حوادث و وقایع شهرهای استان کرمان
تاریخ سند: 24 مهر 1357
حوادث و وقایع شهرهای استان کرمان
متن سند:
1ـ از ساعت 0800 روز 24 /7 /57 (2537 شاهنشاهی)، عده ای حدود 5000 نفر از طبقات مختلف مردم شهر کرمان، در مسجد جامع کرمان اجتماع و دو نفر از قشریون مذهبی سخنرانی تحریک آمیزی ایراد و سپس جمعیت بنفع خمینی شعار داده اند.متقابلاً عده ای حدود 1000 نفر از افراد میهن پرست با در دست داشتن تمثالهای شاهنشاه آریامهر، با دادن شعارهای جاوید شاه، در برابر مسجد مذکور اجتماع و در این هنگام بین گروههای موافق و مخالف درگیری ایجاد و 25 نفر از مخالفین مجروح که عناصر اخلالگر پراکنده شده اند.
این حادثه تلفات جانی نداشته است.
1 چون احتمال داده شد که درگیری عناصر اخلالگر و میهن پرستان توسعه پیدا کند، لذا وضعیت قرمز در شهر کرمان اعلام که مورد تایید واقع نشده و نیروهای نظامی مراکز حساس شهر را تحت کنترل قرار داده اند و در ساعت 1600 آرامش نسبی برقرار گردید.
لیکن شهربانی کماکان خواستار تبدیل وضعیت زرد به قرمز میباشد.
2ـ صبح روز 24 /7 /57، عده ای حدود 3000 نفر از اخلالگران در مسجد سقاخانه شهرستان رفسنجان اجتماع و سپس یکی از قشریون مذهبی، سخنان تحریک آمیزی ایراد نموده است.
سپس عده ای حدود 300 نفر از جمعیت مزبور، از مسجد خارج و مبادرت بدادن شعار بنفع خمینی کرده اند.
تظاهرکنندگان شیشه های تابلو انقلاب شاه و ملت و اتاق اصناف این شهر را شکسته اند.
از ساعت 1500 عده ای حدود 500 نفر از میهن پرستان شهرستان مذکور با در دست داشتن تمثال شاهنشاه آریامهر و با دادن شعار جاوید شاه، در خیابانها براه افتاده که عناصر اخلالگر با دیدن آنان متواری شده اند.
2 3ـ روز 24 /7 /57، عده ای حدود 1500 نفر از قشریون مذهبی در مسجد سبزعلی شهرستان سیرجان اجتماع و شعارهائی بنفع خمینی داده اند.
ارزیابی خبر : خبر صحت دارد.
اقدامات انجام شده : مراتب به نخست وزیری اعلام شده است.
توضیحات سند:
1ـ ساواک در گزارش های تکمیلی خود نوشت که «جمعا 48 نفر مجروح و یک نفر نیز کشته شده که هویت وی تاکنون مشخص نشده است.» شهید آن روز کرمان محمد باقدرت نام داشت.
روزنامه کیهان درباره این حادثه چنین نوشت : «به دنبال تعطیل همگانی و اجتماع مردم در مسجد کرمان حدود 200 نفر از ساکنین زاغه نشین که در کرمان به کولی ها معروف هستند با در دست داشتن چوب و میله آهنی و دادن شعار به نفع دولت در ساعت 5 /11 صبح در حالی که حجت الاسلام صمدانی واعظ در مسجد جامع بالای منبر بود این عده به مسجد رسیدند.
ابتدا دوچرخه ها و موتورهای مردم را روی هم انباشته، آتش زدند و با رفتن به پشت بام مسجد و کندن آجرهای پشت بام مسجد، جمعیت داخل مسجد را که ده ها هزار نفر بودند مورد حمله قرار دادند.
در میان جمعیت حضرت آیت الله صالحی و آیت الله رخشاد نجفی در مسجد بودند که در مراحل اولیه پخش گاز اشک آور بی هوش شدند.
عده ای از مهاجمان به مردم با چوب و چماق حمله ور شدند و آنها را به شدت مجروح کردند.
مقامات مسوول کرمان اعلام داشتند فقط یک نفر کشته شده است.
اما شاهدان عینی تعداد تلفات را بیش از این ذکر کردند.
» (ش 14400، ص 7) 2ـ تظاهرات به نفع حکومت شاه در رفسنجان که همزمان با کرمان روی داد نشان می دهد که دستگاه امنیتی کرمان این تظاهرات را از پیش تدارک دیده بود.
تظاهرات مشابهی نیز روز بیست و پنجم مهر به نفع شاه در رفسنجان برپا شد که ظاهرا گسترده تر از امروز (24 /7 /57) بود و در میان سندهای روز بعد به آن اشاره خواهد شد.