تظاهرات اخلالگرانه و کشته شدن سه نفر در روز 26/8/57 در شهر مشهد
تاریخ سند: 26 آبان 1357
تظاهرات اخلالگرانه و کشته شدن سه نفر در روز 26/8/57 در شهر مشهد
متن سند:
از صبح روز 26 /8 /57 (2537 شاهنشاهی)، عده ای حدود 2000 نفر از قشریون مذهبی در منزل آیت اله سید حسن طباطبائی قمی اجتماع و مقارن ساعت 1200 از منزل نامبرده خارج و در خیابان شهر مشهد ضمن انجام تظاهرات اخلالگرانه، بدادن شعارهای مضره و علیه مقامات عالیه مملکتی پرداخته اند.1 متظاهرین در خیابانهای اطراف حرم مطهر حضرت رضا (ع) با پارچه های آغشته به بنزین و مواد آتش زا، قصد بآتش کشیدن تانکها و وسائل مامورین فرمانداری نظامی مشهد را داشته اند که در نتیجه دخالت مأمورین، سه نفر از آشوبگران کشته و سه نفر دیگر مجروح گردیده اند.
بدنبال کشته شدن افراد مذکور جسد یکی از آنها به بیمارستان شاهرضا منتقل و تظاهرکنندگان دو جنازه دیگر را بمنازل آیات اله قمی و سید عبداله شیرازی برده و در منزل آیت اله شیرازی تحصن اختیار نموده اند.
متحصنین در ساعت 1830 روز مزبور بدون درگیری با مامورین از منزل نامبرده خارج و بتدریج متفرق شده اند.
متعاقب حادثه فوق، نماز جماعت آیت اله شیرازی تا اطلاع ثانوی تعطیل اعلام و سیدجواد شیرازی (پسر آیت اله شیرازی) وقایع فوق الذکر را با تحریفات زیاد برای نمایندگی بی.
بی.
سی در تهران تعریف نموده و از جمله تعداد کشته شدگان را 30 نفر قلمداد کرده است.
نامبرده بالا اظهار داشته : چنانچه از این اقدامات دست برندارند با توجه به قدرت کافی موجود دستور میدهم سرتیپ جعفری فرمانداری مشهد را ترور نمایند.
سید جواد شیرازی بدنبال اظهارات فوق به شخصی بنام علیزاده در تهران گفته : «مردم تصمیم حادی گرفته اند و قسم خورده اند، هر کجا سرتیپ جعفری را مشاهده کردند، نابودش سازند.
» ضمنا در ساعت 1300 روز 26 /8 /57، تظاهراتی با شرکت حدود سه هزار نفر در خیابانهای شهر مشهد بوقوع پیوسته که با دخالت مأمورین فرمانداری نظامی مشهد متظاهرین متفرق شده اند.
ارزیابی خبر : خبر صحت دارد.
اقدامات انجام شده : مراتب به نخست وزیری اعلام گردیده است.
توضیحات سند:
1ـ در گزارش خبر 20908/ هـ 30 /8 /57 تعداد افراد شرکت کننده در تظاهرات سه هزار نفر یاد شده است.امروز (26 /8 /57) اعتصاب غذایی که به دعوت بانوان مدرس حوزه های علمیه مشهد در خانه آقای قمی برپا شده بود به پایان رسید و این تظاهرات پس از سخنرانی حجت الاسلام مروی، شیخ علی تهرانی و آقای سید حسین موسوی خراسانی آغاز گردید.
(پرونده 106980، ج 3، ص 104) خبرگزاری پارس نیز این تظاهرات خونین را با عنوان «تظاهرات ضد ملی در مشهد» روی تلکس خود آورد و نوشت در تیراندازی های مأموران یک نفر کشته و یک نفر زخمی شدند.
(بولتن خبرگزاری پارس، ش 243، ص 14) در شهر هم شایع بود که شش تن شهید شده اند.
(اطلاعات «ضمیمه»، ش 16620، ص 3)