صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد

تاریخ سند: 18 فروردین 1347


متن سند:

به : 711 از : 211 شماره : 8159 /211 گزارش واصله از وزارت امور خارجه در خصوص انفجار بمب در مقابل سفارت شاهنشاهی در بغداد به پیوست ارسال می گردد.
در ساعت 11 روز 19 /1 سال 47 به بخش 313 واصل گردید 132111 محترما جهت استحضار به عرض می رساند 313 ـ 19 /1 /47 ملاحظه شد 22 /1 19 /1 /47 گیرندگان خبر : ادارات کل سوم ـ چهارم ـ هشتم جناب آقای اردشیر زاهدی وزیر محترم امور خارجه امروز صبح آقای کاظم خلف معاون وزارت خارجه را برحسب تقاضای خودش ملاقات کردم ابتدا اظهار داشت تلگرافی هفته قبل از سفیر عراق در تهران دریافت داشته دائر به اینکه او را به وزارت امور خارجه شاهنشاهی احضار و به وی گفته اند که اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر در قبول دعوت حضرت رئیس جمهوری عراق تصمیم دارند در آتیه نزدیکی به عراق مسافرت نمایند و اینک در صدد تعیین تاریخ انجام این مسافرت می باشند معاون وزارت خارجه اضافه کرد که رئیس جمهوری انتظار تشریف فرمائی ذات مبارک ملوکانه را دارند و تقاضا نمود هر تاریخی که برای شاهنشاه آریامهر مناسب باشد اعلام شود تا با برنامه های رئیس جمهوری عراق مطابق داده شود.
در این مورد چون دستوری نداشتم پاسخی ندادم فقط اظهار داشتم مراتب رابه عرض وزارت متبوعه خواهم رسانید و نتیجه را اعلام خواهم داشت.
سپس در خصوص واقعه انفجار بمب در مقابل سفارت اظهار تأسف کرد و گفت از سفیر عراق در تهران تلگرافی دریافت داشته که او را با قید فوریت به وزارت خارجه احضار و به او گفته اند دولت شاهنشاهی ایران به این عمل اعتراض دارد و دولت عراق باید عذرخواهی کند و باید فورا تحقیقات و بررسی برای پیدا کردن مرتکبین به عمل آید و به مجازات برسند و خسارت وارده جبران شود و بالاخره دولت عراق اطمینان دهد که مأمورین امنیتی و انتظامی عراق در انجام وظیفه خود یعنی حفظ سلامت مأمورین سیاسی سفارت شاهنشاهی ایران کوتاهی نخواهند کرد بلافاصله تلگراف دیگری از آقای آل یاسین رسید که وزارت خارجه شاهنشاهی ایران او را مجددا احضار نموده و به او گفته اند که با عذرخواهی رئیس تشریفات وزارت خارجه از سفیر شاهنشاه آریامهر در بغداد موضوع اعتراض و عذرخواهی خاتمه یافته تلقی می شود ولی جبران خسارت و پیدا کردن عاملین و مجازات آنها و حفظ سفارت باید انجام شود و اکنون می خواهم ضمن اظهار تأسف از واقعه ای که پیش آمده بگویم که دولت عراق غرامت خسارات وارده را خواهد پرداخت و مرتکبین مجازات خواهند شد این عمل از ناحیه اشخاص مخالف رژیم فعلی عراق و بر علیه دولت عراق بود و هدف دولت شاهنشاهی ایران نبوده و ضمنا از طرف دستگاههای انتظامی و امنیتی عراق برای حفاظت کلیه سفارتخانه ها و کنسولگریهای خارجی دستورات اکیدی داده اند که مراقبتهای بیشتری به عمل آید و امیدواریم این واقعه را فراموش شده تلقی فرمائید.
معاون وزارت خارجه عراق گزارشی دیگر از وزارت دفاع به اینجانب ارائه نمود دایر به اینکه هواپیماهای ایرانی مرتبا داخل فضای عراق می شوند من جمله 12 مارس ساعت دوازده و نیم در منطقه فیروز هواپیماهای ایران در ارتفاع خیلی کم بر فراز خاک عراق پرواز کرده اند.
پاسخ دادم در عرض همین مدت کمی که در بغداد هستم چندین یادداشت درباره تجاوز هواپیماهای عراق به فضای ایران به وزارت خارجه عراق فرستاده ام که بعضی ها را جواب می دهید و بعضی ها را انکار کرده اید معاون وزارت خارجه اظهار داشت من هم از همین قرار به وزارت دفاع پاسخ خواهم داد که سفیر ایران عکس اظهارات شما را می نمود و متقابلاً شکایت داشت.
در مورد آقای کریمیان عضو سرکنسولگری شاهنشاهی در بصره که توسط مأمورین عراقی جلب شده و یادداشت اعتراضی که در این مورد به وزارت خارجه عراق فرستاده ام با معاون وزارت خارجه صحبت نموده و خواستم که دستورات اکید به استاندار بصره بدهد پاسخ داد فوری اقدام می شود ولی شما تصور می کنید از بغداد چنین دستوری صادر شده و اینکه استاندار بصره دستور داده مزاحم مأموران سرکنسولگری شاهنشاهی شوند به هیچ وجه چنین چیزی نیست یک عضو بیسواد دستگاه امنیتی عراق این کار را می کند و برای ما دردسر ایجاد می کند اطمینان داشته باشید نظر خاصی نبوده است بعد خودش اضافه کرد می دانید این روزها در آنجا وقایعی رخ داده است بعد یک نفر کشته شد یکی هم زخمی شده که همان موسی آیت الله زاده اصفهانی1 است در جواب گفتم این موضوع را اطلاع دارم و نام وی جزو همان فهرست اشخاصی است که در اولین ملاقات به شما تسلیم نمودم و حضرت رئیس جمهوری عراق موقع تسلیم استوارنامه گفتند این قبیل اشخاص را از عراق اخراج می کنم سوابق او را که لابد اطلاع دارید پاسخ داد همه را می دانم موضوع اخراج یا تحویل این قبیل اشخاص تحت مطالعه است نتیجه بعدا به شما اطلاع داده خواهد شد.
14 /1 /47 دکتر عاملی2

توضیحات سند:

1 ـ دکتر موسی آیت اللهزاده اصفهانی فرزند حسن در سال 1309 ه ش در نجف اشرف متولد شد وی که نوه دختری مرحوم آیت الله سید ابوالحسن اصفهانی(ره) (مرجع تقلید وقت) بود، در سال 1325 به عنوان طلبه ای جوان به ایران مراجعت و در اصفهان سکنی گزید ولی پس از مدتی به اتفاق عموی خود به تهران عزیمت کرد و به احترام پدر بزرگش مورد تجلیل فراوان مردم قرار گرفت بطوری که هدایای زیادی از شهرهای مختلف جهت ایشان ارسال شد.
موسی آیت اللهزاده با ورود به دانشگاه موفق به اخذ لیسانس در رشته حقوق گردید و برای گذراندن دوره دکتری به اروپا رفت و پس از اخذ دکتری به ایران بازگشت.
وی که جوان عیاش و بی بندوباری بود پس از مدتی هر آنچه داشت صرف عیاشی نمود و اغلب با لباس روحانی در مجالس عیش و نوش شرکت می کرد و به سبب همین خصوصیات مورد لطف و توجه حسین علاء قرار گرفت و به دربار شاهنشاهی راه یافت.
مشارالیه ضمن عضویت در حزب ملّیون، مدتی با سمت استادیار در دانشگاه تهران مشغول به کار شد و در سال 1339 در انتخابات دوره بیستم مجلس شورای ملی به نمایندگی مردم لنجان اصفهان به مجلس راه یافت ولی پس از عدم موفقیت در انتخابات مجلس بیست و یکم بتدریج با مخالفین دولت همصدا شد و پس از اینکه مبالغی وجه نقد از بانک ها و افراد مختلف به صورت قرض و چک بی محل دریافت کرد و قادر به پرداخت آن نشد در خرداد سال 1343 به عراق و از آنجا به مصر فرار کرد و در قاهره ضمن اعلام موجودیت نهضت ایران آزاد، علیه رژیم شاه اقدام به فعالیت کرد.
در سفر به فرانسه به علت درخواست دادستان عمومی تهران به اتهام صدور چک بی محل در شهریور ماه 1343 توسط پلیس فرانسه دستگیر و مدت 5 ماه در آن کشور زندانی شد و پس از آزادی، مجددا به عراق رفت و ملاقات هائی با مخالفین شاه، از جمله تیمور بختیار نمود.
تلاش های موسی آیت الله زاده برای تماس با امام خمینی و جلب حمایت ایشان، بی نتیجه ماند، ولی همواره مورد اعتماد مقامات عراقی بود.
وی در سال 1345 پس از اخذ شناسنامه عراقی و قبول تابعیت آن کشور به عنوان استادیار دانشگاه بصره مشغول به کار شد.
پرونده ساواک 2 ـ عزت اللّه عاملی فرزند حبیب اللّه در سال 1296 در گرگان به دنیا آمد.
در سال 1318 در رشته اقتصاد از دانشکده حقوق تهران لیسانس دریافت کرد وی کارمند وزارت خارجه بوده و مدتی در سفارتخانه های دولت ایران در آنکارا، بغداد، آلمان، با سمت رایزن و کنسولیار و وزیر مختار خدمت نمود و در سال 32 با سمت دبیر اول سفارت ایران در چکسلواکی به آن کشور عزیمت نمود.
ضمن خدمت در پراک دکترای حقوق خود را در دوره دکترای حقوق پاریس در رشته حقوق بین الملل خصوصی، دریافت نمود.
در سال 45 وی را به عنوان معاون سیاسی وزارت کشور می یابیم.
در تاریخ 30 /11 /46 به عنوان سفیر ایران در عراق و در سال 48 به سمت معاونت امور فرهنگی و اجتماعی وزارت خارجه و در سال 53 به سمت سفیر ایران در بروکسل تعیین شد.
پرونده عزت اللّه عاملی در ساواک، ش 36619.

منبع:

کتاب روابط ایران و عراق به روایت اسناد ساواک صفحه 344


صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است. استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.