تاریخ سند: 12 آذر 1341
گزارش بیانات آقای فلسفی در مسجد ارک1
متن سند:
محترما معروض میدارد از ساعت 19 روز 11 /9 /41 آقای فلسفی بمنبر
رفت و پس از تلاوت و تفسیر آیه ای از قرآن مجید و ذکر مقدمه مختصر اظهار
داشت آقایان؛ مجلس امروز در حقیقت یک مجلس تشکر و قدردانی از شما و
علماء اعلام میباشد ملاحظه میکنید که تعداد خیلی زیاد از آقایان علماء
از منبرهـای خود دسـت
کشیده و در این مجلس
حضور بهمرسانیده اند و این
تشریف فرمائی آقایان تنها
بخاطر قدردانی و تشکر و
سپاسگزاری و پشتیبانی از
شما ملت مسلمان است و من
از طرف کلیه آقایان علماء از
شما ملت غیور و قهرمان
سپاسگزاری مینمایم بعد
گفت آقایان من به کلمه:
بدبین، خوش بین و واقع بین
اشاره مینمایم که در اجتماع
خیلی با آنها سر و کار دارید
و برای روشن شدن مطلب
مثالی میآوریم.
یک شخصی
را در نظر بگیرید که یک خال و لکه سیاهی در جگرش بوجود آمده است آنکه
بدبین است بوی میگوید که تو مسلولی ـ مرض تو خطرناکست و بزودی از بین
خواهی رفت ولی آنکه خوشبین است از جمله ما در شخص برخلاف اولی
میگوید که مرض سبکی است و بزودی بهبودی خواهی یافت ولی قسمت سوم
واقع بینی است و آن وقتی است که وی را جلو دستگاه عکسبرداری قرار داده و
طبیب واقع بین مرض وی را تشخیص داده و در معالجه آن کوشش نماید پس این
شخص سوم واقع بینانه کار خود را ادامه میدهد و ثمره وی بیشتر از هر دو
قسمت بالاست پس بنابراین وظیفه دولت و هر دولتی اینست که بانظر واقع بینی
در امور مملکت دخالت نماید تا بتواند بین ملت محبوب و عزیز گردد باید دولت
بداند که در مملکتی حکومت مینماید که حامی دستورات شرع اسلام میباشد
بنابراین هر دولتی که با میل و بدلخواه ملت مسلمان رفتار نموده و خواسته های
ملت را بجای بیاورد همیشه محترم و ملت پشتیبان او خواهد بود ما میگوئیم
دولتی که بدرد دل کشاورزان فقیر رسیده و کشاورزی را با اصول جدید و
مکانیزه ترویج دهد آفرین بر آن دولت ـ اگر بر روی رودخانه ها سد بسازد تا
زمینهای بایر و لم یزرع را
آبیاری نموده و بوضع
کشاورزان سر و سامانی دهد
آفرین بر او ـ اگر دولتی
کارخانه ذوب آهن بیاورد و
بنیه اقتصادی مملکت را
قوی سازد اگر دولتی
کارخانه ماشین سازی و
سایر کارخانجات مفید
دیگر وارد نماید آفرین بر آن
دولت ولی اگر دولتی بخواهد
با دایر نمودن کارخانه های
مشروب سازی میگساری
را در مملکت رونق دهد.
دولتی که بخواهد بحریم
پیغمبر و قرآن تجاوز نماید و
بطرق مختلف موجبات نارضایتی ملت را فراهم سازد لعنت خدا بر او باد ـ و
وظیفه ملت است که در برابر او قیام نموده و بسزای اعمال خود برساند سپس
اضافه کرد: آقایان میخواهم دو موضوع را به شما بگویم اوّل اینکه چطور شد
تصویبنامه غیر قانونی انجمنهای ایالتی و ولایتی تنظیم شد: اطلاع دارید که بیش
از یکماه است یعنی تصویبنامه مورخه 14 /7 /41 درباره شرکت نسوان در
انجمنهای ایالتی و ولایتی از طرف دولت بتصویب رسید یعنی دولت با این عمل
بی رویه خود خواست بنای دیوار مسلمین را برکند و همه شاهد و ناظر بودید که
در اثر فعالیت شماملت مسلمان بچه وضعی دچار شد و چگونه شکست خورد
چنانکه دولت در روزنامه ها از علما و روحانیون تشکر نموده که امنیت اجتماعی
را حفظ نموده اند باری من عرض میکنم اگر دولت بخواهد عده مثلاً 2000 نفر را
بیک محلی دعوت نماید میدانید که علاوه بر رادیو و روزنامه
دعوتنامه های متوالی دنبالشان میفرستد که بالاخره نصف اینعده هم حاضر
نمیشوند ولی این نیروی عظیم ملت ایران بود که برهبری علماء روز پنجشنبه در
مسجد سید عزیزاله تعداد 40 هزار نفر بدون دعوت وتظاهرات تجمع نموده و
قسمتهای مختلفه بازار را
احاطه نموده بودند و
ملاحظه نمودید که حتی از
دماغ کسی هم خون نیامد
باری این نهضت مقدس
علماء و اولادان پیغمبر
شوخی نیست مثل یک
حزب و دسته ای نیست که
برای تجمع 2000 نفر
شیشه ها را خورد کنند و
ماشینها را آتش بزنند نیروی
ملت مسلمان خیلی بالاتر از
اینهاست پس بایـد دولـت
همیشه واقع بینانه حکومت
نماید نه تندروی کند و نه
آهسته روی.
سپس اضافه
نمود آقایان من شب شنبه به شما گفتم که بدولت مهلت داده ایم تا لغو تصویبنامه
غیر قانونی را در روزنامه ها درج نماید.
البته دولت؛ اطلاع دارید قبلاً بوسیله
تلگرافات با آقایان علماء یادآوری نمود که این تصویب نامه را اجراء نخواهد
کرد ولی از آنجائی که در این مملکت اشخاص شیاد و حقه باز فراوانست و کسی
که قاضی و وکیل واقعی نیست خود را وکیل معرفی می کند و هزار نمونه از این
کارها که شما بهتر وارد هستید بنابراین آقایان علماء نیز از این کار دولت ایراد
گرفتند و گفتند نکند حیله ای در کار است و از آن جهت خواستار شدند که
در روزنامه ها درج شود وچنانکه ملاحظه میفرمائید بنا بخواست خداوند و با
پشتکار شما ملت قهرمان مسلمان و سعی و کوشش خستگی ناپذیر علماء فتح و
پیروزی با ما شد ولی یک نکته ای هست که باید بدولت تذکر بدهم.
دولت علاوه
بر درج مطالب مربوط بتصویبنامه انجمنهای ایالتی و ولایتی در مصاحبه ایکه با
خبرنگاران بعمل آورده اظهار نموده است که وقتیکه قانون انتخابات انجمنهای
ایالتی و ولایتی در آن تاریخ تصویب شد و این تصویبنامه جزئی و ماده ای از
آنست که بعدا بتصویب هیئت دولت رسیده چرا علماء در آنوقت اعتراض
نکردند باری باید عرض کنم
که علماء اعلام از جمله
مرحوم آیت الله بروجردی و
آیت الله کاشانی در آنموقع
این قانون را تحریم نموده اند
در ثانی علماء اعلام و
روحانیون از آن ناراضی
بوده و بموقع هم اعتراض
نموده اند ثالثا طبق ماده 2
متمم قانون اساسی در نبودن
مجلس شورایملی و سنا و
در غیاب نمایندگان حقیقی
ملت این تصویبنامه ها غیر
قانونی شناخته شده و ارزش
ندارند بنابراین من بآقایان
مژده میدهم که خاطرشان
جمع باشد که این تصویبنامه مثل اسکناسهای صد تومانی قدیم دیگر ارزش خود
را از دست داده یعنی اگر شما 10 عدد اسکناس 100 تومانی قدیم را بیک سبزی
فروش بدهید و بگوئید که چند دسته تربچه بدهد هیچوقت قبول نمیکند و
میگوید که اینها دیگر ارزش ندارند پس من به شما میگویم که مطمئن باشید و
موضوع دیگر تمام شد و این آخرین شبی است که من در اینباره صحبت مینمایم
و شما هم دیگر این موضوع راتمام نمائید.
در این هنگام چند تا نامه از طرف آقایان علماء و روحانیون قم و تهران بدست
آقای فلسفی رسیده بود قرائت نمود و این نامه ها از طرف آقایان: آیت الله
شریعتمداری ـ گلپایگانی ـ مرعشی نجفی ـ خوانساری از قم و آقایان: آیت الله
بهبهانی ـ آیت الله خمینی ـ و علماء اعلام مرکز بنام آقای فلسفی نوشته شده بود و
کلیه آقایان علماء در آن نامه ها ضمن اظهار تشکر و قدردانی از آقای فلسفی و
مردم مسلمان ایران و اشخاصیکه در آن جریان زحمت کشیده بودند در مورد
مصاحبه مطبوعاتی آقای نخست وزیر و اینکه آقای نخست وزیر فرموده اند که
چرا علماء در موقع تصویب قانون انتخابات انجمنهای ایالتی و ولایتی اعتراض
نکرده اند بحث و گفتگویی
نموده و یادآور شده بودند
که بموقع از طرف علماء
نسبت باین عمل غیر قانونی
اعتراض شده است بعد از
قرائت 7 عدد نامه مزبور
گفت: آقایان هیچ میدانید
برای لغو این تصویبنامه غیر
قانونی چقدر تلاش و
کوشش نمودیم مدت یکماه
است که علماء و روحانیون
با پشتکار زیاد مشغول
مبارزه هستند من صراحتا
میگویم که واقعا وجود من
در این 15 روز خیلی ضعیف
شده است تازه باید بدانید که
با اینهمه سعی و کوشش تنها توانسته اید یک پله از نردبان بلند بهائی مسلکهای
بی دین را بشکنید پس ای مردم آگاه باشید نگذارید این بهائی های پست بیش از
این بمقدسات اسلام لطمه وارد سازند نگذارید در امور مملکت رخنه پیدا کنند
باید سعی کنید این نردبان آنها را از بیخ سرنگون سازید و اما من فکر میکنم که با
اتمام تصویبنامه فوق حرف آقایان علماء هم تمام شده است ولی شخصا بشما
میگویم ای مردم بیدار شوید مدت 2 سال است که مجلس شورایملی و سنا در
خواب رفته و تعطیل شده است که چند نفر وزیر در سالنهای سربسته دور هم
جمع شده، و هر روز یک تصویبنامه غیر قانونی و قلابی بخورد شما میدهند تا کی
باید این تصویبنامه ها عملی شود و هر روز یکی بعد از دیگری تنظیم شود پس
مردم مگر خواب هستید بیدار شوید خواستار فوری انتخابات آزاد ـ نمایندگان
حقیقی و طرفدار قانون اساسی و دستورات شرع اسلام ـ خواستار لغو
تصویبنامه های غیر قانونی باشید بیش از این نگذارید قانون اساسی لجن مال
شود بدانید که همیشه و در همه کار علماء و روحانیون حامی و پشتیبان شما
خواهند بود سعی کنید نمایندگانی انتخاب نمائید که با دشمنان دین و پیغمبر
مبارزه کنند و از حقوق فردی شما دفاع نمایند در اینموقع گفت آیا خواستار
فوری انتخابات آزاد هستید؟ آیا خواستار انتخابات نمایندگان حقیقی ملت
هستید؟ (مردم با صدای خیلی بلند جواب دادند بلی) بعد گفت پس چرا
خوابیده اید معطل چه هستید جنبش کنید سعی کنید علماء را در مجلس انتخاب
نمائید تا از حقوقتان دفاع نمایند بعد از تحریک احساسات مردم اضافه نمود مردم
مسلمان در این مملکت فحشاء میگساری بیکاری و سستی بحد اعلای خود
رسیده است باری در نزدیکیهای موطن آیت الله بروجردی یعنی در خوزستان
یکنفر بهائی چندین هکتار زمین خریده و میخواهد کارخانه مشروب سازی
ایجاد کند باز علماء با این عمل مخالف بوده و اعتراض مینمایند در خاتمه اظهار
نمود آقایان اطلاع دارید و خوانده اید که در ص 14 شماره 5815 دهم آذرماه
روزنامه کیهان مقاله ای دربار مسمومیتهای ناشی از مشروبات الکلی که از طرف
دادگاه جنحه 21 دادگستری نوشته شده و از این موضوع پی باظهارات من میبرید
که در این مملکت چه فسق و فجورهائی صورت میگیرد بعد روزنامه کیهان را
بدست گرفته و این موضوع را تا آخر [برای] بمردم خواند و مخصوصا در مورد
تعداد بطریها و میزان خرج مردم بحث و گفتگو نمود و مردم را خیلی تحریک
نمود.
در ساعت41 20 جلسه پایان یافت و مردم با ختم صلواتهای بلند مسجد را
ترک میگفتند در صحن مسجد اعلامیه ای از طرف دانشجویان دانشکده حقوق
پخش همچنین جزوه در مورد دفاع از شمشیر اسلام بقیمت 3 ریال بین مردم
بفروش میرسید که بپیوست تقدیم میگردد.
مختار سعیدی
در گزارش روزانه درج گردید 12 /9 /41
توضیحات سند:
1 ـ ساواک از این مجلس
گزارش دیگری بدینشرح ارسال
کرده است:
موضوع : بیانات آقای فلسفی در
مسجدارک
تاریخ : 17 /9 /41
شماره : 15471 / س ت
ساعت 1900 روز 11 /9 /41
آقای فلسفی در مسجدارک
بمنبر رفته و پس از تلاوت و
تفسیر آیه ای از قرآن مجید
اظهار داشت آقایان مجلس
امروز در حقیقت مجلس تشکر و
قدردانی از شما مردم و علماء
میباشد.
ملاحظه میکنید عده ای از
آقایان علماء از منبرهای خود
دست کشیده و در این مجلس
حضور بهمرسانیده اند و این
تشریف فرمائی آقایان بخاطر
قدردانی و تشکر و سپاسگزاری
از شما ملت مسلمان است.
من از
طرف کلیه علماء از شما ملت
غیور و قهرمان تشکر مینمایم.
پس از ذکر مقدمه فوق افزود من
امروز بسه کلمه.
بدبین.
خوشبین
و واقع بین اشاره میکنم.
نامبرده
ضمن شرح مبسوطی درباره این
سه کلمه در خاتمه افزود: وظیفه
دولت در اداره امور مملکتی بر
اصول واقع بینی است.
دولت
باید بداند که در کشوری
حکومت مینماید که مردم آن
حامی دستورات شرع اسلام
میباشند و هر دولتی که
خواسته های مردم را بجاآورد
همیشه محترم و ملت پشتیبان او
خواهد بود.
سپس ضمن اشاره
بوظایف دولت در بهبود وضع
کشور افزود حال اگر دولت
بخواهد با دایر نمودن
کارخانه های مشروب سازی و
میگساری و تجاوز بدستور
اسلام موجبات نارضایتی
ملتی را فراهم سازد.
لعنت خدا
بر او باد.
در این زمان ملت
وظیفه دارد در برابر او قیام
نموده و از اقدامات او جلوگیری
بعمل آورد.
بعد نامبرده ضمن
شرح تصویبنامه انجمنهای
ایالتی و ولایتی و اینکه دولت
در نظر داشت با این عمل بی
رویه خود بنای دیوار مسلمین
را برکند گفت ما بدولت مهلت
داده ایم تا لغو تصویبنامه غیر
قانونی فوق رادر روزنامه ها
درج کند.
درست است که دولت
قبلا بوسیله تلگرافاتی با آقایان
علماء یادآورد که این
تصویبنامه اجراء نخواهد شد
ولی از آنجائیکه که در این
مملکت اشخاص شیاد و حقه باز
فراوانست از آن جهت خواستار
چنین عملی شده ایم و چنانکه
ملاحظه کردید بنا بخواسته
خدای بزرگ و با پشتکار شما
ملت و سعی و کوشش
خستگی ناپذیر علماء فتح و
پیروزی نصیب ما شد.
در خاتمه چند نامه که از طرف
علماء و روحانیون قم و تهران
رسیده بود قرائت گردید این
نامه از طرف آقایان
شریعتمداری ـ گلپایگانی ـ
مرعشی نجفی ـ خوانساری ـ
بهبهانی ـ خمینی ـ بنام آقای
فلسفی ارسال گردیده بود و کلیه
علماء در آن نامه ها ضمن اظهار
تشکر و قدردانی از آقای
فلسفی و مردم مسلمان ایران که
در این جریان زحمت کشیده اند
در مورد مصاحبه مطبوعاتی
آقای نخست وزیر که فرموده اند
چرا علماء در موقع تصویبنامه
قانون انتخابات انجمنهای
ایالتی و ولایتی اعتراض نکردند
بحث و گفتگو نموده و یادآور
شده بودند که بموقع از
طرف علماء نسبت باین عمل
غیر قانونی اعتراض شده است
در پایان ضمن تحریک
احساسات مردم درباره افتتاح
مجلسین شورا و سنا اظهار
داشت آیا شماخواستار فوری
انتخابات آزاد هستید؟ آیا شما
خواستار انتخاب نمایندگان
حقیقی ملت میباشید؟ (مردم با
صدای بلند جواب میدادند بله)
بعد افزود پس بیدار شوید و
خواستار فوری انتخابات آزاد
گردید واز حقوقتان دفاع نمائید.
سپس پیرامون میگساری و
ایجاد کارخانه های
مشروب سازی و آمار
مسمومیتهای ناشی از الکل
بیاناتی ایراد نمود و در ساعت
2005 بسخنان خود خاتمه داد.
در صحن مسجد اعلامیه ای از
طرف دانشجویان دانشکده
حقوق و جزوه ای در مورد دفاع
از شمشیر اسلام بین مردم
فروخته شد.
منبع:
کتاب
حجتالاسلام محمدتقی فلسفی به روایت اسناد ساواک صفحه 157




