تاریخ سند: 7 اردیبهشت 1357
تظاهرات اخلالگرانه و تیراندازی بسوی دو تن از مامورین انتظامی در شهر قم
متن سند:
از بعد از ظهر روز 7 /2 /37 تا روز 9 /2 /37 حوادث و وقایعی بشرح زیر در شهر
قم بوقوع پیوسته است :
1ـ قبلاً اطلاع رسیده بود که عده ای از طلاب علوم دینی قم تصمیم دارند بعد از
ظهر روز 7 /2 /37 بمناسبت کشته شدن سرباز وظیفه احمد احمدی بقال (این
شخص در 9 /12 /36 ضمن تیراندازی در محل دژبان یکان نظامی تبریز، فرمانده
خود را مجروح و یک سرباز را شهید و متعاقبا با کشتن رئیس کلانتری 7 تبریز،
دستگیر و بموجب رای دادگاه اعدام شده است )، تظاهراتی در محل دفن وی واقع
در گورستان بهشت معصومه قم برپا نمایند (مراتب قبلاً باستحضار رسیده است).
بعد از ظهر روز 7 /2 /37 یکدستگاه اتوبوس و تعدادی اتومبیل سواری، عده ای
حدود 120 نفر را از تهران به قم برده و این عده و تعداد معدودی از طلاب قم در
محل گورستان حاضر و بدون انجام تظاهراتی، پس از برگزاری مراسم مذهبی
متفرق شده اند.
2ـ حدود ساعت 2130 روز 7 /2 /37، تعدادی قریب 100 نفر از طلاب علوم
دینی در صحن حضرت معصومه (ع) اجتماع و ضمن انجام تظاهرات، شعارهائی
بنفع روح اله خمینی داده اند.
متعاقبا 9 نفر از این عده در خارج از حرم حضرت
معصومه (ع) توسط مامورین انتظامی دستگیر شده اند1.
3ـ در تاریخ 8 /2 /37 بعد از برگزاری نماز مغرب و عشا، عده ای از طلاب علوم
دینی در جلو مدرسه خان اجتماع نموده و قصد برپائی تظاهرات داشته اند، که با
دخالت مامورین انتظامی متفرق گردیده اند.
4ـ متعاقبا در ساعت 2130 مورخه 8 /2 /37 گروهی از طلاب مذکور بار دیگر در
جلوی مدرسه و گذرخان اجتماع کرده اند.
مامورین انتظامی در محل حاضر و به
متفرق نمودن طلاب مبادرت کرده اند.
تعدادی از طلاب بداخل یکی از کوچه های
حوالی مدرسه خان رفته و مامورین در تعقیب آنها، سه نفرشان را دستگیر و در این
هنگام از نقطه ای مشرف به کوچه مزبور بسوی دو تن از مامورین انتظامی
تیراندازی شده که بر اثر آن یکی از آنها شهید و دیگری از ناحیه دست و پا مجروح
گردیده است1.
5ـ حدود ساعت 2200 روز 8 /2 /37 نگهبانان یکی از ادارات دولتی شهرستان
قم، به سه نفر موتورسیکلت سوار ظنین شده و با شلیک هوائی آنها را دستگیر و
وضعیتشان را تحت رسیدگی قرار داده اند.
مجموعا در جریان حوادث اخلالگرانه فوق 16 نفر دستگیر شده اند که چهار
نفرشان پس از رفع سوءظن آزاد و وضعیت بقیه تحت رسیدگی میباشد2.
ارزیابی خبر:
خبر صحت دارد.
اقدامات انجام شده:
مراتب به نخست وزیری اعلام گردیده است.
توضیحات سند:
1ـ دستگیرشدگان امروز قم در
یک فهرست سیزده نفره طی
نامه (4053 /21 ـ 10 /2 /37)
به تهران معرفی شدند.
این
فهرست در ضمیمه کتاب
آمده است.
(ضمیمه 9)
1ـ خبر کشته شدن یکی از
مأموران انتظامی در شهر قم
توسط خبرگزاری پارس
منتشر شد و تقریبا همه
روزنامه ها و آن را عینا چاپ
کردند.
خبرگزاری پارس خبر
را چنین مخابره کرد:
«اخلالگران بار دیگر، در شهر
مقدس قم حادثه آفریدند و
این بار یک پاسبان زحتمکش
را شهید کردند و پاسبان
دیگری را با آتش گلوله
مجروح ساختند که هم اکنون
در بیمارستان بستری است.
» با
این که در سند اشاره ای به
تیراندازان این حادثه نشده
است، خبرگزاری نوشت که
«آشوبگران که در دو سه ماه
اخیر کوشیده اند در کسوت
روحانیت در وحدت و
یکپارچگی ملی، تفرقه افکنی
کنند و به ایجاد نفاق بپردازند،
عوامل اجرای نیات پلید
بیگانه اند و هم اینان هستند که
در قم بار دیگر جان یک انسان
بی گناه را گرفتند و دیگری را
به بیمارستان فرستادند.
»
(آیندگان / ش 3104) پاسبان
کشته شده ایوب عرب
احمدی نام داشت و مأمور
دیگر که زخمی شده بود
حسین فوزی بود.
2ـ دستگیرشدگان امروز قم در
یک فهرست هجده نفره طی
نامه (4053 /21 ه ـ
10 /2 /37) به تهران معرفی
شدند.
این فهرست در ضمیمه
کتاب آمده است.
(ضمیمه
10) در این نامه آمده است که
از میان این تعداد
دستگیرشدگان روز هفتم و
هشتم اردی بهشت جمعا 15
نفر آزاد شدند و پرونده بقیه به
دادسرای قم فرستاده شد تا
رسیدگی شود.
منبع:
کتاب
انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک - کتاب 05 صفحه 109