موضوع : روحانیون
تاریخ سند: 27 مرداد 1342
موضوع : روحانیون
متن سند:
تاریخ:27 /5 /1342موضوع : روحانیون
پس از انتقال آیات الله خمینی- محلاتی و قمی به منازل خصوصی و ملاقات عده‌ای از طبقات مختلف مردم در همان روز اول با آنان در تهران و شهرستان‌ها و حتی در کشور عراق به سرعت انتشار یافت که آیات الله مزبور آزاد شده‌اند و بین روحانیون و دولت تفاهمی ایجاد گردیده است و آیت‌الله نوری نیز تلگراف‌هایی برای آیات الله حکیم - شاهرودی1 و خوئی به عراق مخابره و به آیات نامبرده اطلاع داد که زندانیان آزاد شده‌اند و سه نفر آیات‌الله مذکور در پاسخ به تلگراف وی از آزادی روحانیون اظهار خوشوقتی نمودند.
اطلاع واصله حاکی است که روحانیون مقیم تهران بویژه آیات الله شریعتمداری، مرعشی نجفی و بهبهانی از انتشار خبر آزادی روحانیون و اقدام آیت‌الله نوری ناراحت شده و گفته اند با این ترتیب برای روحانیون مقیم عراق چنین تعبیر شده که اختلافات موجود بین دولت و روحانیون برطرف گردیده و دولت نظر روحانیون را تامین کرده است در صورتی که چنین چیزی نیست و روحانیون در واقع در خانه‌های خود زندانی شده‌اند ناراحتی روحانیون مقیم تهران بیشتر از این جهت است که مشاهده می‌نمایند وسیله‌ای در اختیار ندارند تا نظر خود را به اطلاع مردم به ویژه به روحانیون مقیم عراق برسانند و در هر حال برای اینکه اثر انتشار خبر آزادی آیت‌الله خمینی و سایرین را خنثی نمایند به پخش اعلامیه‌هایی مبادرت کردند که طی آن آزادی روحانیون مزبور تکذیب شده بود. در زمینه فوق اخیرا نشریه‌ای نیز به نام آیت الله خمینی منتشر گردیده که طی آن آیت‌الله خمینی خطاب به آیت‌الله سید محمد صادق روحانی اظهار داشته ما آزاد نیستیم و دولت به مناسباتی این صحنه را ساخته که ما را آزاد قلمداد کند و ما در اختیار آنها هستیم و ابداً از خود اختیاری نداریم و از این جهت ما از همه تکالیف خارج هستیم.
آیت‌الله خمینی در پاسخ سئوالی که پیرامون نشریه مورد بحث از وی شده گفته است در روزهای اول استخلاصم از زندان نامه‌ای وسیله آیت‌الله روحانی به دستم رسید که جواب آن را دادم و نمی‌دانم چرا چنین کاری کرده است.
اخیراً آیت الله بهبهانی ضمن صحبت درباره حضور روحانیون شهرستان‌ها در[منزل] نامبرده اضافه کرده هنوز از این فکر خارج نشده که بار دیگر روحانیون شهرستان‌ها[و] تهران را در یکجا گرد آورده و کنگره‌ای تشکیل بدهند و ضمن آن تصمیم نهایی علیه انتخابات و اقدامات اخیر دولت و تضییقائی که بر ضد روحانیت و اسلام به وجود آمده اتخاذ نمایند و بیانیه‌هایی صادر کنند که جنبه قطعنامه روحانیون ایران را خواهد داشت.*
در هفته گذشته در محافل مذهبی و بین روحانیون صحبت‌هایی در مورد انتخابات جریان داشت و گفته می‌شد که روحانیون تصمیم گرفته‌اند انتخابات را تحریم نمایند.
توضیحات سند:
1. آیت‌الله‌العظمی سید محمود شاهرودى، فرزند سیدعلى در سال 1301 ﻫ ش در روستاى آقا عبداللّه شاهرود دیده به جهان گشود. نسب او به زید بن على ابن الحسین (علیه‌السلام) مى‌رسد. پس از خواندن مقدمات علوم و سطوح فقه و اصول در شاهرود و بسطام، در سن 28 سالگى به نجف اشرف رفت و تا پایان عمر در آنجا به سر برد. وى از محضر مرحوم آخوند ملا محمدکاظم خراسانى و محقق میرزا محمدحسین نائینى بهره گرفت و چندین سال در نجف به تدریس اشتغال داشت. بعد از فوت مرحوم سید ابوالحسن اصفهانى، مرجعیت بخشى از اهل تقلید ایران و عراق را به خود اختصاص داد. ایشان در عصر آیت‌الله العظمی حکیم در ردیف علما و مراجع بزرگ شیعه بود که بعد از فوت آقاى حکیم تصدى حوزه نجف و زعامت شیعیان به وى منتهى شد. به دنبال رفتار وحشیانه رژیم عراق با اتباع ایرانى و همچنین حوزه‌هاى علمیه عراق در تاریخ 12 خرداد 1353 در نجف، تحت بازجویى مأمورین حکومت عراق قرار گرفت. مأمورین بعثى چندین مرتبه به شکل نامطلوبى به منزل آیت‌الله شاهرودى هجوم بردند و ایشان را مورد بازجویى قرار دادند. سرانجام آیت‌الله شاهرودى در شهریورماه 1353 بر اثر فشارها و بدرفتاری‌هاى رژیم عراق، دارفانى را وداع گفت.*گیرنده: مدیریت کل اداره سوم
موضوع: صورت اسامی روحانیونی که در جریانات اخیر از ولایات[به] تهران آمده[اند]
محترماً معروض می دارد پس از وقایع 15 خرداد ماه 42 آیات اله سیدکاظم شریعتمداری و نجفی از قم و میلانی از مشهد، [به] تهران آمده و طبق دستور آنها و سایر روحانیون تهران، افراد زیر نیز از شهرستان های نامبرده در زیر به تهران آمده در جلسات روحانیون شرکت نموده و به فرموده اخیراً به آنها ابلاغ گردیده که هرچه زودتر به شهرستان های مربوطه مراجعت نمایند.
آیت اله مرتضی حائری یزدی از قم . آیت اله سیدمحمدباقر شهیدی از گلپایگان . حاج میرزا حسن انصاری از قم . آیت اله یثربی از کاشان. آیت اله شیخ محمد صدوقی از یزد. شیخ عبداله مجتهدی از تبریز . سیدمحمد آقا خسروشاهی از تبریز. سیدکاظم آقا هاشمی نژاد از تبریز . هاشم جابر اردبیلی از تبریز . حاج ابوالقاسم محمدی از گلپایگان . حاج آقا علی قاضی زاهدی از گلپایگان . آیت اله کمالوند از خرم آباد. آیت اله آخوند ملاعلی از همدان . شیخ حسین مقدس از مشهد . سیدعلی ابطحی دامغانی از مشهد . حاج سیدمهدی موسوی خوانساری از خمین. شیخ فرج اله احمدی از نهاوند . آیت اله ضیابری از رشت . آیت اله بحرالعلوم از رشت . حاج شیخ علی قوچانی گلپایگانی از شهریار . حاج شیخ محمد محقق نیشابوری از بندرگز . آیت اله جزایری از اهواز. آیت اله قائمی از آبادان . آیت اله جلیلی از کرمانشاه . حاج آقا عیسی از خرم آباد. آیت اله خادمی از اصفهان . آیت اله طاهری از شیراز . آیت اله صالحی از کرمان . آیت اله سید ابوالحسن رفیع[رفیعی] از قزوین. شیخ محمدحسن هرسینی از هرسین کرمانشاه . آیت اله میرسیدعلی بهبهانی از اهواز
نشاط
آقای شهابی 2 /5 /42
در پرونده تظاهرات 15 خرداد بایگانی شود.
شهابی
به سابقه ضمیمه گردد 2 /5 /42