پیرو: 1719/21 ﻫ ـ 2/7/57
تاریخ سند: 3 مهر 1357
پیرو: 1719/21 ﻫ ـ 2/7/57
متن سند:
[به:] 312 [شماره:] 1721 /21 ﻫ [از:] 21 ﻫ خسروشاهی از تهران با شریعتمداری تماس حاصل و ضمن اشاره به ایجاد محدودیت برای خمینی در نجف1 و این‌که خوبست یکی دو نفر برای مشاهدۀ اوضاع و مذاکره با خمینی به عراق مسافرت نمایند.خسروشاهی آمادگی خود را برای رفتن به عراق اعلام می‌دارد.
ضمناً شریعتمداری اظهار می‌دارد، در مورد تهیه سند (گذرنامه) برای رفتن به عراق به یکی از آقایان (موضوع تلفنگرام شمارۀ 1717 /21 ﻫ ـ 2 /7 /57) گفته‌ام و ضمناً شب گذشته بین پاره‌ای از بازاریان قم خبری انتشار[یافت] که علیه اقدامات دولت عراق می‌بایست بازار تعطیل شود و از طرفی پاره‌ای از روحانیون و طرفداران خمینی ضمن اخذ تماس و مراجعاتی به آیت‌الله شریعتمداری و سایر آیات و بعضاً ایجاد مزاحمت خواستار بروز عکس‌العمل به منظور رفع محدودیت برای خمینی می‌گردند، توضیح این‌که حسن سعید در جریان اقدامات روحانیون تهران می‌باشد با عرض این‌که فرمانداری نظامی و مراجع انتظامی به منظور پیش‌بینی‌های لازم در جریان قرار گرفته‌اند.
مراتب استحضاراً معروض.
باصری‌نیا گوینده زندوکیلی گیرنده قیدر ساعت 745 در بولتن درج شود ثابتی 3 /7 /57 محترماً به عرض می‌رساند.
3 /7 /57 در بولتن درج گردید جهت بهره‌برداری به استحضار دایره عملیات
توضیحات سند:
1.ایجاد محدودیت برای امام خمینی در نجف: در تاریخ 1 /7 /57 منزل امام خمینی در نجف توسط دولت عراق به محاصرۀ نظامی درآمد.
چند روز پیش از آن رژیم عراق وی را از مداخله در امور سیاسی منع نموده بود.
امیرخسرو افشار قاسملو وزیرخارجه که برای شرکت در اجلاسیۀ سازمان ملل در امریکا به سر می‌برد طی مدت اقامت خود در آن‌جا سه بار با وزیر خارجۀ عراق، دوبار با وزیر خارجۀ امریکا و نیز با هنری کسینجر دیدار و گفتگو کرد.
وی در پایان مذاکره با وزیر خارجۀ عراق گفت: با فراهم کردن مقدمات اخراج خمینی از عراق بزرگترین خدمت را به شاه انجام دادم.
محاصره منزل امام در پی مذاکرات و توافقات انجام گرفته در اجلاسیه مذکور صورت گرفت.
خبرگزاری فرانسه و یونایتد پرس نیز خبر دادند که دولت عراق در قبال فشارهای دولت ایران تسلیم شده است و از ملاقات مردم با آیت‌الله خمینی جلوگیری می‌کند و مقامات عراقی، آیت‌الهو خمینی را ممنوع‌الملاقات کرده‌اند و به او اجازه نمی‌دهند تا از خانه خود خارج شود و یا با دیگران ملاقات کند.
روحانیت مبارز تهران به مناسبت محاصرۀ نظامی منزل حضرت امام توسط مأموران حزب بعث عراق با انتشار اطلاعیه‌ای این اقدام را محکوم کردند.
آیت‌الهق سیدعبدالله شیرازی و آیت‌الله گلپایگانی نیز با ارسال تلگرافی به امام از وضع پیش‌‌آمده ابراز نگرانی نمودند.
در پی اعتراضات گسترده مردم و روحانیون به محاصره منزل امام، دولت عراق در تاریخ نهم مهرماه، محدودیت‌های ایجاد شده را لغو نمود و دولت عراق رسماً از ایشان عذرخواهی نمود.
(ر.ک: هفت هزار روز تاریخ ایران و انقلاب اسلامی، غلامرضا کرباسچی، جلد دوم، صفحه 943 تا 945 و روزشمار تاریخ ایران، دکتر باقر عاقلی، جلد دوم، صفحه 363)