تاریخ سند: 2 شهریور 1348
موضوع : شایعات در مورد تغییرات اخیر کابینه آقای هویدا
متن سند:
به : 327
از : 20/ه /8 شماره : 25594 /2/ه /8
پس از ترمیم کابینه اخیر آقای هویدا و برکناری خسروانی و دکتر نیک پی
این شایعه بین بعضی از محافل سیاسی تهران به شدت رواج یافته که یک روز قبل
از ترمیم کابینه در اطاق مهندس اصفیاء معاون نخست وزیر مشاجره و زد و
خورد و کتک کاری شدیدی
بین خسروانی و نیک پی
صورت گرفته بطوری که در
اثر این زد و خورد پیراهن
نامبردگان به کلی پاره شده
طرفین ناچار رانندگان خود
را به منازلشان فرستاده و
پیراهن دیگری برایشان
آورده اند و پس از تعویض
پیراهن توانسته اند از اطاق
مهندس اصفیاء1 خارج
شوند.
محافل مزبور اضافه
می نماید که بدنبال این
زدوخورد خسروانی بدون
اینکه به آقای نخست وزیر
مراجعه کند استدعای شرفیابی فوری به پیشگاه مبارک شاهنشاه آریامهر نموده
و پس از شرفیابی ضمن عرض اینکه دکتر نیک پی او را مضروب نموده
دادخواهی می نماید و سپس آقای نخست وزیر هم شرفیاب و استدعای برکناری
هر دوی آنها را از کابینه می نماید و شاهنشاه آریامهر با استدعای آقای هویدا
موافقت می فرمایند.
گفته می شود علت مشاجره و زد و خورد خسروانی و نیک پی در مورد بودجه
عمرانی دهات بوده که تا دو سال قبل اداره عمران وابسته به وزارت کشور بوده و
سپس طبق قانون این اداره به وزارت آبادانی و مسکن منتقل شده است.
از جمله گویندگان شایعه بالا جلال جهان میر می باشد که چند روز قبل در یک
مذاکره خصوصی چنین مطالبی را اظهار می داشت.
جهان میر ضمن تعریف
جریان فوق با فحاشی به دکتر عالیخانی و اینکه نامبرده چندین ملیون تومان
سوء استفاده نمود و در بسیاری از شرکتها سهام زیادی به نام برادر و پدرش
خریداری کرده اضافه می نمود که تا به حال تصور کرده شاه از جریانات
سوءاستفاده های مقامات بی اطلاع می باشند ولی پس از مطالعه اطمینان کرده که
تمام جزئیات را استحضار
دارند منتها با جبر و تأمل هر
کدام آنها را در موقع مقتضی
از کار بیکار می کنند ولی
فلسفه اینکه چرا عالیخانی
و...
وی پس از ملیونها تومان
سوء استفاده و برکناری از
پست قبلی به پست دیگری
مانند ریاست دانشگاه تهران
منصوب می شوند برایش
روشن نشده است.
جهان میر
همچنین می گفت که
خسروانی ملیونها تومان
دزدی و سوءاستفاده کرده و
برنامه تضعیف و اخراج وی
از همان موقعی شروع شده
که او را از پست وزارت کار به پست وزارت کشور منتقل کرده اند زیرا وی مغرور
و مدعی شده بود که می تواند ملیونها کارگر و کشاورز را تحت سلطه دولت در
آورده و امور سندیکایی را اداره کند.
لذا برای شکستن غرور خسروانی او را از
پست وزارت کار تغییر دادند و یک آدم احمق و کوچکی را به جای وی به وزارت
کار منصوب نمودند تا به او ثابت کنند قدرت وزارت کار و امور اجتماعی
کارگران را دستگاههای دیگری در دست دارند و تغییر امثال خسروانی تأثیری
در اصل موضوع ندارد.
نظریه 20/ه/ 8
1ـ اظهار مطالب فوق توسط جلال جهانمیر صحیح به نظر می رسد.
2ـ از اینکه بین خسروانی و نیک پی مشاجره و زد و خورد اتفاق افتاده باشد
اطلاع موثقی به دست نیامده است.
3ـ همواره تغییرات کابینه و شاغلین مقامات حساس توام با نشر شایعاتی در بین
محافل مختلف می باشد و چون علل برکناری شاغلین مقامات حساس برای
عامه مجهول است لذا اکثرا شایعات منتشره را قبول می نمایند.
بارز
رونوشت برابر اصل است.
اصل در 225012 جلد 4
در پرونده 33999 غلامرضا نیک پی بایگانی شود.
5 /6 /48
توضیحات سند:
1ـ محمدصفی اصفیا فرزند سلیم
در سال 1295 در تهران تولد
یافت.
تحصیلات ابتدایی و
متوسطه خود را در همین شهر به
پایان رسانید و از دبیرستان
ثروت در سال 1311 موفق به
اخذ دیپلم گردید و برای کسب
تحصیلات عالیه عازم فرانسه
شد.
وی به دلیل علاقه ای که به
اکتشافات و زمین شناسی داشت
در دانشگاه پلی تکنیک فرانسه
ثبت نام نمود و از همین دانشگاه
در رشته معدن و زمین شناسی
موفق به اخذ دیپلم مهندسی
گردید و در سال 1317 بعد از
شش سال اقامت در اروپا به وطن
مراجعت نمود.
مشارالیه پس از بازگشت به
کشور در وزارت صنایع و پیشه و
هنر مشغول بکار شد و همزمان به
تدریس در دانشکده فنی نیز
اشتغال داشت.
خدمت سربازی را
در دانشکده افسری طی کرد و در
سال 1321 به وزارت فرهنگ
منتقل شد.
وی در سال 1320 ازدواج کرد و
دارای سه دختر به اسامی «صفیه ـ
صفورا و صفا» گشت.
وی در سال 1324 به ریاست
آزمایشگاه معدن شناسی دانشکده
فنی رسید و تا سال 1331 در آن
دانشکده بود.
اصفیاء در اواخر
سال 1331 به عضویت شورای
عالی صنعتی انتخاب و در ضمن
تصدی کرسی استادی زمین
شناسی اقتصادی، در مهر ماه
1334 با حفظ سمت به عنوان
مشاور عالی سازمان برنامه و
عضو شورای اداری سازمان
نقشه برداری انتخاب شد.
مشارالیه که از اعضا مؤسس
حزب ایران به شمار می رفت در
سال 39 با حمایت های حزبی، پس
از برکناری خسرو هدایت به
عنوان مدیر عامل سازمان برنامه
انتخاب شد.
او که در سال 1345
به پیشنهاد هویدا و موافقت شاه
دارای لقب «جناب» شده بود، در
تاریخ 8 /7 /1350 به عنوان
وزیر مشاور و نایب نخست وزیر
در امور اقتصادی و عمرانی
منصوب شد که با تبریک نصیری
ـ ساواک ـ روبرو گردید و در
همین سال یک قبضه تفنگ
گلوله زنی شکاری کالیبر 270
دریافت کرد.
او که با تائید
محمدرضا پهلوی به عنوان دبیر
کل کمیته ملی پیکار جهانی با
بیسوادی برگزیده شده بود، در
سال 1352 با پیشنهاد وزیر علوم
و آموزش عالی و با تائید شاه به
عضویت هیأت امنای دانشگاه
جُندی شاپور در آمد و در تاریخ
17 /5 /1356 به پیشنهاد جمشید
آموزگار وزیر مشاور شد.
دیگر
مشاغل اصفیا که همگی با فرمان
محمدرضا پهلوی صورت گرفت،
بدین شرح است:
ب ـ عضویت در هیئت شورای
انرژی اتمی
الف ـ عضویت در هیئت مدیره
سازمان خدمات شاهنشاهی
ج ـ عضویت در شورای مرکزی
دانشگاه ها
د ـ عضویت در هیئت امنای
مؤسسه برنامه ریزی ایران
ه ـ عضویت در هیأت امنای
مؤسسه عالی آموزش ارتباطات
و ـ عضویت در هیأت امنای
دانشگاه اصفهان
ز ـ عضویت در هیأت امنای
دانشگاه فارابی
ح ـ عضویت در هیأت امنای بنیاد
فرهنگ ایران
ط ـ عضویت در شورای عالی
مرکز طبی کودکان
ی ـ عضویت در شورای هیأت
امنای سازمان جشن هنر
صفی اصفیا در سال 1343 قصد
خرید یک کارخانه قند به قیمت
60 میلیون تومان از یک شرکت
انگلیسی را داشت که در همین
زمان یک شرکت آلمانی با همین
مبلغ حاضر به فروش دو کارخانه
بوده است!!؟
یکی از دختران وی بنام صفورا با
تأیید ساواک در اسفند 54 به
نمایندگی ثابت ایران در یونسکو
(پاریس) انتخاب گردیده است.
منبع:
کتاب
غلامرضا نیکپی به روایت اسناد ساواک صفحه 99