موضوع: کانون جهان اسلام (محمد یزدی)
تاریخ سند: 31 خرداد 1349
موضوع: کانون جهان اسلام (محمد یزدی)
متن سند:
از: 10/ ﻫ تاریخ:31 /3 /1349به: 321 شماره: 4865 /10/ ﻫ
موضوع: کانون جهان اسلام (محمد یزدی)
اخیراً آقای محمد یزدی یکی از روحانیون حوزه علمیه قم نامه‌هایی به عنوان عده‌ای از مردم که از وی سؤالاتی راجع به مرجع تقلید شیعیان نموده‌اند ارسال و ضمن آن اظهار نموده است که نظر اکثر مدرسین و شخصیت‌های حوزه علمیه به آقای خمینی است. مشارالیه اضافه نموده است که از نظر ما در مسئله مرجعیت خمینی از لحاظ کلی اشکالی ندارد و باید از او تقلید نمود و البته در جزئیات با ارتباط با قم مسائل حل شده و می‌شود.
نظریه منبع: آقای محمد یزدی در یک ماه قبل به اصفهان آمده و در کانون جهان اسلام1 سخنرانی ایراد نمود و درباره مرجع تقلید شیعیان در میزگردی که تشکیل شد سؤالاتی از وی شد که جواب واضحی نداد و در خفا عده‌ای با وی تماس گرفتند و یا مکاتبه کردند و نظریه خود و حوزه علمیه قم را راجع به خمینی اظهار نمود.
نظریه رهبر عملیات: 1- آقای محمد یزدی از طرف کانون جهان اسلام جهت یک برنامه سخنرانی به اصفهان دعوت گردیده بود و پس از خاتمه سخنرانی فوراً اصفهان را ترک نمود. 2- یک برگ فتوکپی نامه ارسالی از طرف یکی از اعضاء کانون و پاسخ واصله از طرف آقای یزدی که مؤید خبر فوق است به پیوست می‌باشد. 3- آدرس محمد یزدی: قم ـ مقابل گرمابه فرهنگ می‌باشد. داروگر
فیش به نام محمد یزدی بررسی و ارائه شود. 10 /4
آقای مجتبوی فوری به ساواک قم اعلام نمائید شخص نامبرده شناسائی و از ادامه فعالیت‌هایش جلوگیری و اجتماعات تشکیلی [ناخوانا] شود. 9 /4
توضیحات سند:
1. کانون علمی تربیتی جهان اسلام با هدف مبارزه علیه مرام کمونیزم و سایر افکار ضد دینی، بعد از یک دوره رخوت در سطح مبارزان با الگوگیری از حسینیه ارشاد تهران توسط مرحوم مهندس عبدالعلی مصحف در اصفهان بنیان نهاده شد.این کانون در مرداد 1347 با حضور عده زیادی از طبقات مختلف مردم اصفهان و با سخنرانی علامه استاد محمدتقی جعفری رسماً افتتاح شد.
محل کانون واقع در خیابان آماده گاه پلاک 126 بود و هیئت مدیره کانون عبارت بودند از آقایان حجت‌الاسلام سید جمال‌الدین سیادت موسوی، مهندس عبدالعلی مصحف، سید محمد دادخواه، مرتضی سلامتیان، سید مهدی شکرانی و محمد، احمد و حبیب الله بصیری.
منابع مالی آن توسط هیئت مدیره و حجت‌الاسلام حاج شیخ مهدی مظاهری تامین می‌شد.
از مسئولین این کانون می‌توان به شهید علی اکبر و جواد اژه‌ای و حسین گلبیدی اشاره کرد.
از فعالین در این مجموعه حجت‌الاسلام شهید علی اکبر اژه‌ای بود که جوانان را به این کانون دعوت و در برنامه‌ریزی‌ها نقش مهمی داشت.
از دیگر فعالین این کانون می‌توان به شهید مجید شریف واقفی، شهید مجتبی کلاهدوزان و بسیاری که در دوران انقلاب اسلامی از رهبران تظاهرات و حرکت‌های انقلابی در سطح شهر بودند نام برد. گزارشگران ساواک وضعیت کانون تربیتی جهان اسلام را چنین گزارش کرده‌اند:
«کلاس‌های آن مرتباً دائر و عده‌ای از محصلین، دانشجویان، فرهنگیان و طبقات مختلف دیگر با نهایت دلگرمی به تحصیل اشتغال دارند. در این کلاس‌ها که قبلا نیز جریان آن به استحضار رسیده است، تفسیر قرآن ـ قرائت قرآن ـ تعلیمات دینی ـ تعلیم و تربیت و غیره تدریس می‌شود و مطالب درس قبلاً به صورت پلی کپی تنظیم و در اختیار محصلین قرار داده می‌شود. ضمناً کلاس‌هایی نیز به همین مناسبت جهت بانوان دایر شده که خانم امین مجتهده معروف در این کلاس‌ها تدریس می‌نماید.» (تاریخ گزارش ساواک: 30 /10 /1348)
سخنرانیهای دینی در آنجا توسط استاد علامه محمد تقى جعفرى، استاد شهید مرتضى مطهرى، شهید دکتر محمد مفتح حضرات آیات ناصر مکارم شیرازی، حسین نوری همدانی، محمدعلی گرامی، احمد جنتی، سید محمدعلی روضاتی، شیخ محمد یزدی، شیخ محمدباقر زند کرمانی، حاج آقا باقر صدیقین، اشنی قودجانی، سید ضیاءالدین علامه، سید احمد امامی، آیت‌الله مدرس، سید محمد علی روضاتی، شهید عبدالکریم هاشمی‌نژاد، محمدحسین منصورزاده، علی حجتی کرمانی، علی گلزاده غفوری، استاد علی اکبر پرورش و ... انجام می‌گرفت.
این کانون برای تابستان‌ها برنامه‌های ویژه‌ای داشت.
«به منظور جلب نظر دانش‌آموزان و علاقه‌مند ساختن آنها به شرکت در کانون جهان اسلام کلاس‌های تقویتی ریاضی، عربی و انگلیسی در کانون برقرار و بدون دریافت شهریه از آنان تدریس می‌شود.» (تاریخ گزارش ساواک: 6 /11 /1348)
در سالن محل برگزاری جلسات 500 نفر شرکت داشته اند.
«اخیراً از طرف کانون جهان اسلام از بانوان دعوت شده است که در کلاس‌های تابستانی کانون ثبت نام نمایند. این کلاس‌ها از روز 29 /3 /1349 تشکیل خواهد شد و دروسی که تدریس می‌شود عبارت از معارف قرآن ـ اصول عقاید ـ تعلیم و تربیت ـ تدریس قرآن ـ مقاله نویسی ـ فقه می‌باشد. ضمناً کنفرانس‌هایی هم به وسیله خانم حاجیه امین مجتهده معروف اجرا خواهد گردید. برنامه‌های کلاس‌ها هر هفته سه روز و هر روز در دو نوبت اجرا می‌گردد. کانون جهان اسلام روز به روز بر دامنه فعالیت خود افزوده و در حال حاضر تمام جمعیت‌ها و هیئت‌های مذهبی را تحت‌الشعاع قرار داده است. در جلسات سخنرانی و اداره کلاس‌ها مرتباً سعی می‌کنند از شخصیت‌های علمی و مذهبی دعوت به عمل آورده و با تکنیک‌های نوینی موجب جلب جوانان گردیده‌اند.» (تاریخ گزارش ساواک: 25 /3 /1349)
این کانون بعدها در پوشش جلسات مذهبی، به محل مناسبی جهت اخذ تصمیمات سیاسی تبدیل گردید.
«ناطقین نامبرده اکثراً از طرفداران روحانیون افراطی می‌باشند.»
«چون در جلسات وعظ و سخنرانی که در کانون جهان اسلام برگزار می‌شد از ذکر دعا به ذات اقدس اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر خودداری و نسبت به پیشرفت‌های مملکتی صحبتی نمی‌گردید و حتی تمثال مبارک همایونی در این کانون نصب نشده بود این ساواک به نحو مقتضی با مسئولین و گردانندگان کانون تماس حاصل، آنها به عناوین مختلف از قبول نظریات ساواک شانه خالی نموده و هر کدام مسئولیت را متوجه دیگری کرده و خود را هیچ کاره می‌دانند با این ترتیب که هیچ یک از گردانندگان مسئولیت‌های میهنی را با صداقت قبول نمی‌کنند این ساواک اصولاً با ادامه کار این کانون موافقت ندارد و به مصلحت است تعطیل گردد. (تاریخ گزارش ساواک: 23 /9 /51)
این کانون پس از مدتی به خیابان اردیبهشت منتقل گردید.
سرانجام در دی ماه 1351 ﻫ ش ساواک با ادامه فعالیت آن مخالفت و عملاً تعطیل شد.