تاریخ سند: 28 خرداد 1329
گزارش
متن سند:
تاریخ: 28 /3 /1329
گزارش
طبق گزارش مأمور ویژه بین طرفداران سید ابوالقاسم کاشانی شایع است که بعد از این، هرگونه اعلامیه از طرف نمایندگان جبهه ملی بر علیه لایحه نفت صادر شود، مشارالیه هم ذیل آن را امضاء کرده و در این مورد به خصوص با نمایندگان اقلیت همفکری خواهد نمود. همچنین طرفداران کاشانی اظهار میدارند که ممکن است خود کاشانی هم اعلامیه جداگانهای صادر و ضمن آن متذکر گردد هر نمایندهای که با قرارداد لایحه «گلشائیان - گس»(۱) موافقت نماید به ملت ایران خیانت نموده و یکی از مردودین دین اسلام خواهد بود.
توضیحات سند:
١- گس - گلشائیان: شرکت نفت انگلیس و ایران به دنبال امتیاز سال ۱۹۰۱ «دارسی» و کشف نفت در سال ۱۹۰۸ تشکیل شد. در سال ۱۹۱۳، دولت انگلیس ۵۱ درصد از سهام شرکت را در اختیار گرفت. ارتباط شرکت با دولتهای مختلف در ایران به ندرت حسنه بود. حاصل تلاش برای گرفتن امتیازات بیشتری برای ایران، قرارداد سال ۱۹۳۳ بود که از دید ایران ابداً رضایتبخش تلقی نمیشد. هنوز قوام ریاست دولت را بر عهده داشت که مجلس از دولت خواست باب مذاکرات با شرکت نفت انگلیس و ایران را برای استیفای حقوق ایران باز کند. در نتیجه، در بهمن ۱۳۲۷، «سرنویل گس» به نمایندگی از شرکت، برای مذاکره وارد تهران شد. پس از سقوط پی در پی سه دولت قوام، حکیمی و هژیر، ادامه مذاکرات با گس، به عهده گلشائیان، وزیر دارائی ساعد قرار گرفت و قرارداد گس - گلشائیان (یا قرارداد الحاقی) در تیرماه ۱۳۲۸ امضا شد.
منبع:
کتاب
روحانی مبارز / آیتالله سید ابوالقاسم کاشانی به روایت اسناد- جلد اول صفحه 150