گزارش
تاریخ سند: 20 بهمن 1340
گزارش
متن سند:
تاریخ:20 /11 /1340گزارش
محترماً به عرض می رساند. به فرموده در ساعت 15 روز گذشته در مسجد مقبره حاضر بیانات واعظین قبل از نماز و بین الصلاتین در حدود شعائر دینی و خالی از جنبه سیاسی بوده ساعت 16 آقای انزابی بالای منبر رفته [و]پس از بیان چند مسئله دینی، در مورد فرضیات روزه، مقدمه وعظ خود را از جریان خرابکاری شرکت آبیاری تبریز و نیز درباره مالیات مستقلات برای منازل نشیمنی اشخاص، که اخیراً گویا از طرف دارائی دریافت میگردد، شروع [نموده] و نیز درباره قانون اصلاحات ارضی1 ضمن اعلام عدم مداخله خود در این اقدام دولت، اظهار نمود که: «چندی پیش عده‌ای نزد آقای ارسنجانی2 وزیر کشاورزی و سخن گوی دولت رفته[و] سئوال نمودند، شما میخواهید قانون تقسیم اراضی را اجرا نمائید در صورتی که اشخاص برای املاک خود سند مالکیت دارند و رسمیت آن نیز به تصویب مجلس رسیده است سپس ارسنجانی اندکی تامل نموده [و] پاسخ دادند برابر قانون اساسی، قوانین موضوعه در مجلس را بایستی پنج نفر از مجتهدین جامع الشرایط گواهی و تائید نمایند تا به مرحله اجرا گذاشته شود چون از دوره چهارم به این طرف، قوانین مصوبه در دوره‌های مختلف مجلس قانونگذاری بدون اظهار نظر این پنج نفر روحانی به مرحله اجراء گذاشته شده است، از نظر قانون اساسی عدم رعایت آن بلا مانع است.» ساعت 20 /17 مجلس پایان [یافته] و مردم متفرق گردیدند.
رونوشت برابر اصل است
توضیحات سند:
1. اصلاحات ارضی: یکی از عمده‌ترین اصول سیاست استعماری جدید بود که در تمام کشورهای تحت سلطه‌ی استعمار از آمریکای لاتین تا آسیا و آفریقا به وسیله‌ی حکومت این کشورها به صورتی تقریباً مشابه به اجرا درآمد. شاه ایران در سال 1341ش از یک سو به منظور جلب اعتماد سرمایه‌داری آمریکا و نشان دادن موافقت و همکاری خود با استراتژی جدید و گشودن بازاری تازه برای اقتصاد غرب و از سوی دیگر برای کاهش وخامت اوضاع داخلی و جلوگیری از گسترش نارضایتی مردم، که خطر انفجارات اجتماعی را در پی داشت، برنامه‌ی اصلاحات ارضی را به عنوان اولین اصل از اصول ششگانه‌ی «انقلاب شاه و مردم»!! در کشور آغاز کرد و اقتصاد ایران را به ورشکستگی کشانید. اصلاحات ارضی در ایران که با سرمایه‌گذاری خارجی و عمدتاً آمریکایی در بخش‌های تجارت و صنایع وابسته همراه بود، آسیب شدیدی بر کشاورزان ایران وارد آورد؛ به طوری که کشور در طی چند سال از مقام صادرکننده‌ی گندم به یک کشور واردکننده‌ی عمده تبدیل شد. از سوی دیگر بر اثر مهاجرت روستاییان به شهرها و جذب آنها به عنوان نیروی کار ارزان توسط صنایع و سرویس‌های خدماتی وابسته، طی 11 سال ( 1356 – 1345) 20 هزار روستای ایران خالی از سکنه شد. کوثر، ج 2، ص 37.2. حسن ارسنجانی، فرزند سید محمد حسین در سال 1301 هـ ش، در یک خانواده‌ی روحانى در تهران به دنیا آمد. او دوره‌ی ابتدایى را در دبستان پهلوى و دوره‌ی دبیرستان را در دارالفنون و سن‌لوئى در فرانسه به پایان رساند. سپس وارد دانشکده‌ی حقوق دانشگاه تهران شد و لیسانس گرفت. او در شهریور 1320 کار روزنامه‌نگارى را آغاز و روزنامه «داریا» را منتشر کرد. در سال 1324 حزبى به نام «آزادى» تأسیس کرد، اما کارش نگرفت و در سال 1325 در زمان حزب دموکرات قوام، جزو مؤسسین آن بود. ارسنجانى در سال 1326 پس از رد شدن اعتبارنامه‌اش یک بار دیگر به کار روزنامه‌نگارى مشغول شد و اداره‌ی روزنامه‌ی دموکرات از طرف قوام به او واگذار گردید. وى همچنین یکى از مشاوران رزم‌آرا بود که طرحى درباره‌ی تعاونى‌هاى روستایى و فروش املاک خاصه به کشاورزان را به او ارائه کرد. دکتر حسن ارسنجانى در 19 اردیبهشت 1340 در کابینه‌ی دکتر امینى به عنوان وزیر کشاورزى معرفى شد و قانون اصلاحات ارضى را تهیه و با هیاهوى فراوان به مورد اجرا گذاشت. پس از آنکه امینى استعفا داد او در مقام خود ابقا شد، اما در تاریخ 20 اسفند 1341 به علت ناسازگاری‌هاى علم، از وزارت کشاورزى استعفا داد و در 17 فروردین 1342 به سمت سفیر ایران در ایتالیا منصوب شد. ارسنجانى از عاملین انگلیسی‌ها در ایران بود و با نزدیک کردن خود به شاه و آمریکایی‌ها اقدامات خود را به نفع انگلیسی‌ها تمام مى‌کرد. وى، غوغاسالار و بلواچى معروفى بود که در جریان نهضت امام خمینى (ره)، به همراه شاه در چهارم بهمن 1341، به قم رفت و در برابر حرم حضرت معصومه (سلام‌اللّه علیها) سخنرانى کرد و از شاه به عنوان بت‌شکن بزرگ در ردیف حضرت ابراهیم، حضرت موسى و حضرت عیسى نام برد و مخالفان وى را نمرود و فرعون نامید. او در روز جمعه دهم خرداد 1348 بر اثر سکته قلبى درگذشت.