تاریخ سند: 17 دی 1357
صورت جلسه شورای هماهنگی منطقه فرمانداری نظامی قزوین و حومه
متن سند:
صورت جلسه شورای هماهنگی منطقه فرمانداری نظامی قزوین و حومه مورخه17 /10 /57
سرتیپ نعمتاله معتمدی- رئیس شورا و فرماندار نظامی قزوین و حومه
محمدصادق داداش زاده- فرماندار شهرستان قزوین
عارف راجی- نماینده ساواک شهرستان قزوین
سرهنگ فتحعلی دیهیم- رئیس شهربانی شهرستان قزوین
سرهنگ جعفر رشیدی- فرمانده هنگ ژاندارمری قزوین
1- سرتیپ نعمتاله معتمدی- متن اظهارات:
الف- رسمیت جلسه را در ساعت 18.30 روز جاری 17 /10 /57 اعلام میکنم.
ب- مسلماً همه مستحضر هستید که فردا دوشنبه 18 /10 /57 از طرف اعضاء جبهه ملی و روحانیون روز عزای ملی اعلام شده و برابر اعلام نظر هیئت علمیه قزوین که توسط نماینده آنان آقای علوی به من اطلاع داده شد هیئت علمیه تقاضا نمودهاند پس از اجتماع مردم در مسجد شاه با رعایت نظم و انضباط دست به یک راهپیمایی مسالمتآمیز زده و از مسیر بازارچه علافها قسمت جنوبی مولوی شاهرضا قدیم به شاهزاده حسین بروند و در طول راهپیمایی در نظر دارند با گفتن کلمات موافق سعی نمایند با تذکر به مردم نفاق ایجاد شده بین ارتشیان و مردم را التیام بخشند و اظهار داشتهاند اجازه هیچ گونه اخلال و آتش سوزی و آتش افروزی را به هیچ کس نخواهند داد.
پ- در حضور اعضاء محترم شورا اعلامیه روز جاری خمینی را قرائت مینمایم(قرائت شد)1 ملاحظه میفرمایید مراجع تقلید به هیچ عنوان دستوری مبنی بر راهپیمایی و تجمع در مساجد را ندادهاند و هر کس خلاف این عمل کند مسلماً قصد اخلال و بینظمی را دارد و میخواهند دیگران را تحریک نمایند بنابراین هر نوع تجمع و در هر کجا موجب خواهد شد به میهن پرستان و شاه پرستان و به سایر فرق اجازه تجمع داده شود چون رویارویی موجب کشتار خواهد شد و به نظر من موافقت با این راهپیمایی دارای محاسن و معایب زیر است:
(1)- محاسن:
ظاهراً تلاش برای حسن تفاهم است ولی به نظر من روحانیون هر قدمی که بردارند ممکن است درجهداران را عصبانی و جری نمایند. حسن دوم جلوگیری از کشتار و جلوگیری از عصبانیت احتمالی است.
(2)- معایب:
عیب این عمل این است اولاً اعمال قدرت مجدد میشود ثانیاً باعث تحریک و مغز شویی مجدد جوانان شده ثالثاً تحریک سایر دستجات و ناراحت کردن میهن پرستان و امکان تحقیر مجدد درجهداران را فراهم میآورد.
با توجه به مطالب فوق از اعضاء محترم شورا خواهش میکنم که نظریات خود را اعلام فرمایند.
2- محمد صادق داداش زاده- متن اظهارات:
به علت وضع خاصی که قزوین دارد و بنا بر آنچه را که مردم قزوین با چشم خود از حمله متقابل مشاهده کردند و چشم ترسی که دارند اصلح خواهد بود که هیئت محترم علمیه قزوین برای ایجاد آرامش کامل و رفاه عامه مردم مسبب تجمع و راهپیمایی نشوند.
3- سرهنگ دیهیم- متن اظهارات:
با توجه به اوضاع گذشته و اخیر شهرستان قزوین با راهپیمایی و تظاهرات فردا دوشنبه به کلی مخالفم چون خبرهایی که رسیده احتمال حمله به شهربانی و کلانتریها پیش بینی میشود.
4- سرهنگ رشیدی- متن اظهارات:
راهپیمایی که مورد نظر هیئت علمیه قزوین است خواه ناخواه مسالمتآمیز نبوده بلکه جنبه تحریک پرسنل لشگر و عوامل انتظامی شهرستان قزوین و تحریک و مغزشویی جوانان است و تنها مسئلهای که مزید بر علت است این راهپیمایی موجب بدبینی آقایان افسران و درجهداران نسبت به تیمسار فرماندهی لشگر خواهد بود بنابراین با این راهپیمایی موافق نیستم.
5- عارف راجی - متن اظهارات:
با توجه به سوابق امر و حساسیت موجود حتماً بایستی با آیندهنگری بیشتری توجه شود و اگر احیاناً این راهپیمایی این شرایط را به وجود میآورد که منجر به قتل و خونریزی میشود بهتر آن است که از این اجتماع و راهپیمایی جلوگیری شود.
6- سرتیپ معتمدی- متن اظهارات:
با بررسی نظریات اعضاء محترم شورا چنین نتیجه میگیریم که:
الف- راهپیمایی به هر عنوان ممنوع است.
ب- کلیه چهارراهها بسته خواهد شد.
ت- مسجد آزاد ولی به محض فحاشی و گفتن کلمات رکیک و تحریکآمیز بلافاصله مسببین را دستگیر خواهم کرد.
ث- روحانیون موظفند از تحریک مردم از مخفیگاه خود با ظاهر شدن در ملاء عام خودداری و اگر کسی کشته شود شدیداً مسئول خواهند بود.
ث- اگر در مسجد جمع شوند حق صحبت یک طرفه را ندارند- حق مغزشویی ندارند و به آنان اجازه تحریک نمیدهم.
7- جلسه شورا در ساعت 19.30 خاتمه پذیرفت.
توضیحات سند:
1. احتمالاً منظور اعلامیه امام (ره) 6 دی 1357 بوده است. این اعلامیه به شرح زیر میباشد:
بسمالله الرحمن الرحیم
ماه محرم برای مذهب تشیع ماهی است که پیروزی در متن فداکاری و خون به دست آمده است. در صدر اسلام پس از رحلت پیمبر ختمی – پایه گذار عدالت و آزادی - میرفت که با کجرویهای بنیامیه اسلام در حلقوم ستمکاران فرو رود و عدالت در زیر پای تبهکاران نابود شود که سیدالشهداء نهضت عظیم عاشورا را برپا نمود و با فداکاری و خون خود و عزیزان خود، اسلام و عدالت را نجات داد و دستگاه بنیامیه محکوم و پایههای آن را فروریخت. و در عصر ما میرفت که با کجرویهای سلسله پهلوی، حلقوم گشاد آنان و دارودسته و اربابان آنان اسلام مصالح آن را ببلعند و عدالت و استقلال و آزادی را در زیر چکمه دیکتاتوری و پرده ریا و تزویر به نابودی بکشد.
نهضت ملت بزرگ ایران، که در دوازدهم محرم، 15 خرداد به شکوفایی گرایید، پردههای تزویر و عوامفریبی شاه را پاره کرد؛ و قتل عام شاهانه و فداکاری ملت، مبدأ عظیمی در تاریخ ایران گردید؛ و مفتاح نجات اسلام و عدالت به دست آمد، و نقطه مقاومت ملی منعقد و با تربیت و روشنگری روشنگران، رو به رشد و تکامل نهاد؛ و در این بین فداکاریها در مقابل جنایات و قتل و غارت و حبس و تبعیدها در جریان بود. و در 29 محرم 98 که رشد و تکامل در حال بلوغ بود، مبدأ انفجار ظاهر شد و شاه ودژخیمان او غافلگیر شده و با تمام قوا به قتل و جرح ملت پرداختند. و در ظرف یک سال جنایات بیپایان آنان به مقاومت عظیم ملت روبهرو و برخوردها و جنایتها و فداکاریها مقابل یکدیگر صف کشیدند. در این میان قوه مقاومت ملت روبهرو شد و حربههای دشمن انسانیت و ملت رو به تزلزل، و در پایان سال 98 و طلیعه 99، قدرت ملت، جنود ابلیسی شاه را چنان شکست داد وپایههای دیکتاتوری را چنان متزلزل نمود و قدرتهای عظیم ابرقدرتها را چنان واپس زد که مورد تعجب متفکران جهان و حسابگران گردید.
شاه با آن عظمت فرعونی به تعظیم و اظهار عجز و توبه در مقابل ملت برخاست و به تبدیل مهرههای نرم با خشن پرداخت و ملت با غرور اسلامی و ملی خود نه آن توبه را قبول نمودند و نه از آن نرمی فریب خورد و نه به آن خشونت اعتنا کرد. و در تاسوعا و عاشورای 99 با رفراندم بینظیر و آرام خود- که به تصدیق ناظران داخل و خارج در تاریخ بینظیر بود- قدرت مهار شده خود را ثابت و سقوط و عزل محمدرضا پهلوی را برای چندمین بار اعلام نمود. و پس از آنکه شاه خود را رفتنی دانست، دست جنایتکار خود را از آستین درآورد و کشتارهای پی در پی جمعه سیاه به بعد را آغاز کرد و خود را در تمام جوامع رسوا نمود و اخیراً در مشهد مقدس جنایتکاریها را به حد اعلا رساند و ما را برآن داشت که روز 29 ماه محرم را عزای عمومی اعلام کنیم برای سالگرد کشتار بیرحمانه قم و چهلم کشتار در صحن مطهر مشهد مقدس و نیز هفته کشتار مشهد مقدس و نیز کشتار شهرستانهای دیگر.
و با کمال تأسف در این سال تمام وقت ما صرف فاتحه و عزای ملی شد و در صورت بقای شاه در مقام مغصوب، وضع همین است. اکنون لازم است تذکراتی بدهم:
1- اینجانب پس از تشکر از اهالی محترم خراسان، خصوصاً علمای اعلام و حجج اسلام و دکترهای محترم و سایر گروهها و طبقات، پشتیبانی خود را از این اعتصاب شریف اعلام مینمایم؛ و اعمال وحشیانۀ دولت نظامی غیر قانونی و حکومت نظامی غاصب را محکوم مینمایم؛ و از ادامۀ دیکتاتوری و غصب مقام آنان را تحذیر میکنم.
2- اینجانب از جمیع اعتصاب کنندگان در سرتاسر کشور تشکر میکنم و پشتیبانی خود را اعلام مینمایم؛ و از خصوص اعتصاب کنندگان شرکت نفت تقدیر مینمایم. و اقدامات دولت نظامی غاصب و دادگاههای نظامی را در فشار به آن برای شکستن اعتصاب تقبیح مینمایم و آنان را در جدیت برای هدر دادن ثروت ملت مسئول میشناسم، و آنان را از این اقدام مخالف با مصالح کشور تحذیر میکنم.
3- بر ملت شریف ایران است که از اعتصاب کنندگان شرکت نفت پشتیبانی کنند و به آنان برای تهیه مسکن و مؤونۀ زندگی اعانت کنند؛ و در شهرستانها صندوقهای اعانه بگذارند و پس از جمع آوری به وسیله هیأتهای متعهد به آنان برسانند. و باید نگذارند برادران خود که در راه خدمت به اسلام و کشور به پا خاستهاند رنج ببینند.
4ـ ملت شریف ایران موظفند از سربازانی که از سربازخانهها بیرون آمدهاند و خدمت به دولت غاصب را روا نداشتهاند، کمک کنند از جهت منزل و سایر مؤونهها و نگذارند به برادران خود که برای اسلام ترک اعانت ظالم را نمودهاند بد بگذرد.
5ـ باید ملت ایران بداند که نفت و گاز به مقدار مصرف داخل در انبارها موجود است و دولت جنایتکار؛ برای ایجاد وحشت و نارضایتی، قحطی مصنوعی ایجاد نموده و کارکنان شرکت نفت به مقدار مصرف داخل استخراج مینمودند و اینان به مصارف دیگر میرساندند (ازقبیل صدور برای اسرائیل ـ چنانکه گفته شده) و ملت را در مضیقه قرار میدهند. شاه و دولت غاصب او با ملت در حال جنگند که به این اعمال وحشیانه دست میزنند، حتی گفته میشود که کارکنانی را که برای مصرف داخلی میخواهنند عمل کنند مجبور به اعتصاب میکنند تا مضیقه را به عهدۀ ملت بگذارند.
6. لازم است ملت شریف به نهضت اسلامی خود تا وصول به نتیجه ادامه دهند و در این راه که رضای خداوند در آن است صبر کنند و از اعانت برادران خود غفلت نکنند و از احتکار و گرانفروشی و بیانصافی که موجب غضب خدای تعالی است جداً احتراز کنند و به وسوسههای شیطانی که عمال ابلیسی شاه و دولت پخش میکنند و میخواهند در مردم سستی و یأس ایجاد کنند، گوش فرا ندهند و به خدای متعال در این راه که به دست آوردن استقلال و آزادی و جمهوری اسلامی است اتکال کنند. از خداوند متعال سرنگونی اساس ستم و برقراری پایههای عدل را خواستارم.
روح الله الموسوی الخمینی»
منبع:
کتاب
پایگاههای انقلاب اسلامی، مساجد استان قزوین به روایت اسناد ساواک صفحه 487