وقایع خرداد ماه 57 در یک نگاه
متن سند:
وقایع خرداد ماه 57 در یک نگاه
مبارزات مردمى علیه رژیم سلطنتى پهلوى در خرداد ماه همچنان ادامه یافت. از اولین روزهاى خرداد آنچه از افواه مردم شنیده مى‌شد، راجع به 15 خرداد بود. بیشتر توجهات به این معطوف بود؛ و این که سیر مخالفت‌ها و تظاهرات در نیمه خرداد چگونه بروز خواهد کرد و رژیم شاه چه عکس‌العملى نشان خواهد داد1.
سخنرانان مذهبى در سطح استان و شهرستان مردم را براى حضور در صحنه آماده مى‌کردند و نیروهاى نظامى، اطلاعاتى و... نیز اقدامات زیادى را براى جلوگیرى از فعالیت‌هاى انقلابیون در نظر گرفتند. در این ماه به صورت گسترده‌اى اعلامیه حضرت امام (ره) و سایر علماء و... در سارى پخش گردید؛ مأموران حتى کسانى را در حین خواندن اعلامیه که بر روى دیوار چسبیده بود دستگیر و روانه زندان مى‌کردند.
دستگاه امنیتى ادامه بازداشتها را چاره‌اى براى جلوگیرى از وقوع رویدادهاى ضد رژیم مى‌دانست. با نزدیک شدن به نیمه خرداد، روحانیان به پاس حرمت شهیدان 15 خرداد از برگزارى نمازهاى جماعت خوددارى کردند.
در روز 15 خرداد بنا به نداى روحانیان که از مردم دعوت کرده بودند در خانه‌ها بنشینند و کسبه و مغازه‌داران از باز کردن محل‌هاى کسب خوددارى کنند لبیک گفتند و این بار به جاى تظاهرات، مردم با سکوت خود به رژیم پهلوى «نه» گفتند.2
در سارى در تاریخ 14 /3 /57 آیت‌اللّه شیخ عبداللّه نظرى امام جماعت مسجد جامع این شهر خطاب به مردم، نمازگزاران و سایر امامان مسجد مزبور گفت در 15 /3 /57 طبق دستور آیات و مراجع قم خانه‌نشین‌هستم و نماز جماعت برگزار نخواهم کرد ضمن ابراز تنفر و انزجار از حکومت از سایر روحانیون نیز خواست تا دستور ثانوى از اقامه نماز جماعت در مساجد خوددارى کنند.
مناسبت مهم بعدى چهارمین چهلم نهضت اسلامى ایران مصادف با 27 خرداد بود. چند روز قبل آیات ثلاث قم، اعلامیه مشترکى دادند و در آن از مردم خواستند که در این روز نیز به دست مقاومت منفى بزنند و با خارج نشدن از منازل و نیز تعطیل کردن کسب و کار اعتراض خود را نسبت به کشتار مردم قم در روزهاى 19 و 2 اردیبهشت نشان دهند.3 در سارى نیز شیخ عبدالوهاب قاسمى، شیخ عبداللّه نظرى، شیخ مصطفى صدوقى از مردم این شهر خواستند در این روز با برگزارى عزاى عمومى و خارج نشدن از منزل، باز نکردن مغازه‌ها، نپذیرفتن مراجعه‌کنندگان و بستن مساجد و نخواندن نماز جماعت به این درخواست مراجع پاسخ مثبت گویند به همین مناسبت تعدادى از روحانیون سارى از منزل خود خارج نشده‌اند و برخى از مغازه‌داران سارى در این روز محل کسب خود را تعطیل و تعدادى از وعاظ در مجالس مربوطه برعلیه دولت سخنرانى و از انقلابیون حمایت کرده‌اند.
توضیحات سند:
1. انقلاب اسلامى به روایت اسناد ساواک، جلد دوم تهران: مرکز بررسى اسناد تاریخى وزارت اطلاعات، چاپ اول، 1383، صص 312 و 311.
2. انقلاب اسلامى به روایت اسناد ساواک، جلد دوم تهران: مرکز بررسى اسناد تاریخى وزارت اطلاعات، چاپ اول، 1383، صص 312 و 311.
3. همان
منبع:
کتاب
انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، روزشمار استان مازندران(ساری)، جلد 1 صفحه 271