تاریخ سند: 31 تیر 1332
گزارش
مأمور ویژه گزارش میدهد: از ساعت ۱۷:۳۰ روز گذشته به تدریج عدهای در منزل کاشانی اجتماع و به صحبتهای متفرقه مشغول و از عملیات دولت تنقید میکردند.
متن سند:
تاریخ: 31 /4 /1332
گزارش
مأمور ویژه گزارش میدهد: از ساعت ۱۷:۳۰ روز گذشته به تدریج عدهای در منزل کاشانی اجتماع و به صحبتهای متفرقه مشغول و از عملیات دولت تنقید میکردند. ابوالقاسم گاذری [گازری](۱) اظهار داشت آقای دکتر مصدق در نظر دارد ضمن رفراندم،(2) از مردم سئوال کند که آیا تشکیل مجلس مؤسسان در زمان سلطنت شاه فقید(۳) قانونی بوده یا خیر و از مردم اخذ رأی کند. ساعت ۲۰، کاشانی به منزل آمده پس از اداء نماز جماعت، ابوالقاسم گاذری (گازری) را احضار و راجع به تظاهرات روز، از وی سئوالاتی نمود.(۴) نامبرده ضمن پاسخ اضافه کرد آقایان، نه آقای دکتر مصدق و نه اطرافیان او تقصیر دارند، تقصیر با ما مردم است که ایشان را به قدری بزرگ کردیم که دیگر قادر به کوچک کردن او نیستیم و اطرافیانش را هم تا آنجا آزاد گذاشتیم که هر چه خواستند انجام دادند، ملت باید قیام کرده و مانع اعمال خلاف قانون دولت و دولتیان شده و آنها را به وظیفه خود آشنا کند و اگر قبلاً از روزنامههای مخالف جلوگیری شده بود تا این حد جرئت جسارت را به مقام آقای کاشانی نداشتند. ساعت ۲۲، کاشانی به اندرون رفته و جمعیت هم متفرق شدند.
توضیحات سند:
۱- در گزارش به تاریخ ۲۰ خردادماه ۱۳۳۰ درباره ابوالقاسم گازری چنین آمده است: «اسم: ابوالقاسم، شهرت: گازری، سن: ۳۲ سال، کارمند کارخانه سیمان، منزل وی در سهراه دنگی معروف. وی در منزل آیتالله، امور آبدارخانه را مسوول، ضمناً نماینده است بین سید کاشانی و تجار و همچنین ندادهنده از برای اجتماع میباشد و کلیه اخبار دوایر را این شخص به عرض سید کاشانی میرساند.»
پرونده آیتالله کاشانی
۲- در روز ۵ مردادماه ۳۲ دکتر محمد مصدق، ضمن یک پیام رادیوئی، موضوع رفراندم درباره تعطیل مجلس هفدهم را عنوان کرد. در روز ۱۲ مرداد در تهران برای انحلال مجلس هفدهم به آرای عمومی مراجعه شد و مردم، رأی به انحلال مجلس دادند. در روز ۱۹ مرداد هم، در شهرستانها برای انحلال مجلس هفدهم به آرای عمومی مراجعه شد و آرای قابل ملاحظه ای تحصیل گردید.
۳- در جلسه ۹ آبان ماه ۱۳۰۴ ﻫ ش مجلس شورای ملی، احمد شاه قاجار، با اکثریت هشتاد رأی موافق در مقابل پنج رأی مخالف از سلطنت خلع شد و قاجاریه انقراض پیدا کرد و حکومت موقت به سردار سپه واگذار شد. مجلس برای تعیین پادشاه و ولیعهد، تأسیس مجلس مؤسسان را ضروری دانست و پیش از اختتام مجلس پنجم، انتخابات مجلس مؤسسان شروع شد. این مجلس، نخستین جلسه خود را در ۱۵ آذر ماه ۱۳۰۴ تشکیل داد و در ۲۱ آذر ماه همین سال در چهارمین جلسه خود در ضمن تفسیر مواد ۳۶، ۳۷ و ۴۰ متمم قانون اساسی، سلطنت را به رضاخان پهلوی و اعقاب ذکور او واگذاشت.
۴- در روز ۳۰ تیرماه ۳۲ سالگرد قیام سی تیر، با شکوه فراوان توسط طرفداران مصدق در تهران و شهرستانها انجام گرفت. در این میتینگ، به شدت به مخالفان دولت، حمله گردید.
منبع:
کتاب
روحانی مبارز / آیتالله سید ابوالقاسم کاشانی به روایت اسناد- جلد دوم صفحه 592