موضوع : نهضت آزادی
تاریخ سند: 25 دی 1346
موضوع : نهضت آزادی
متن سند:
شماره : 10813 /9 ه ساعت 2117 روز چهارشنبه 13 /10 /46 در محل کتابفروشی پگاه محسن محسنیان.نعمت اللّه میرزازاده.
هاشم منتخبی.
جعفر محدث و حسن قاسمی حضور داشتند ابتدا جعفر محدث که به تازگی از تهران آمده است اظهار می داشت در ماه رمضان محمدتقی شریعتی مزینانی بعدازظهر پس از نماز آیت الله طالقانی در مسجد هدایت و شبها نیز در حسینیه ارشاد به اتفاق مطهری و فخرالدین حجازی منبر می رفتند و جز مطالب دینی چیزی نمی گفتند و مهندس بازرگان نیز هر چه کانون مهندسین اصرار نمودند سخنرانی کند قبول نکرد اما دانشجویان تهران اطراف مهندس بازرگان رفت وآمدهایی دارند ولی نه مطلبی مهندس بازرگان اظهار می دارد و نه موقعیت اجازه می دهد که مطالبی بگوید هاشم منتجبی از محسن محسنیان سؤال کرد تا چه وقت ما در مشهد بایستی ساکت و آرام باشیم و در بلاتکلیفی بسر بریم و این وضع تا کی باید ادامه داشته باشد بیائید لااقل ما هم مثل تهران که حسینیه ارشاد مشغول فعالیت است درب کانون نشر حقایق اسلامی را باز کنیم محسنیان پاسخ نداد ولی نعمت اللّه میرزازاده اظهار داشت که در تهران نمی توان بیش از این از فعالیت افراد جلوگیری کنند ولی در مشهد دستگاه مخالفت خواهد کرد به علاوه در شهرستانها زمانی می توان کاری انجام داد که از تهران مثلاً اعلامیه یا جزوه ای به صورت خبر به مشهد برسد که هنوز چنین کاری نشده و دلیل آن است که در تهران فعالیت مجددا آغاز نگردیده است به علاوه دولت به خوبی بر اوضاع مسلط می باشد و گوش به زنگ است.
روز 14 /10 /46 ناصر بازرگان.
هاشم منتخبی و رضوی دانشجوی سال دوم رشته تاریخ.
جغرافیا با دکتر علی شریعتی1 در خیابان تماس گرفته و ضمن مذاکره دکترعلی شریعتی اظهار می دارد تا وقتی کار استادیاری دانشکده او درست نشده است به هیچ وجه نمی تواند کاری انجام دهد و بنا به عقیده ناصر بازرگان وضع مهندس بازرگان و دوستان وی در حال حاضر طوری نیست که بتواند یک مبارزه جبهه ای و تشکیلاتی را در ایران اداره کنند.
نظریه منبع : پس از آزاد شدن مهندس بازرگان و آیت الله طالقانی عده ای از دانشجویان و افراد وابسته به نهضت آزادی انتظار شروع فعالیتهایی را از طرف ایشان و گروههای مذهبی داشتند و با طرز تفکر خامی که در نامبردگان و دوستان مذهبی آنها سراغ دارند به نظر می رسید که مهندس بازرگان باز هم سیاست صبر و انتظار را نپذیرد با توجه به این که در طی سه ماهی که از آغاز سال تحصیلی می گذرد چندین اعتصاب صنفی به عنوان ثبت نام.
سلف سرویس.
نداشتن استاد.
عنوان فنی و علمی در پلی تکنیک تهران و غیره روی داده است و در سال 39 هم که آغاز مبارزات جبهه ملی بود ابتدا اعتصاباتی نظیر همین اعتصابات در دانشگاه تهران روی داد و سپس فعالیت جبهه شروع شد.
نظریه رهبر عملیات : در حال حاضر افراد باقیمانده جبهه ملی و نهضت آزادی در مشهد معدود می باشند در اطلاعیه فوق اظهارنظر دکتر علی شریعتی و ناصر بازرگان با توجه به سمپاتی سیاسی آنها تاحدودی حائز اهمیت است ولی اظهارات دیگران زیاد مورد اطمینان نیست و مأخذ صحیحی ندارد ضمنا نظریه منبع تائید می شود.
رونوشت برابر اصل است.
123023
توضیحات سند:
1ـ دکترعلی شریعتی، در دوم آذرماه 1312، در دهکده مزینان از توابع سبزوار، به دنیا آمد.اوّلین معلّم او، پدرش، محمّدتقی شریعتی بود.
شریعتی، دوران دبستان را در مشهد گذراند و از سال نهم تحصیل، وارد دانشسرای مقدّماتی شد.
او، پس از دو سال، فارغ التحصیل شد و در دهات اطراف مشهد، به آموزگاری پرداخت.
وی، طی 5 سال، موفّق به اخذ دیپلم و لیسانس گردید.
شریعتی، در دبیرستان با جنبش نوین اسلامی، از طریق کانون نشر حقایق اسلامی آشنا شد و از همان سالها فعّالیتها و مبارزات سیاسی و ضدّرژیم خود را، با جدیّت آغاز کرد.
دوران تحصیل او در دانشگاه، با اوجگیری مبارزات ملّت مسلمان ایران با استعمار پیر انگلستان، به هنگام نخست وزیری دکتر مصدّق مصادف بود که در آن زمان، او، در خراسان از سران نهضت ملّی محسوب می شد.
پس از کودتای 28 مرداد، شریعتی، مبارزات مخفی خود را، علیه رژیم شاه آغاز کرد.
او، در 1336، به همراه عدّه دیگری دستگیر و به تهران منتقل شد.
پس از آزادی از زندان، تحصیلاتش را ادامه داد و سرانجام در اوایل 1959، عازم فرانسه شد.
در اروپا، مبارزات سرسختانه خود را علیه رژیم، ادامه داد و با سازمانهای انقلابی الجزایر همکاری می کرد.
شریعتی، از بنیانگذاران نهضت آزادی ایران در خارج از کشور بود.
فعّالیتهای شریعتی در خارج از کشور، فقط محدود به مسائل ایران نبود.
او، همکاری صمیمانه ای با نهضتهای آزادیبخش و جنبشهای آزادیخواهانه کشورهای دیگری چون کنگو، الجزایر و فلسطین داشت.
وی، حتّی در تظاهرات آنان، حضور می یافت و به زندان سیته فرانسه افتاد.
وی، مقاله های زیادی علیه امپریالیسم و صهیونیسم نگاشت و حتّی در جمع آوری پول، جهت کمکهای مالی به جبهه آزادیبخش فلسطین، حضوری فعّالانه یافت.
شریعتی، طی اقامتش در فرانسه با نویسندگان بزرگی چون پروفسور لوئی ماسینیون ـ که استادش بود ـ شوارتزه، ژان پل سارتر، هانری لوموز و کوکتر آشنا شد و فلسفه غرب و علم جامعه شناسی را آموخت.
زندگیش در پاریس، همراه با قناعت و فقر بود، چنانکه با همسر و سه فرزندش، در یک اتاق می زیست.
پس از پایان تحصیلات و کسب دکترا در جامعه شناسی و تاریخ اسلام از دانشگاه سوربن، به میهن بازگشت.
امّا در مرز ایران، به جرم فعّالیتهایش علیه حکومت، دستگیر شد و مدّت شش ماه به زندان افتاد.
اقدامات سازنده شریعتی، از زمان استادی دانشکده ادبیات دانشگاه مشهد شروع شد و سرانجام کارش به حسینیه ارشاد کشید و آوازه شهرتش، در میان عاشقان تحقیق و انقلاب پیچید.
نتیجه درسهای شریعتی در حسینیه ارشاد، انتشار می یافت و تهمتها و فحّاشیهای رژیم شاه نسبت به وی سرازیر بود و سرانجام نیز، حسینیه ارشاد تعطیل و شریعتی متواری گردید.
شریعتی، به دنبال دستگیری پدرش، ناگزیر خود را معرّفی کرد و 18 ماه، مورد شکنجه و آزار قرار گرفت.
وی، سرانجام از زندان آزاد شد ولی همیشه تحت نظر بود.
او، در 26 اردیبهشت 1356، از ایران خارج شد و یک ماه بعد، در 29 خرداد همان سال، به طور نامعلومی، در لندن درگذشت.
جسدش را به سوریه حمل کردند و در 6 تیرماه 1356، در کنار حرم مطّهر حضرت زینب (س)، دفن کردند.
آثار شریعتی، در تیراژهای بسیار بالا، به چاپ رسیده است.
مجموعه آثارش 35 جلد است.
(ساجدی، احمد : مشاهیر سیاسی قرن بیستم، انتشارات محراب قلم، تهران 1374، صفحه 274.)