تظاهرات و اقدامات قشریون مذهبی در شهرهای مختلف استان خراسان
تاریخ سند: 24 مهر 1357
تظاهرات و اقدامات قشریون مذهبی در شهرهای مختلف استان خراسان
متن سند:
1ـ بامداد روز 24 /7 /57 (2537 شاهنشاهی)، چند تن از روحانیون قشری شهر مشهد، به روستای گلستان از توابع مشهد عزیمت و در ساعت 0845 روز مذکور باتفاق آیت الله سید عبداللّه شیرازی که در روستای مزبور بوده، به مشهد مراجعت کرده اند.روحانیون مذکور تصمیم به برگزاری مجلسی بمناسبت چهلم کشته شدگان حوادث تهران و دیگر شهرهای کشور در مدرسه نواب مشهد داشته اند که مامورین فرمانداری نظامی از اقدام آنها جلوگیری بعمل آورده اند.
2ـ صبح روز 24 /7 /57، اجتماعاتی بطور پراکنده در برخی از خیابانهای مرکزی مشهد تشکیل شده که اجتماع کنندگان با دخالت مامورین فرمانداری نظامی متفرق گردیده اند.
3ـ صبح روز 24 /7 /57، حدود 3000 نفر از قشریون مذهبی در منزل آیت الله سید حسن طباطبائی قمی اجتماع و برای کشته شدگان حوادث تهران اقدام به نوحه خوانی نموده اند.
4ـ صبح روز 24 /7 /57، قریب 3000 نفر از طبقات مختلف مردم بتدریج در اطراف میدان دور حرم مطهر حضرت رضا (ع) اجتماع و قصد انجام تظاهرات داشته اند که با مداخله مأمورین فرمانداری نظامی متفرق شده اند.
5ـ ساعت 1035 روز مذکور حدود 2500 نفر از قشریون مذهبی در حرم مطهر امام رضا (ع) اجتماع کرده و مبادرت به دادن شعارهای مضره نموده اند.
تظاهرکنندگان توسط مامورین فرمانداری نظامی متفرق گردیده اند.
1 6ـ روز 24 /7 /57، تعدادی از روحانیون قشری شهر مشهد قصد داشته اند در منازل آیات اللّه سید عبداللّه شیرازی، سید حسن طباطبائی قمی و شیخ مهدی نوغانی و سید کاظم مرعشی در محل مدرسه آیت الله خوئی اجتماع و سپس مبادرت به راه پیمایی و تظاهرات نمایند که مامورین فرمانداری نظامی از اقدام آنها جلوگیری نموده اند.
7ـ در ساعات مختلف روز 24 /7 /57، تعدادی از قشریون مذهبی بصورت گروههای کوچک در بعضی از خیابانهای شهر مشهد اجتماع و مبادرت به تظاهرات نموده اند.
تظاهرکنندگان بوسیله مامورین فرمانداری نظامی متفرق شده اند.
8ـ ساعت 0900 روز 24 /7 /57، گروهی از قشریون مذهبی در مساجد قوچان بخش شیروان گرد آمده و ضمن ایراد سخنرانی، قطعنامه ای قرائت و سپس متفرق گردیده اند.
9ـ صبح روز 24 /7 /57، تعدادی از قشریون مذهبی قصد داشته اند در شهرهای بیرجند و سبزوار1 ـ استان خراسان مبادرت به تظاهرات خیابانی نمایند که بوسیله مامورین انتظامی متفرق شده اند.
10ـ روز 14 /7 /57، حدود 100 نفر از روحانیون و قشریون مذهبی در خیابانهای شهر گناباد ـ استان خراسان راه پیمائی کرده و سپس متفرق گردیده اند.
ارزیابی خبر : خبر صحت دارد.
اقدامات انجام شده : مراتب به نخست وزیری اعلام گردیده است.
توضیحات سند:
1ـ روزنامه ها نوشتند که از صبح امروز 24 /7 /57 «گروه کثیری از طبقات گوناگون مردم در صحن حرم مطهر حضرت رضا (ع) اجتماع کردند و سپس راهی خیابان های شهر شدند.تظاهرکنندگان در گروه های پراکنده و به صورتی خیلی آرام اقدام به راه پیمایی در خیابان نادری کردند اما ماموران انتظامی با خودروهای سنگین تظاهرکنندگان را متفرق کردند.
همچنین گروه هایی از طبقات مردم از جمله دانشجویان و دانش آموزان در خانه حضرت آیت اللهالعظمی طباطبایی قمی اجتماع کردند.
رفته رفته بر تعداد این گروه افزوده شد به طوری که کوچه های اطراف منزل نیز از جماعت موج می زد.
اجتماع کنندگان که در دست پرچم و پلاکاردهای گوناگون داشتند به سخنرانی چند واعظ گوش فرادادند.
سپس به درخواست آیت الله العظمی طباطبایی قمی به صورت خیلی آرام راهی منازل خود شدند...
.
همچنین گروه های کثیری از طبقات مختلف مردم در منزل آقایان انصاری و مرعشی اجتماع کردند و به سخنرانی واعظان گوش فرا دادند.
ماموران مسلح که در کوچه های اطراف منازل این دو مستقر بودند از ورود مردم (بیشتر) به منازل آنان جلوگیری کردند.
» (اطلاعات، ش 15735، ص 42) خبرگزاری پارس نیز نوشت که «به دنبال اطلاعیه های قبلی مراجع دینی امروز (2 /7 /57) شهر مشهد تقریبا تعطیل بود.
» (بولتن خبرگزاری پارس، ش 210، ص 24) 1ـ امروز (24 /7 /57) در سبزوار مردم در مسجد جامع اجتماع کردند و پس از سخنرانی حاج سید فخرالدین افقهی با شعار «دورد برخمینی» مسجد را ترک کردند، اما با دخالت پلیس و تهدیدهای آن تظاهرکنندگان به مسجد بازگشتند و تحت نظارت یک به یک از مسجد خارج شدند.
(اطلاعات، ش 57351، ص 4).
در شهر کاشمر نیز مراسم مشابهی به مناسبت چهلم کشته شدگان میدان ژاله تهران در مسجد امام جعفرصادق (ع) برپا شد و بسیاری از مردم شهر در آن شرکت کردند.
(آیندگان، ش 3242، ص 16)