریان موافق یکدیگر قرار گرفتند و در سال 1341 کنگره ای با حضور 170 نماینده متشکل از حزب ایران، حزب مردم ایران، حزب ملّت ایران، جمعیت آزادی مردم ایران (جاما) و...
برای تعیین خط مشی جبهه ملّی تشکیل شد.
کمیسیون سیاسی این کنگره متشکل از افرادی چون مهندس حق شناس، مهندس مهدی بازرگان، اصغر پاشا، دکتر سنجابی، اردلان و...
چهارچوب فعالیتهای جبهه ملی را بر اساس احیای حقوق و آزادی فردی و اجتماعی ملّت ایران طبق قانون اساسی، استقرار حکومت قانونی ناشی از انتخابات عمومی و دفاع از اصول مشروطیت و اتخاذ سیاست خارجی مستقل ایرانی بر اساس حفظ مصالح کشور با توجه به اصول هدفهای منشور ملل متحد و دوستی با همه ملل جهانی و مبارزه با هرگونه سیاست استعماری را تصویب نمودند.
امّا این سیاست نیز اعمال نشد و سازمان دانشجویان جبهه ملّی با شعار «پایداری و مقاومت» به مقابله برخاست و سرانجام جبهه ملّی دوّم نیز بر اثر اختلاف اعضاء بر سر تعیین چهارچوب فعالیت های آن از هم پاشیده شد.
و بالاخره «جبهه ملی سوم» متشکل از ملی گراها و معدودی از افراد مذهبی و حتی نیروهای چپ به وجود آمد که پس از مدت کوتاهی به پایان کار خود رسید.
ر.ک: روزنامه [مجله] پیام انقلاب، شماره 61، مورخ 5 /4 /61 روزنامه پیام انقلاب، شماره 63 مورخ 2 /5 /61