برگ گزارش مأمور
تاریخ سند: 6 دی 1332
برگ گزارش مأمور
متن سند:
تاریخ: 6 /10 /1332برگ گزارش مأمور
دیشب ساعت ۸ بعدازظهر آقای بقائی، آقای یوسف مشار،(۱) دکتر گوشه‌گیر و آقای دیوشلی با کاشانی ملاقات نمودند و راجع به درگذشت حضرت آیت‌الله صدر به آقا تسلیت گفتند، کاشانی خیلی متأثر بودند و گفتند آقایان اینها نشانه بدبختی ملت ایران است و در همان وقت چند نفر از تجار بازار در منزل کاشانی حاضر شدند و پس از عرض تسلیت راجع به سوگواری و بستن بازار برای مدت سه روز از کاشانی کسب تکلیف می‌نمودند. آقا فرمودند آقایان به خدا قسم من تکلیف خود را با این دولت نمی‌دانم اگر برای شماها گرفتگی و تبعید نیست، چه بهتر که سه روز مغازه‌های خود را تعطیل کنید. در این موقع آقای دکتر بقائی گفتند آقایان، بستن بازار برای درگذشت یک شخص روحانی و بزرگ حتمی و ضروری است(۲) اما باید اول آقایان بازاریان طاق بازار را خودشان خراب نمایند(3) بعد دکان‌ها و مغازه‌های خود را جهت درگذشت یک شخص روحانی که برای کلیه مردم مسلمان باعث تأثر و تأسف است، تعطیل نمایند. چون این دولت از خودش اقتدار ندارد، در این موقع آقای دکتر بقائی که خیلی عصبانی بودند، گفتند این دولت برای هر کاری از ارباب، کسب تکلیف می‌کند البته ارباب هم به این چیزهای کوچک اهمیتی نمی‌دهد و بعد کاشانی گفت آقایان، برادران عزیز اگر حبس و شکنجه در کار نیست، چه بهتر که اظهار همدردی نمائید و به دنیا بفهمانید که ملت مسلمان ایران دارای قدرتی بسیار قوی می‌باشد و اما اگر می‌دانید که در این فصل زمستان خانواده‌های شما بی‌سرپرست می‌شوند، بی‌خود به خود زحمت ندهید فقط هر نفر یک نوار سیاه پهن به سینه‌های خود نصب کنید و درب دکان‌های خود پرچم سیاه نصب کنید و خود را در این ضایعه بزرگ شریک بدانید و این را هم به شما برادران عزیز بگویم که مرحوم آیت‌الله صدر به شماها درس وطن‌دوستی و مسلمانی داده است اگر خود را مؤمن به خدا می‌دانید ، در بازار گول و فریب بعضی اشخاص را نخورید و در انتخابات که در آتیه نزدیکی انجام خواهد گرفت، شرکت کنید و نگذارید که استعمارگران مزدور که همیشه فرمانبردار، در این مملکت داشته‌اند ناموس شماها را ببرند، کسانی را به مجلس بفرستید که فرستاده شماها باشد نه فرستاده انگلستان و آمریکا، در این موقع آقای دکتر بقائی گفتند دولت موافق است که استعمارگران انگلیسی و آمریکائی به مجلس بروند و در این موقع همگی از کاشانی خداحافظی نموده از منزل خارج شدند.
توضیحات سند:
1- یوسف مشار (مشار اعظم)، نماینده مجلس شورای ملی در دوره پنج (۱۳۰۴ - ۱۳۰۲) از بروجرد و دوره هفدهم (۱۳۳۲ - ۱۳۳۱) از تهران بود.۲- در روز ۵ دی ماه حضرت آیت‌الله سید صدرالدین صدر از بزرگان علما و مراجع تقلید قم در ۷۴ سالگی دار فانی را وداع گفت.
۳- در روز ۲۱ آبان ماه بازار تهران تعطیل شد و عده‌ای از مردم دست به تظاهرات زدند، دو نفر مقتول و عده زیادی مجروح گردیدند و در روز ۲۳ همین ماه فرمانداری نظامی، مقداری از سقف بازار تهران را تخریب و عده‌ای را نیز به جزیره خارک تبعید نمود.