تاریخ سند: 6 بهمن 1345
موضوع : داود نوروزی
متن سند:
از : آلمان
به : 315 شماره : 3093
45 ساله ـ اهل تهران ـ فرزند علی اکبر نوروزی کارمند بانک ملی ـ لیسانسیه
حقوق ـ افسر وظیفه مدتی در دادرسی ارتش خدمت کرده ـ در سال 1324 پس
از پایان خدمت وظیفه در حدود سه سال در روزنامه ایران ما به مدیریت جهانگیر
تفضلی1 کار می کرد.
در سال 1327 برای مدت کوتاهی سردبیر روزنامه سوگند
به مدیریت دکتر رضوانی
(وکیل دادگستری اهل
تبریز) بود.
بر اثر ازدواج با
خواهر زن احسان طبری در
سال بعد وارد حزب توده
ایران گردید شغل دولتی او
کارمند وزارت پیشه و هنر
بود.
در سال 1329 روزنامه
یومیه بسوی آینده به
مدیریت محمود ژندی
منتشر گردید که ارگان غیر
رسمی حزب توده بود و
نوروزی سردبیر آن روزنامه
بود.
نامبرده عضو کمیسیون
تبلیغات و مطبوعات حزب
بوده پس از مرداد 1328
مدتی مخفی بود و چند روزی هم بازداشت گردید و در نتیجه اقدام یکی از
بستگانش که سرهنگ ارتش بود آزاد گردید (گویا سرهنگ شریفی نام دارد).
در
سال 1334 مخفیانه از ایران خارج شد مدتی در رومانی و مجارستان زندگی
می کرد از نیمه سال 1335 مقیم آلمان شرقی است.
در سال 1336 روزنامه صبح امید که اولین روزنامه حزب توده بود تحت نظر او و
احسان طبری منتشر گردید از همان سال رادیو پیک ایران از برلن شرقی شروع
به کار کرد.
گفتارهای رادیو تحت نظر او تنظیم می گردید.
داود نوروزی محل سکونت خود را از برلن شرقی به لایپزیک منتقل نمود.
در
سال 1336 کاندید عضویت کمیته مرکزی گردید و بعدا او و محمدرضا قدوه
عضو انتصابی کمیته مرکزی گردیدند.
پس از انتشار روزنامه مردم و مجله دنیا
نامبرده اغلب مقالاتی به نام د ـ آذر و نام اصلی خود مقالاتی منتشر می کرد.
از اواخر سال 1344 به برلن شرقی منتقل گردید و آدرس او به قرار زیر است.
1136 Derliin Baikalstr.
1
tel 55 36 37
همسر وی کارمند بانک ملی
است (گویا خانوادگی اصلی
همسر او ایازی باشد) دارای
دو فرزند رامین 16 ساله و
مریم 14 ساله که پسر او سال
گذشته به برلن شرقی آمد و
در حال حاضر در یکی از
مدارس شبانه روزی
Ludwichsfelgeنزدیک
برلن بسر می برد.
وی مردی
است کم طاقت روی هم رفته
عصبانی و خود را
مارکسیست به تمام معنی
می داند و عقیده دارد که همه
اعضای کمیته مرکزی اشتباه
می کنند و او از اشتباه مبرا
می باشد.
سالهای پیش چند بار در جلسات کنگره سالیانه احزاب کمونیست کشورهای
شرق مانند بلغارستان شرکت می کرد اما اخیرا شرکت نمی نماید.
مخالفین او در
حزب او را لنگ حمام می نامند و عقیده دارند که عاشق حاکم وقت می باشد.
برادر او مهندس حسین نوروزی در لایپزیک کار می کند و مدتی پیش بنا به
پیشنهاد او از حزب اخراج گردید.
ماهیانه /1200 مارک حقوق می گیرد و کرایه
خانه و اثاثیه منزلش از طرف آلمانها تامین شده است.
توضیحات سند:
1ـ جهانگیر تفضلی در سال
1293 ه ش در مشهد متولد شد.
تا سن 22 سالگی در این شهر به
تحصیل و کار و خدمت نظام
وظیفه مشغول بود.
از سال
1314 به مدت هفت سال در
دانشسرای عالی به ادامه
تحصیل پرداخت و همزمان به
تدریس زبان فرانسه در
دبیرستان ایرانشهر مشغول شد.
در سال 1321 به اتفاق خسرو
اقبال و چند نفر دیگر «حزب
پیکار» را که گرایش چپی داشت
تأسیس کرد و در روزنامه
«بهار» ارگان این حزب به
نوشتن مقاله پرداخت.
سپس در
روزنامه «نبرد» که به جای
«بهار» منتشر می شد به
سردبیری انتخاب شد.
تفضلی
پس از کسب تجربه مطبوعاتی،
روزنامه «ایران ما» را منتشر
ساخت.
در شهریور 1322 وی
که مدیر روزنامه «ایران ما» بود
به همراه جمع کثیری از
گروههای مختلف، به دستور
قوای متفقین از طرف ارتش
انگلستان توقیف و در تهران و
اراک زندانی شد.
پس از 7 ماه
به دستور فرمانده ارتش
شوروی در ایران در شهر رشت
به روسها تحویل داده شد.
تفضلی پس از آزادی مجددا به
اداره روزنامه پرداخت و
گرایش های چپ خود را حفظ
نمود و مقالاتی علیه رضاشاه
نوشت.
در سال 1324 به همراه
هیئت عالی رتبه سیاسی ایران به
سرپرستی قوام ـ نخست وزیر به
شوروی رفت، ولی از آنجا با
اجازه قوام به پاریس سفر کرد و
حدود یک سال در فرانسه ماند
وی در این مدت تغییر موضع
داد و به حمایت شاه و دربار
پرداخت و به حلقه دوستان
اشرف پهلوی و هژیر درآمد.
با
روی کار آمدن دولت هژیر،
معاون سیاسی نخست وزیر و
سرپرست اداره تبلیغات و
انتشارات و رادیو شد، اما
مدتی بعد از سمت معاونت
سیاسی استعفا کرد.
در سال
1331 به عنوان مدیر عامل
صندوق تعاون بیمه کارگران
منصوب شد.
تفضلی بعد از
کودتای 28 مرداد در حلقه
مشاوران نزدیک و محرم
محمدرضا پهلوی درآمد؛ به
دلیل همین نزدیکی در دوره
هجدهم مجلس توسط علم و
تایید شاه نماینده مردم زابل
شد.
در سال 1334 به سرپرستی
محصلین ایرانی در اروپا
منصوب شد ولی بعد به دستور
شاه به ایران بازگشت و به
نمایندگی ایران در یونسکو
انتخاب شد.
در سال 1341 با
تشکیل دولت علم، جهانگیر
تفضلی که از دوستان علم بود بار
دیگر به سمت وزیر مشاور و
سرپرست اداره تبلیغات و
انتشارات و رادیو منصوب شد.
جهانگیر تفضلی بعد از واقعه 15
خرداد از پست سرپرستی
انتشارات و رادیو برکنار شد و
در سمت وزیر مشاور باقی
ماند، اما در این پست هم زمان
چندانی باقی نماند و برکنار شد.
پس از آن وی دیگر به پست های
وزارتی نرسید تا این که در سال
1343 به سمت سفیر ایران در
یونسکو انتخاب شد.
وی چند
بار نیز به سفارت ایران در
الجزایر و افغانستان فرستاده
شد.
وی در 29 آذر 1369 فوت
کرد.
(پانزده خرداد ـ ج 2 ـ 231
ـ232)
منبع:
کتاب
چپ در ایران - کادرهای حزب توده به روایت اسناد ساواک - جلد دوم صفحه 560