عده[اى] از آقایان و تجار و کسبه
متن سند:
سواد راپورت قشونى کاشان شیروخورشید
نمره 317 وزارت جنگ
مورخه 21 جوزا 132 (لشکر جنوب)
مقام محترم امیرلشکر جنوب دامت شوکته
تعقیب تلگراف رمز نمره ـ عده[اى] از آقایان و تجار و کسبه به هیئت اجتماع به تلگرافخانه متحصن، از هفت روز قبل تاکنون چندین مرتبه عرایض خودشان را راجع به هیئت نظار به مقام حکومت رسانیده و همه روزه حکومت، آنها را دلگرم نموده که فورا درست خواهم کرد. پنج شش روز آنها را به این طریق سرگردان [نمودهاند]؛ بالاخره دیشب به آنها جواب گفتهاند که چون هیئت نظار به طهران معرفى شده من دیگر نمىتوانم تغییر و تبدیل دهم. در حضور من هم که براى دیدن حکومت رفته بودم، اتفاقا آقایان در جلسهاش حضور داشتند. مذاکرات زیاد به عمل آمده؛
اهالى به حکومت مىگفتند که از سه کار با ما یک کار بکنید (1) ـ یا آنکه انجمن نظار را از یک عده چهل یاپنجاه نفر که خود آنها بین خودشان چهارده نفر معین نمایند و از آن چهارده نفر به نام قرعه هشت نفر معین شود. (2) در صورتى که دودستگى شهر را مىدانید همان قدرى که از آن طرف انتخاب مىشود همان قدر هم ما معین نماییم یعنى هر دو دسته قوایشان مطابقت کند.
(3) ـ حال که شما راپورت دادهاید و نمىتوانید تکذیب کنید یک روز یا دو روز مهلت بدهید تا ما با مرکز داخل مذاکره بشویم. حکومت در جواب مىگوید که ممکن است من تا ظهر فردا تأمل کنم تا تکلیف معین شود. آقایان تقاضا مىکنند که یا تلفون کنید به رئیس هیئت نظار یا آنکه دو کلمه مرقوم دارید. حکومت قبول ننموده و بالاخره آقایان را رانده و جواب سخت دادند.
همان شبانه اعلانات را در بازار و محلات الصاق [نمودهاند]؛ از قرار معلوم یا حکومت پول گرفته است یا آنکه مفتش که آمده و دستورات کافى یا حکمى از براى حکومت دارد که بایستى مساعدت تام با میرزا سیدحسن و آقااحمد مدیر بشود. از قراین این طور به نظر مىآید یک عریضه هم آقایان در دو سه روز قبل به عنوان اداره قشون نوشته بودند. چند مرتبه هم به منزل من آمده و گوشزد نمودهاند که ما هر چه عرایض خودمان را به حکومت مىنماییم جواب قاطعى به ما نمىدهند و ما را سرگردان مىنماید.
حال حکومت اقدامات سخت بر علیه این آقایان مىکند. در موقع آمدن آقایان به تلگرافخانه پشت سر آنها بعد از نیمساعت، یک دسته رعیت و اهل شهر جمع شدند اعلانات را از دیوارها پاره کرده و مىگفتند ما انجمن را نمىخواهیم. شهر در کمال امنیت [است]، حکومت تقاضاى مساعدت از اداره قشونى نموده، من هم دستورات لازمه به قلعه بیگى دادم. انتظامات برقرار [است]. چنانچه از بىنظمى راپورت داده شود، به کلى کذب است.
یاور فتحعلى وزیرى
سواد مطابق اصل است
رئیس شعبه مرموزات لشکر جنوب
امضا: نایب اول 414
منبع:
کتاب
انتخابات مجلس پنجم به روایت اسناد (جلد اول) صفحه 21