موضوع: جریان دستگیری ستوان 2 هوائی فراری پرویز حکمت‌جو
تاریخ سند: 14 دی 1344
موضوع: جریان دستگیری ستوان 2 هوائی فراری پرویز حکمت‌جو
متن سند:
شماره: 25599 /30 الف گیرنده: ریاست ساواک مدیریت کل اداره سوم فرستنده: ساواک استان مرکز شماره عطف: 52080 /311 29 /9 /44 مفاد اطلاعیه معطوفی صحت ندارد.چون بعد از دستگیری شخص نامبرده مادر افسر فراری مراتب دستگیری مشارالیه را به میهن هاشمی همسر پرویز حکمت جوطی‌نامه اطلاع می‌دهد.
و نیز رهبران تشکیلات حزب منحله توده تهران جریان دستگیری پرویز حکمت‌جو، غفار توکل1 و همراهان وی را در مرز آستارا به رهبری حزب مقیم آلمان شرقی اطلاع داده‌اند.
و از قرار اطلاع اخیراً پرویز حکمت‌جو به تشکیلات حزب منحله توده تهران اطلاع داده به اعضاء کمیته مرکزی اطلاع داده شود رادیو پیک وضعیت دستگیری آنها را پخش نماید.
چون رهبران تشکیلات مزبور تاکنون اطلاعی از نحوه اعترافات دستگیرشدگان دردست ندارند منتظر است تا شروع دادگاه و آگاهی از میزان اطلاعاتی که دستگیرشدگان در اختیار مقامات انتظامی گذاشته‌اند بعداً جریان را به رهبری حزب بنویسد و پیشنهاد پرویز حکمت‌جو را مطرح نماید.
س به جای رئیس ساواک استان مرکز .
نواب آقای سرتیپ‌پور 15 /10 /46
توضیحات سند:
1 .غفار توکل نام مستعار علی خاروی می‌باشد که به همراه حکمت‌جو دستگیر شد.
علی خاوری خراسانی فرزند حسن در سال 1302 در مشهد متولد شد و از سال 1320 به عضویت حزب توده درآمد.
وی در سال های 1323ـ 1324 در مشهد و سایر شهرهای خراسان، دانشسرای مقدماتی را به پایان رسانید و در امور آموزشی نیز فعال بود.
او در سازمان جوانان حزب توده مشهد و کمیته ولایتی سبزوار و قوچان فعالیت داشت.
خاوری در سال های پس از کودتای 28 مرداد 1332 به شوروی گریخت و در آن جا ضمن فعالیت سیاسی، ادامه تحصیل داده و در رشته «تاریخ و ادبیات» فارغ التحصیل شد و به کار آموزش پرداخت.
وی در سال 1343 به دستور رادمنش (دبیرکل وقت) به همراه پرویز حکمت جو از مرز آستارا وارد ایران شد.
هر دو نفر در سال 1343 دستگیر شدند.
حکمت جو در خرداد 1353 در زندان با جریان برق خودکشی کرد وخاوری تا آستانه انقلاب اسلامی در زندان ماند و با پیروزی انقلاب اسلامی از زندان آزاد گردید.
وی در پلنوم شانزدهم حزب توده (اسفند 57 ـ آلمان شرقی) غیابا به عضویت کمیته مرکزی انتخاب شد.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی، در سال 1358 به همراه تعدادی از افسران توده ای به تأسیس دفتر حزب توده در تهران پرداخت و در چند ماه نخست، سرپرستی روزنامه «مردم» را به عهده داشت.
مدتی بعد، خاوری به عنوان عضو هیأت سیاسی و دبیر کمیته مرکزی برگزیده شد و در این سمت در پلنوم هفدهم (فروردین 1360 تهران) ابقاء شد.
وی پس از مدت کوتاهی به بهانه معالجه چشم از کشور خارج شد و به عنوان نماینده حزب توده در مجله مسایل صلح و سوسیالیزم به پراگ (چکسلواکی) رفت و علاوه برآن فعالیت گروه های حزبی در خارج از کشور را سرپرستی می کرد.
خاوری از جانب حزب توده، نامزد نمایندگی در مجلس بررسی نهایی پیش نویس قانون اساسی، از خراسان بوده است.
پس از دستگیری سران حزب توده، به دلیل حضور وی در خارج از کشور و دارا بودن مقام حزبی، مسئولیت سازماندهی بقایای حزب توده را عهده دار گردید.
بدین سان مقامات شوروی خاوری را به عنوان دبیر اول جدید حزب مورد تأیید قرار دادند و مقرر شد که رهبری جدید با مشارکت سه چهره سرشناس که دارای پیوندهای دیرین با سازمان های اطلاعاتی شوروی بودند (حمید صفری ـ امیرعلی لاهرودی ـ حبیب ا...
فروغیان) و یک عضو قدیمی کمیته مرکزی (داود نوروزی) زمام امور حزب توده را به دست گیرند.